Hải quan sẵn sàng vận hành đáp ứng chính quyền địa phương 2 cấp

Cơ quan hải quan đã sẵn sàng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025. Ảnh: Hải Anh

PV: Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 2019/QĐ-BTC (ngày 11/6/2025) sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định 382/QĐ-BTC đã phân định, trụ sở và địa bàn quản lý của 20 hải quan khu vực nhằm đáp ứng yêu cầu thực tế của chính quyền địa phương 2 cấp vận hành từ ngày 1/7/2025. Việc triển khai Quyết định 2019/QĐ-BTC đang được ngành Hải quan triển khai như thế nào, thưa bà?

Bà Phạm Thị Thu Hương: Quyết định 2019/QĐ-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định 382/QĐ-BTC đã phân định địa bàn, trụ sở và địa bàn quản lý của 20 hải quan khu vực.

Triển khai Quyết định 2019/QĐ-BTC, Cục Hải quan đã ban hành công văn hỏa tốc chỉ đạo các đơn vị trực thuộc hoàn thành việc tổ chức, sắp xếp các chi cục hải quan khu vực và các đơn vị trực thuộc chi cục theo địa bàn mới trước ngày 1/7/2025. Trong kế hoạch nêu rõ việc triển khai về nhân sự, vị trí sắp xếp phù hợp hoạt động hải quan theo địa bàn mới.

Để tạo điều kiện cho cán bộ, công chức tác nghiệp, tránh việc di chuyển nhiều từ nơi ở đến nơi công tác, Cục Hải quan cũng tính đến việc ổn định nơi làm việc, chỗ sinh hoạt theo tinh thần của Bộ Tài chính chỉ đạo. Theo đó, sẽ nghiên cứu triển khai xây dựng nhà công vụ để đảm bảo chỗ sinh hoạt của cán bộ, công chức hải quan khi sắp xếp lại địa giới hành chính theo chủ trương chung của Đảng, Nhà nước.

Cơ quan hải quan sẽ rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật, quy định để đáp ứng yêu cầu thực tế, không ảnh hưởng đến công tác nghiệp vụ phù hợp với bộ máy mới của chính quyền địa phương 2 cấp. Ngành Hải quan cũng tuân thủ theo đúng lộ trình của Chính phủ, chỉ đạo của Bộ Tài chính sẽ chủ trương sắp xếp lại bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp.

Đồng thời, với việc thực hiện Quyết định 2019/QĐ-BTC, trong thời gian tới, cơ quan hải quan sẽ chú trọng thực hiện chủ trương tại "Bộ tứ chiến lược" (Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/01/2025 về hội nhập quốc tế; Nghị quyết 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật và Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân).

PV: Như đã đề cập ở trên, trước khi ban hành Quyết định 2019/QĐ-BTC, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 382/QĐ-BTC quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan nhằm thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Bà có thể cho biết, đôi nét về kết quả việc thực hiện Quyết định 382/QĐ-BTC của cơ quan hải quan?

Bà Phạm Thị Thu Hương: Về thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW, mặc dù thời gian sắp xếp tổ chức, bộ máy rất gấp, nhưng với quyết tâm cao độ, sự đồng lòng, khẩn trương của toàn ngành Hải quan, chỉ sau 15 ngày Quyết định số 382/QĐ-BTC của Bộ Tài chính có hiệu lực (từ 1/3/2025 đến 0 giờ ngày 15/3/2025), toàn bộ công tác sắp xếp, tổ chức bộ máy, nhân sự các đơn vị bên trong Cục Hải quan đã hoàn thành việc chuyển đổi sang mô hình tổ chức bộ máy mới. Cục Hải quan hoạt động theo mô hình mới bao gồm 12 đơn vị thuộc cục và 20 chi cục hải quan khu vực, không quá 165 hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu, giảm 485 đầu mối trên tổng số 902 đơn vị trước đó, tương đương 53,77%.

Hệ thống hải quan được tổ chức lại theo 3 cấp: Cục Hải quan, chi cục hải quan khu vực và hải quan cửa khẩu hoặc ngoài cửa khẩu. Đặc biệt, hoạt động quản lý nhà nước về hải quan tại nhiều đơn vị đảm bảo tiêu chí đề ra. Đó là bộ máy mới phải tốt hơn cũ và đi vào hoạt động ngay; không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về thời gian, không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân, doanh nghiệp.

PV: Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Cục Hải quan lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 vừa diễn ra thành công tốt đẹp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng đã ghi nhận, biểu dương những nỗ lực của toàn ngành Hải quan, trong đó có việc triển khai bài bản "Bộ tứ chiến lược" của Bộ Chính trị. Bà có thể cho biết đôi nét về việc triển khai “Bộ tứ chiến lược” của cơ quan hải quan trong bối cảnh cả nước thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp?

Bà Phạm Thị Thu Hương: Tại Đại hội Đảng, Thứ trưởng Bùi Văn Khắng đánh giá, trong thời gian qua, ngành Hải quan đã bám sát thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW, Nghị quyết 59-NQ/TW, Nghị quyết 66-NQ/TW và Nghị quyết 68-NQ/TW, áp dụng vào các công việc cụ thể của lĩnh vực hải quan, trong đó đã nhanh chóng thực hiện tinh gọn bộ máy, đáp ứng yêu cầu trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Để việc triển khai “Bộ Tứ chiến lược” đạt hiệu quả cao, Thứ trưởng cũng yêu cầu, trong giai đoạn 2025 - 2030, ngành Hải quan cần quyết liệt, mạnh mẽ hơn.

Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Tài chính, cơ quan hải quan tiếp tục rà soát tất cả các lĩnh vực liên quan đến chủ trương, chỉ đạo tại “Bộ Tứ chiến lược”, đề ra kế hoạch, lộ trình triển khai cụ thể.

Thứ nhất, đối với Nghị quyết 57-NQ/TW, cơ quan hải quan cũng có kế hoạch từng bước ứng dụng khoa học công nghệ vào cả quy trình nghiệp vụ cũng như quản lý nội bộ; đưa ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ công tác điều hành của lãnh đạo.

Thứ hai, đối với Nghị quyết 66-NQ/TW, cơ quan hải quan đã rà soát lại toàn bộ các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến nhiệm vụ của cơ quan hải quan chủ trì và những nhiệm vụ cơ quan hải quan có liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu. Trên cơ sở đó đề xuất rà soát, cắt giảm và đơn giản hoá các thủ tục hành chính để phù hợp với tình hình mới. Những phần việc liên quan, cơ quan hải quan sẽ chủ động, chủ trì sửa; những thủ tục hải quan không chủ trì thì sẽ có kiến nghị, phối hợp với các bộ, ngành liên quan để sửa đổi theo hướng tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của người dân, doanh nghiệp đúng theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm. Theo đó, trong năm 2025, cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh, 30% chi phí, thời gian.

Ngoài ra cơ quan hải quan vẫn chủ động rà soát tiếp các khâu nghiệp vụ nếu còn dư địa sẽ tiếp tục giảm tiếp trong năm 2026, nhằm tạo thuận lợi thương mại hơn nữa cho doanh nghiệp; đồng thời tạo thuận lợi cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển.

Điển hình, như bộ hồ sơ hải quan sẽ rà soát theo hướng đơn giản, số hoá qua đó tạo điệu kiện cho doanh nghiệp, doanh nghiệp không phải đến cơ quan hải quan xuất trình, có thể thực hiện khai báo hải quan bất cứ ở đâu và thời gian nào.

PV: Xin cảm ơn bà!