Thông quan hàng hóa tại sân bay Nội Bài: Kiểm tra hồ sơ và trả kết quả chỉ trong 5 phút

Cán bộ đoàn khảo sát phỏng vấn ý kiến của doanh nghiệp về cải cách thủ tục hành chính hải quan. Ảnh: Hải Anh

Kết quả bước đầu cho thấy, doanh nghiệp (DN) đã rút ngắn được thời gian chờ lấy hàng hóa, đặc biệt là từ khi triển khai hệ thống quản lý, giám sát tự động tại cảng hàng không (GSHQ).

Thời gian thủ tục hải quan chỉ tính bằng phút

Tại cuộc khảo sát, đoàn công tác do Phó trưởng ban Cải cách hiện đại hóa, Tổng cục Hải quan Hoàng Đình Trung, cùng đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tiến hành phỏng vấn lấy ý kiến của DN xuất nhập khẩu (XNK), DN kinh doanh kho, bãi đánh giá về cải cách của cơ quan hải quan; đặc biệt là tình hình hoạt động của DN sau một thời gian triển khai hệ thống GSHQ tại sân bay quốc tế Nội Bài. Kết quả cắt giảm thủ tục và thời gian đối với hàng hóa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành (KTCN); các vướng mắc, nguyên nhân và kiến nghị.

Kết quả khảo sát sẽ góp phần giúp cơ quan quản lý xác định: Trong tổng thời gian hàng hóa xuất, nhập khẩu thì thời gian thuộc trách nhiệm của cơ quan hải quan là bao nhiêu; thời gian thuộc trách nhiệm của cơ quan quản lý khác là bao nhiêu; những vướng mắc mà DN XNK gặp phải; đánh giá hiệu quả quản lý, giám sát hải quan tự động tại cảng biển, cảng hàng không và đề án nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác KTCN căn cứ theo mục tiêu tại Quyết định 2026/QĐ-TTg.

Theo ghi nhận của phóng viên TBTCVN, DN XNK, DN kinh doanh kho, bãi cảng hàng không đều đánh giá cao việc cơ quan hải quan chủ động triển khai các giải pháp áp dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào giải quyết thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa cho DN.

Bà Phan Thúy Hằng, Công ty TNHH Thương mại Hoàng Lê cho biết, việc triển khai hệ thống GSHQ (cơ quan hải quan kết nối thông tin với DN XNK và DN kinh doanh cảng) đã giúp DN tiết kiệm thời gian, chi phí lấy hàng rất nhiều so với trước đây. “Thời gian DN kiểm tra hồ sơ và trả kết quả thông quan hàng hóa chỉ trong 5 phút. Hơn nữa, nếu như trước đây thời gian chờ làm thủ tục từ kho đến khi xuất hàng phải mất 30 phút, thì nay chỉ mất 5 phút...”, bà Hằng cho biết thêm.

Ở góc độ DN kinh doanh cảng, ông Nguyễn Quốc Hưng, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Dịch vụ hàng hóa Nội Bài (NCTS) cho hay, đơn vị đã hợp tác với cơ quan hải quan triển khai hệ thống GSHQ từ cuối năm 2017, đến nay đã thu được nhiều lợi ích. Từ khi có yêu cầu hải quan, NCTS trả hàng cho DN chỉ trong vòng 30 phút. Thời gian làm thủ tục chỉ 6 phút; thời gian bốc xếp hàng trong vòng 30 phút. “Lợi ích cho DN cảng là quản lý hoạt động trên môi trường điện tử hóa, quy trình rút ngắn hơn, lưu trữ giấy tờ giảm (lưu phiếu xuất kho, danh sách hàng qua khu vực giám sát). Với 1.200 bộ hồ sơ/ngày, chi phí này là không nhỏ…”, ông Hưng nói.

Kiểm tra chuyên ngành vẫn là vướng mắc chính

Bên cạnh những đánh giá tích cực, cuộc khảo sát cũng ghi nhận một số ý kiến phản ánh khó khăn, bất cập từ phía DN. Cũng theo bà Hằng, do chuyên nhập khẩu mặt hàng hải sản, thịt bò tươi sống nên DN chịu rất nhiều áp lực về thời gian thông quan hàng hóa. Mặc dù, thủ tục hải quan đã thông thoáng hơn, nhưng thời gian KTCN theo yêu cầu của các cơ quan quản lý vẫn kéo dài nên vẫn ảnh hưởng đến chất lượng mặt hàng tươi sống.

Thông thường đối với mặt hàng cá hồi, thời hạn sử dụng tốt nhất là trong vòng 15 ngày, nhưng DN mất 4 ngày để vận chuyển, thêm 4 ngày chờ kết quả KTCN. Nếu hàng hóa có kết quả KTCN sớm hơn thì DN có thể nâng cao chất lượng sản phẩm ra thị trường. Cũng vẫn mất 4 ngày để chờ kết quả KTCN, nhưng mặt hàng thịt bò nhập khẩu còn gặp vướng mắc hơn cá hồi, do không được mang hàng về bảo quản trong thời gian chờ kết quả kiểm dịch động vật, kiểm tra an toàn thực phẩm. “Điều này làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm nhập khẩu do điều kiện bảo quản hàng hóa tại cửa khẩu không đảm bảo bằng kho của DN. Bên cạnh đó là chi phí phát sinh để thuê kho, bãi. Thông thường DN mất 40 triệu đồng/lô hàng cho chi phí lưu kho và bảo quản lạnh tại cửa khẩu”, bà Hằng chia sẻ.

Liên quan đến việc vận hành hệ thống GSHQ, ông Nguyễn Như Thưởng, Trưởng phòng Kỹ thuật công nghệ, Công ty cổ phần Dịch vụ hàng hóa hàng không Việt Nam (ACSV) cho hay, hiện nay tỷ lệ tự động kết nối của DN với cơ quan hải quan đạt 86%. Phần còn lại chưa tự động được là do hàng hóa bị phân vào luồng đỏ, luồng vàng; hàng hóa gặp một số vướng mắc trong việc khai báo thông tin hàng hóa, hành khách liên quan đến các chuyến bay, chưa có độ tương thích giữa các hãng hàng không về mẫu biểu khai báo. Trong nhiều trường hợp DN phải chỉnh sửa bảng biểu bằng tay, ảnh hưởng đến độ chính xác của thông tin. Do đó, DN đề nghị cơ quan hải quan nâng cấp hệ thống để cho phép nhận được nhiều loại phiên bản chuẩn dữ liệu thông dụng và đề xuất với các hàng hàng không có quy định thống nhất trong việc này.

Hải Linh