Quá trình phục hồi khởi sắc nhờ tiêu dùng trong nước mạnh mẽ

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Shantanu Chakraborty - Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam cho rằng, 2023 là một năm đầy thách thức với kinh tế Việt Nam. Môi trường bên ngoài yếu kém, gồm cả sự phục hồi chậm chạp tại Trung Quốc đã ảnh hưởng tiêu cực tới lĩnh vực sản xuất định hướng xuất khẩu của Việt Nam, làm thu hẹp sản xuất công nghiệp.

ADB dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2023 ở mức 5,8%
Đại diện ADB tại buổi công bố báo cáo. Ảnh: LV

Ông Shantanu Chakraborty đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ khi đã chủ động ứng phó với tình hình bằng các biện pháp can thiệp phù hợp. “Các chính sách tài khóa và tiền tệ mang tính phối kết hợp đã hỗ trợ phục hồi kinh tế. Nền kinh tế Việt Nam vẫn vững vàng và quá trình phục hồi dự kiến sẽ khởi sắc trong tương lai gần nhờ tiêu dùng trong nước mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi lạm phát ở mức vừa phải, tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công và cải thiện các hoạt động thương mại”- ông nói.

Thông tin rõ hơn về dự báo của ADB cho tăng trưởng của Việt Nam từ nay tới cuối năm, ông Nguyễn Bá Hùng - chuyên gia kinh tế trưởng của ADB cho biết, dự báo tăng trưởng và lạm phát của Việt Nam trong lần cập nhật này được ADB điều chỉnh giảm so với dự báo hồi tháng 4.

Theo đó, tăng trưởng kinh tế hiện được dự báo giảm còn 5,8% vào năm 2023 trước khi tăng lên 6,0% trong năm 2024. Dự báo lạm phát cũng được điều chỉnh giảm từ 4,5% xuống còn 3,8% cho năm 2023 và từ 4,2% xuống còn 4,0% cho năm 2024.

“Tăng trưởng kinh tế có khả năng phục hồi trong bối cảnh nhiều thách thức và triển vọng tăng trưởng vừa lạc quan, vừa thận trọng do các yếu tố nội tại được cải thiện và những biện pháp chính sách chủ động” - vị chuyên gia kinh tế trưởng của ADB nhấn mạnh.

Đầu tư nước ngoài có dấu hiệu phục hồi bất chấp suy thoái kinh tế toàn cầu, với vốn FDI cam kết tính tới tháng 8 năm 2023 là 18,2 tỷ USD, tăng 8,2% so với cùng kỳ năm ngoái và giải ngân vốn FDI tăng nhẹ ở mức 1,3%, đạt 13,1 tỷ USD.

Theo ông Hùng, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) của ngành sản xuất chế biến chế tạo tăng hơn 50 (mở rộng sản xuất) vào tháng 8 sau 5 tháng suy giảm liên tiếp cho thấy, sự phục hồi của ngành sản xuất dựa trên tiêu dùng. Công nghiệp được dự báo tăng trưởng 7,0% trong năm 2023. Xây dựng cũng sẽ tăng nếu các dự án cơ sở hạ tầng lớn được triển khai theo đúng kế hoạch.

Các lĩnh vực khác được dự báo sẽ có phục hồi tốt. Dịch vụ dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng, nhờ sự hồi sinh của ngành du lịch và các dịch vụ liên quan. Trong tháng 8, doanh số bán lẻ tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước, giúp doanh số của 8 tháng đầu năm 2023 tăng 10,0% so với cùng kỳ. Nông nghiệp sẽ được hưởng lợi từ giá lương thực tăng, dự báo lĩnh vực này đạt mức tăng trưởng 3,2% trong năm 2023.

Về phía cầu, tiêu dùng nội địa sẽ được hỗ trợ bởi lạm phát ở mức vừa phải và tiếp tục tăng trưởng trong các tháng còn lại của năm.

Rủi ro đối với triển vọng kinh tế vẫn còn cao

Bên cạnh triển vọng tăng trưởng lạc quan, theo ADB, rủi ro đối với triển vọng kinh tế của Việt Nam vẫn còn cao đến từ cả 2 phía nội tại và bên ngoài.

ADB dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2023 ở mức 5,8%
Kinh tế toàn cầu tăng chậm lại đáng kể và Trung Quốc phục hồi kém có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam. Ảnh minh họa

Theo ông Hùng phân tích, ở trong nước, rủi ro là các vấn đề có tính hệ thống trong giải ngân vốn đầu tư công và những yếu kém mang tính cơ cấu của nền kinh tế là nguy cơ chính dẫn tới suy giảm tăng trưởng.

Ở bên ngoài, kinh tế toàn cầu tăng chậm lại đáng kể và Trung Quốc phục hồi kém có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu, hoạt động sản xuất và việc làm của Việt Nam. Lãi suất duy trì ở mức cao tại Mỹ và châu Âu là những đối tác thương mại chính của Việt Nam cùng với đồng USD mạnh hơn có thể gây thêm khó khăn cho việc phục hồi nhu cầu bên ngoài, dẫn đến giảm tỷ giá tiền đồng Việt Nam.

Vị chuyên gia kinh tế trưởng của ADB cho rằng, đầu tư công sẽ là động lực chính cho phục hồi và tăng trưởng kinh tế trong năm 2023. Chính phủ cam kết giải ngân khoảng 30 tỷ USD trong năm nay. Trong những tháng gần đây, cam kết chính trị mạnh mẽ đã giúp hoạt động giải ngân được cải thiện đáng kể, mặc dù vẫn còn những hạn chế về mặt pháp lý.

Trong 8 tháng đầu năm 2023, gần 50% kế hoạch giải ngân đầu tư công của năm đã được thực hiện (tăng từ mức 33,0% vào cuối tháng 6/2023). Việc tăng tốc chi tiêu của Chính phủ là sự kích cầu được mong đợi trong các tháng còn lại của năm.

Thêm nữa, xu hướng chung của kinh tế Việt Nam là nửa cuối năm thường sôi động hơn nửa đầu năm. Vì vậy, với đà tăng trong những tháng gần đây là những dấu hiệu lạc quan để hi vọng từ giờ tới cuối năm, hoạt động giải ngân đầu tư công sẽ tốt hơn.

“Theo thống kê những năm gần đây, mỗi năm Việt Nam chỉ giải ngân được khoảng 80-85% tổng mức dự kiến đầu tư của hàng năm. Với tốc độ giải ngân tích cực hiện nay, việc giải ngân được 90-95% là đề bài mà chúng ta cần cố gắng” - ông Hùng nhấn mạnh.

Thâm hụt tài khóa có thể tăng do giảm thuế

Theo ADB, Quốc hội đã thông qua mức giảm 2% thuế giá trị gia tăng, có hiệu lực đến cuối năm 2023 và chính sách tài khóa mở rộng dự kiến sẽ được tiếp tục. Điều này dẫn tới thâm hụt tài khóa trong nửa cuối năm 2023 sẽ tăng. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhanh chóng triển khai chính sách này để thúc đẩy hoạt động kinh doanh.