Hội thảo về bảo lãnh thông quan thu hút sự tham gia của các chuyên gia kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp. Ảnh: Hải Anh
Áp dụng BLTQ theo thông lệ quốc tế giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, nâng cao chỉ số tạo thuận lợi thương mại…” - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành nhấn mạnh, trong cuộc trao đổi với phóng viên TBTCVN.
PV: Tổng cục Hải quan hiện đang được giao nghiên cứu, xây dựng Đề án thí điểm thực hiện cơ chế BLTQ. Vậy, cơ chế BLTQ hải quan được hiểu như thế nào, thưa ông?
- Ông Mai Xuân Thành: Đổi mới áp dụng phương pháp quản lý phù hợp với các yêu cầu tạo thuận lợi thương mại, thông quan nhanh chóng, trong đó việc áp dụng cơ chế BLTQ sẽ giúp Việt Nam tiếp cận dần với nhóm các nước phát triển, hướng đến quốc gia có môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh trong top 3 nước Đông Nam Á.
BLTQ đã và đang được áp dụng tại nhiều quốc gia phát triển, đem lại nhiều lợi ích cho các bên tham gia trực tiếp.
Cơ chế BLTQ giúp doanh nghiệp (DN) thay vì phải chờ nộp đầy đủ thuế, thực hiện các nghĩa vụ về kiểm tra chuyên ngành (KTCN), thì có thể đưa hàng về để sản xuất, kinh doanh. DN có thể thực hiện việc này nhờ có BLTQ, tức là DN ký hợp đồng với tổ chức bảo hiểm để họ đứng ra bảo đảm với hải quan việc DN sẽ thực hiện tất cả nghĩa vụ với cơ quan nhà nước.
 |
| Ông Mai Xuân Thành |
Phương thức BLTQ là cơ hội giúp DN có thêm sự lựa chọn giải pháp kinh doanh. Trước đây, nếu muốn bảo lãnh thuế, DN chỉ có sự bảo lãnh duy nhất từ ngân hàng. Nay, DN có thêm sự bảo lãnh của tổ chức bảo hiểm với những ưu điểm về tài chính. DN không nhất thiết phải có tài sản đảm bảo cho khoản tiền phải thế chấp. Các đơn vị bảo hiểm sẽ phân tích khả năng hoạt động, khả năng chi trả thay vì chỉ nhìn vào số tài sản DN. Như vậy, cơ hội kinh doanh sẽ đến nhiều hơn với DN.
Về phía cơ quan quản lý nhà nước, cơ chế BLTQ vẫn đảm bảo thực hiện thu được các khoản thuế, thực hiện được việc KTCN và giảm chi phí, áp lực khi phải giải quyết tất cả các thủ tục tại thời điểm thông quan.
Theo đánh giá của các chuyên gia và kinh nghiệm các nước, khi áp dụng BLTQ, kim ngạch XNK có thể tăng 1%, tạo ra sự cạnh tranh tốt hơn cho các DN tham gia hoạt động XNK trong phạm vi khu vực và thế giới.
PV: Như vậy, khi được BLTQ, các chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) và các giấy phép KTCN được nộp sau khi thông quan cũng sẽ tạo thuận lợi đối với DN, thưa ông?
- Ông Mai Xuân Thành: Hiện nay, một số giấy chứng nhận C/O, giấy phép KTCN buộc phải nộp vào thời điểm thông quan, nếu DN không có sẽ phải lưu giữ hàng tại kho bãi cảng. Điều này khiến chi phí tăng, đặc biệt là cơ hội kinh doanh bị bỏ qua, sản xuất không thể thực hiện được. Chỉ DN mới hiểu cơ hội kinh doanh mất đi ra sao, sản xuất giao hàng không đúng tiến độ thì mất đi bao nhiêu tiền.
DN sẽ cân đối so sánh những chi phí trên với chi phí thực hiện BLTQ để lựa chọn phương án nào. Chắc chắn họ sẽ lựa chọn phương án BLTQ qua các tổ chức kinh doanh bảo hiểm để nhanh chóng đưa hàng vào sản xuất, kinh doanh theo đúng tiến độ. DN sau đó sẽ phải hoàn thiện nghĩa vụ với các cơ quan quản lý chuyên ngành và hoàn trả lại hồ sơ cho cơ quan hải quan để hoàn tất thủ tục.
PV: Lợi ích từ BLTQ là khá rõ ràng, vậy đến thời điểm nào có thể áp dụng phương thức này tại Việt Nam, thưa ông?
- Ông Mai Xuân Thành: BLTQ là mô hình quản lý hoàn toàn mới. Do đó, Tổng cục Hải quan phối hợp với Liên minh Tạo thuận lợi thương mại toàn cầu (GATF) đang thực hiện việc nghiên cứu kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển, từng bước áp dụng tại Việt Nam. Để thực hiện BLTQ cần có một quá trình chuẩn bị cho các bên tham gia.
Hiện nay, theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc BLTQ chỉ được sử dụng trong trường hợp người khai hải quan đã hoàn thành thủ tục hải quan nhưng được tổ chức tín dụng bảo lãnh về số tiền thuế phải nộp (bao gồm hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc đối tượng chịu thuế và hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất) hoặc tiền phạt theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hải quan.
Như vậy, về phạm vi bảo lãnh ở Việt Nam còn rất hạn chế so với các nước, mới chỉ áp dụng trong việc bảo lãnh nộp tiền thuế, tiền phạt và chỉ có các ngân hàng thương mại được đứng ra bảo lãnh.
Đề án cơ chế BLTQ đang được cơ quan hải quan xây dựng, dự kiến chia thành 3 giai đoạn: thí điểm trong 2 năm (2021 – 2022); mở rộng trong 2 năm (2022 - 2023); chính thức áp dụng từ 2024 trên cơ sở tổ chức đánh giá tình hình triển khai thí điểm trong giai đoạn 1 và 2...
PV: Xin cảm ơn ông!
| Theo GATF, BLTQ sẽ giảm chi phí hành chính từ 0,1 - 0,5%, giảm chi phí thông quan từ 0,5 - 0,8% trị giá lô hàng, thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu khoảng 1%. |
Hải Linh (thực hiện)
