Hà Nội cần có định chế tài chính riêng để huy động nguồn lực Bổ sung cơ chế thí điểm về tài chính, ngân sách cho Thủ đô Phân cấp, phân quyền để tăng tính tự chủ, linh hoạt cho chính quyền Thủ đô |
Vai trò, trách nhiệm, quyền hạn của Thủ đô phải cao hơn chuẩn chung
Phát biểu tại hội trường Quốc hội sáng 27/11, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) nhấn mạnh, Hà Nội là thủ đô của cả nước, là hình ảnh đại diện vị thế quốc gia, là hình mẫu dẫn dắt và lan tỏa phát triển đất nước. Do đó, Luật Thủ đô phải đặt ra yêu cầu phát triển cao hơn, có cơ chế khai thác các tiềm năng lợi thế nội tại và tạo ra sức hút mạnh mẽ hơn từ bên ngoài. Vai trò, trách nhiệm, quyền hạn của chính quyền và nhân dân thủ đô phải được quy định cao hơn so với các địa phương khác của cả nước.
Với tinh thần đó, đại biểu đã nêu một số góp ý cụ thể với dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).
Trong đó, về xây dựng, phát triển, quản lý, bảo vệ thủ đô, đại biểu đề nghị phải quy định các tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy hoạch phát triển thủ đô, phải hướng đến các tiêu chí "Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại", phải yêu cầu cao hơn các tiêu chuẩn, quy chuẩn chung của cả nước.
Các công trình kiến trúc, xây dựng thủ đô phải mang ý nghĩa về giá trị văn hóa, lịch sử, phải tạo những không gian để quy tụ những đặc trưng của cả các vùng miền, 63 tỉnh, thành ở cả nước hiện diện tại thủ đô; phải quy định việc quản lý, phát triển toàn diện, toàn bộ không gian lãnh thổ thủ đô theo tiêu chuẩn quản lý của đô thị đặc biệt gồm khu đô thị trung tâm và các vùng nông thôn, các vùng đô thị bên ngoài theo mô hình là thành phố thuộc thủ đô.
![]() |
Đại biểu Hoàng Văn Cường phát biểu tại hội trường |
Với mô hình thành phố thuộc thủ đô thì toàn bộ những không gian này, kể cả những vùng nông nghiệp phát triển, nông nghiệp đô thị, nông nghiệp trải nghiệm cũng cần phải được cho phép xây dựng các công trình dịch vụ du lịch, không gian phát triển công nghiệp làng nghề cần phải được xây dựng các công trình thương mại, dịch vụ, các khu trưng bày, giới thiệu sản phẩm để phát triển các hoạt động du lịch. Quy định về đầu tư cho khu vực phát triển ở nông thôn thuộc các khu vực thành phố thuộc thủ đô phải được coi như là đầu tư như khu vực đô thị.
Trên cơ sở những yêu cầu mang tính bao quát như trên thì GS.TS Hoàng Văn Cường cho rằng ngay trong Luật Thủ đô nên giao cho HĐND thành phố ban hành các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể phù hợp với thủ đô trên nguyên tắc là cao hơn tiêu chuẩn quy chuẩn chung của quốc gia, giao cho UBND thành phố vận dụng các quy chuẩn đó để vào quyết định các hoạt động quản lý, đầu tư phát triển cụ thể.
“Khi luật đã trao quyền cho thành phố tự quy định như trên thì việc điều chỉnh cục bộ các quy hoạch sẽ được sẽ thuộc về thẩm quyền, trách nhiệm của thành phố mà không sợ rằng bị lạm quyền hay làm phá vỡ quy hoạch” - ông Hoàng Văn Cường nói.
Với quy định phân quyền và trao quyền như vậy, nhiệm vụ và khối lượng công việc mà chính quyền thành phố phải thực hiện sẽ nhiều hơn, trách nhiệm giám sát phải cao hơn. Do vậy, đại biểu đề xuất cần phải có một mô hình chính quyền đô thị phù hợp hơn, như đề xuất của dự thảo luật là cần phải có cả HĐND của cấp quận. Người đứng đầu các cấp chính quyền đô thị phải có vai trò và có quyền tự quyết định nhiều hơn, tự chịu trách nhiệm cao hơn, số lượng đại biểu HĐND phải nhiều hơn, phải tăng tỷ lệ chuyên trách để tăng tính chuyên nghiệp và yêu cầu về tiêu chuẩn, trình độ phải cao hơn cũng như các chế độ hưởng thụ cũng phải được thỏa đáng hơn.
Đầu tư TOD thay vì xây những con đường "đắt nhất hành tinh"
Đại biểu Hoàng Văn Cường đồng tình với việc cần phải để lại toàn bộ phần tiền thu từ đất cho thành phố. Theo đại biểu, thực chất, đây là thành phố đã thay mặt cho Trung ương sử dụng ngân sách này để hỗ trợ cho việc di chuyển các trường đại học, các bệnh viện ra ngoài trung tâm mà không cần phải chờ ngân sách của Trung ương đầu tư, hỗ trợ. |
Đối với vấn đề nguồn lực cho phát triển thủ đô, đại biểu đồng tình với những cơ chế chính sách trong dự thảo luật đề ra. Trong đó, đại biểu nhấn mạnh việc huy động tư nhân tham gia đầu tư vào lĩnh vực văn hóa, thể thao và khai thác các di sản vào phát triển du lịch. Từ đó giúp làm sống lại các di sản văn hóa, các di tích lịch sử được tôn tạo và các giá trị văn hóa lịch sử sẽ được khơi dậy, lan tỏa và văn hóa du lịch sẽ trở thành một ngành mũi nhọn của Thủ đô.
Đặc biệt, đại biểu đề xuất phát triển mô hình đô thị TOD (mô hình phát triển đô thị gắn kết với giao thông công cộng) không chỉ với những đô thị mới mà cả với những khu vực tái thiết đô thị, cải tạo tạo chung cư cũ, nhà ở cũ, xây dựng tự phát trong khu vực nội đô; khai thác không gian ngầm cho phát triển thương mại, dịch vụ; không gian trên cao cho phát triển nhà ở và tái định cư người dân tại chỗ; không gian mặt đất dành cho cây xanh và các công trình hoạt động công cộng.
Theo đại biểu, thành phố không nên dành tiền để xây dựng những con đường đắt nhất hành tinh mà nên dành ngân sách đó để đầu tư cho những dự án TOD trong khu vực nội đô.
![]() |
Các đại biểu tham dự phiên họp. |
Bày tỏ đồng tình với đề xuất có hình thức xây dựng chuyển giao BT, nhưng đại biểu đề nghị không theo cơ chế trước đây là đổi đất lấy cơ sở hạ tầng mà thực hiện theo phương thức BT thanh toán bằng tiền vốn đầu tư công, mà thực chất là việc nhà nước dùng ngân sách để mua công trình hoặc sản phẩm quan trọng theo đơn đặt hàng của nhà nước. Dẫn chứng cho việc này, đại biểu cho biết trên thế giới, rất nhiều tập đoàn lớn đã ra đời nhờ hình thức đặt hàng của chính phủ như tập đoàn Hyundai của Hàn Quốc.
Theo đại biểu, hình thức BT được thanh toán bằng đất và hoặc bằng tài sản sẽ được thực hiện theo cơ chế đấu giá theo thị trường trao đổi ngang giá và đây sẽ là một cơ chế giống như trong Luật Đất đai hiện nay đang đề xuất.
Đề cập đến đề xuất của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho phép Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh vay 30 tỷ USD để làm đường sắt đô thị, đại biểu Hoàng Văn Cường bày tỏ sự ủng hộ và hy vọng với cơ chế này sẽ có một ngành công nghiệp đường sắt trong nước mà không phải đi thuê, mua từng dự án đường sắt của nước ngoài như hiện nay. Các dự án cầu vượt qua sông Hồng cũng sẽ nhanh chóng được hoàn thành chứ không bị chậm trễ như các dự án đầu tư công. |