Sáng 7/3, tại Hội nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đã trình bày báo cáo về việc tổ chức triển khai thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 6 và Kỳ họp bất thường lần thứ 5.

Đang xem xét Đề án về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam

Theo Phó Thủ tướng, trong năm 2023, Chính phủ đã thông qua 49 đề nghị xây dựng luật, dự án luật, dự thảo nghị quyết, ban hành 93 nghị định, 1 nghị quyết liên tịch; Thủ tướng Chính phủ ban hành 33 quyết định quy phạm pháp luật.

Hướng dẫn luật, nghị quyết: Nhiều vấn đề khó, phức tạp giao Chính phủ quy định chi tiết

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang trình bày báo cáo tại hội nghị

Để có kết quả này, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt các bộ, cơ quan ngang bộ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội trong việc chỉnh lý các dự án luật, dự thảo nghị quyết để trình đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, tập trung đề xuất giải quyết các vấn đề khó, phức tạp.

Trong năm 2023, bên cạnh các phiên họp thường kỳ, Chính phủ đã tổ chức tới 10 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật. Thường trực Chính phủ thường xuyên thảo luận, cho ý kiến các đề nghị xây dựng và các dự án luật, dự thảo nghị quyết. Lãnh đạo Chính phủ tăng cường làm việc trực tiếp với các bộ, ngành, địa phương để cho ý kiến, chỉ đạo về những vấn đề lớn, phức tạp, những vấn đề còn có ý kiến khác nhau trong từng dự án luật, dự thảo nghị quyết.

“Mặc dù, trong quá trình triển khai thi hành còn có nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là sức ép về mặt tiến độ, phạm vi, khối lượng công việc cũng như những khó khăn xuất phát từ nội tại vấn đề nội dung giao quy định chi tiết, nhưng với sự quyết tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng với các bộ, cơ quan ngang bộ đã thực hiện tốt công tác triển khai thi hành luật, nghị quyết và xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết” - Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho hay.

Đảm bảo ban hành đúng tiến độ 56 văn bản

Để quy định chi tiết các luật, nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp thứ 6, Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ có nhiệm vụ ban hành 56 văn bản (29 nghị định, 5 quyết định, 22 thông tư) để quy định chi tiết 10 luật, nghị quyết.

Hiện nay, các bộ được giao chủ trì soạn thảo đang tiến hành triển khai thực hiện theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, với quyết tâm cao nhằm bảo đảm về tiến độ và chất lượng của văn bản, sớm đưa các luật, nghị quyết vào cuộc sống.

Sau khi kết thúc các kỳ họp của Quốc hội, các bộ, cơ quan ngang bộ chủ trì soạn thảo các luật, nghị quyết đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các kế hoạch để triển khai thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua.

Đối với các nhiệm vụ được giao theo các nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 6, Chính phủ đã xây dựng, trình Quốc hội thông qua Nghị quyết số 111/2024/QH15 ngày 18/1/2024 về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Chính phủ cũng đã thông qua đề nghị xây dựng: Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi); Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi); Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) để trình Quốc hội, UBTVQH để xem xét, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, 2025.

Tiếp tục thực hiện nhiệm vụ về cải cách thủ tục hành chính và tháo gỡ, khó khăn, vướng mắc cho người dân và doanh nghiệp, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP và Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 5/1/2024, đề ra 17 chỉ tiêu cụ thể về cải cách thủ tục hành chính các bộ, ngành, địa phương cần đạt được trong năm 2024.

Hiện tại, theo Phó Thủ tướng, Chính phủ đang xem xét Đề án về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam; Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021 - 2025. Sau khi xin ý kiến các cơ quan có thẩm quyền, Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Hướng dẫn luật, nghị quyết: Nhiều vấn đề khó, phức tạp giao Chính phủ quy định chi tiết
Hội nghị toàn quốc lần thứ hai triển khai luật, nghị quyết của Kỳ họp thứ 6 và Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV diễn ra sáng 7/3.

Nguồn lực cho công tác thi hành pháp luật còn hạn chế

Bên cạnh những kết quả đạt được, Phó Thủ tướng Chính phủ cũng báo cáo về một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thi hành luật, nghị quyết.

Theo đó, nội dung giao quy định chi tiết là khá lớn, thời gian ban hành gấp dẫn đến khó khăn trong việc bảo đảm có hiệu lực đồng thời của văn bản quy định chi tiết với luật, nghị quyết được Quốc hội ban hành. Nhiều vấn đề khó, phức tạp không thể quy định trong luật, giao xuống Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để quy định chi tiết dẫn đến khó khăn trong việc tổ chức soạn thảo, ban hành, Phó Thủ tướng cho biết.

Cũng theo Phó Thủ tướng, hoạt động phổ biến các luật, pháp lệnh, nghị quyết mới tại một số bộ, ngành, địa phương còn triển khai chưa kịp thời. Trong khi đó, nguồn lực đảm bảo cho công tác thi hành pháp luật còn nhiều hạn chế: cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật, triển khai thi hành pháp luật, cán bộ pháp chế còn thiếu về số lượng, kiêm nhiệm nhiều công việc. Kinh phí dành cho công tác xây dựng pháp luật còn hạn chế, chưa tương xứng với khối lượng công việc phải thực hiện trong công tác xây dựng và triển khai thi hành pháp luật.

Để triển khai kịp thời, hiệu quả các luật, nghị quyết, Chính phủ đã đề xuất, kiến nghị một số nội dung. Trong đó, có đề nghị Quốc hội, UBTVQH khi xem xét cho ý kiến, thông qua các luật, nghị quyết bảo đảm khoảng thời gian có hiệu lực của luật, nghị quyết để Chính phủ, các cơ quan có liên quan có đủ thời gian ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, nghị quyết.

Theo báo cáo của Chính phủ, số lượng các văn bản hướng dẫn cần ban hành để triển khai luật, nghị quyết vừa được thông qua là rất lớn. Cụ thể như với Luật Nhà ở, dự kiến Chính phủ ban hành 3 nghị định, Thủ tướng Chính phủ ban hành 1 quyết định, Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành 1 thông tư, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành 1 thông tư, Bộ trưởng Bộ Công an ban hành 1 thông tư quy định chi tiết 70 nội dung được giao trong luật.

Với Luật Đất đai, dự kiến Chính phủ ban hành 9 nghị định, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành 4 thông tư, Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành 1 thông tư, Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành 1 thông tư quy định chi tiết 106 nội dung được giao trong luật.