Gỡ khó để ngành dệt may trụ vững giữa 'bão dịch'

Xuất khẩu dệt may khó cán đích 39 tỷ USD năm 2021. Ảnh: TL

Ảnh hưởng "bão" dịch, xuất khẩu dệt may khó cán đích

Đợt bùng phát trở lại lần thứ 4 của đại dịch Covid-19 khiến nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp (DN) nói chung và DN ngành dệt may nói riêng. Nhiều DN đang đối mặt với những khó khăn chưa từng có, nhiều đơn hàng phải hoãn lại hay hủy bỏ. Thậm chí, nhiều DN đang trong "tâm dịch" phía Nam phải tạm dừng sản xuất, đóng cửa.

Chia sẻ với phóng viên TBTCO, ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) cho biết, nửa đầu năm, xuất khẩu dệt may đã lấy được đà tăng trưởng trở lại, nhiều DN có đơn hàng đến hết năm nay. Tuy nhiên, dịch bệnh bùng phát trở lại đã khiến nhiều DN xuất khẩu dệt may quy mô lớn ở phía Nam rơi vào tình trạng điêu đứng khi nguồn nguyên phụ liệu đầu vào vì ách tắc, thiếu nhân lực, bị gián đoạn chuỗi cung ứng, hủy đơn hàng và đối diện với nguy cơ đối tác chọn nguồn cung cấp mới. Hiện tỷ lệ nhà máy phải đóng cửa đã lên tới 35% mà nguyên nhân chính là do không đủ kinh phí để thực hiện "3 tại chỗ."

Theo báo cáo của Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), trong vòng 1 tháng qua, số lượng lao động tạm thời không thể đi làm của tập đoàn đã lên tới trên 40.000 người, chủ yếu tại khu vực phía Nam. Đồng thời khẳng định, thiếu lao động sẽ là một trong những khó khăn lớn nhất mà tập đoàn phải đối mặt trong khoảng thời gian từ giờ đến hết năm 2021.

Chưa hết, theo dự báo, từ nay đến hết năm 2021, ngành dệt may sẽ tiếp tục gặp bất lợi khi chi phí logistic tăng cao, thiếu container rỗng, ảnh hưởng đến các DN có đơn hàng ODM và OBO khiến tăng trưởng xuất khẩu có thể sẽ chậm lại hoặc suy giảm.

Trước bối cảnh đó, Vitas dự báo, nếu dịch Covid-19 được kiểm soát vào cuối tháng 8/2021, kim ngạch xuất khẩu của ngành có thể chỉ đạt từ 32 - 33 tỷ USD, hoàn thành 84% kế hoạch cả năm.

Cắt giảm các chi phí bằng cách giảm giá điện, giảm lãi suất...để "cứu" DN

Trước tình hình trên, thời gian qua, Vitas đã kiến nghị lên Chính phủ và các bộ, ngành đề xuất các giải pháp hỗ trợ giảm các chi phí cho DN. Mới đây nhất, trong văn bản gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc góp ý Dự thảo Nghị quyết về hỗ trợ DN trong bối cảnh đại dịch Covid-19, hiệp hội này tiếp tục đề xuất giảm 30% giá điện cho đến hết năm 2021.

Bên cạnh đó đề nghị thành phố Hải Phòng dừng thu phí cảng biển đến hết năm nay và nghiên cứu giảm 50% cho năm 2022. Vitas cho rằng, Hải Phòng đã thu từ ngày 1/1/2017 đến nay với số tiền rất lớn, mà Luật phí và lệ phí quy định chỉ thu để “cơ bản bù đắp chi phí đã đầu tư”. Do đó, trong bối cảnh DN gặp khó khăn hiện nay, địa phương này nên xem xét giảm bớt gánh nặng cho DN. Đồng thời, đề nghị TP Hồ Chí Minh hoãn áp dụng thu phí cảng biển cho đến ngày 30/6/2022.

Thêm vào đó, Vitas đề nghị các địa phương không điều chỉnh giá thuê đất và nghiên cứu giảm tiền thuê đất 50% cho DN ở các địa phương áp dụng Chỉ thị 16.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo hệ thống ngân hàng không hạ hạn mức tín dụng đối với với những DN gặp khó khăn do Covid-19, tiếp tục giảm lãi suất cho vay từ 0,5% - 1%/năm và giãn thời gian trả nợ gốc và lãi của năm 2021 và 2022.

Mặt khác, Vitas cũng đề nghị dừng các khoản thu không phải chi ngay mà để kết dư. Cụ thể, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, dừng thu kinh phí công đoàn và đoàn phí trước mắt đến ngày 30/6/2022 với các điều kiện như quy định tại Nghị quyết 68/NQ-CP về dừng nộp vào quỹ hưu trí và tử tuất (tức là ít nhất có 15% lao động, kể cả lao động ngừng việc, tạm hoãn, thỏa thuận nghỉ không lương) thay vì 50% như quy định tại công văn số 2059/TLĐ của Tổng Liên đoàn ngày 28/5/2020;

Miễn đóng đến ngày 31/12/2021 cho DN nằm trong các địa phương thực hiện Chỉ thị 16;

Cho phép DN phối hợp với công đoàn cơ sở được sử dụng quỹ công đoàn đang kết dư tại DN trả chi phí test nhanh, chi phí xét nghiệm cho người lao động, hỗ trợ người lao động gặp khó khăn... Với đề xuất này, Vitas lý giải, kết dư của quỹ công đoàn trong hệ thống công đoàn hiện còn khá lớn.

Song song với đó, Vitas còn đề nghị Bộ Lao động thương binh và xã hội nghiên cứu dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất như quy định tại Nghị quyết 68/NQ-CP nhưng không phải chỉ trong 6 tháng từ khi nộp hồ sơ mà 1 năm từ khi nộp hồ sơ. Đối với các DN nằm trong địa phương áp dụng Chỉ thị 16 được giảm 50% số tiền phải nộp. Hiện tại số tiền kết dư của hai quỹ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp đang còn quá lớn (theo công bố đến nay là 935.100 tỷ đồng, do đó nên dừng hoặc giảm nộp 1 năm để “cứu” DN vượt qua cơn bĩ cực này./.

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP của Chính phủ)

Tố Uyên