Cần thí điểm, đánh giá tác động thêm

Báo cáo về một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật hiện có 2 loại ý kiến khác nhau về quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân.

Băn khoăn quy định Tổng Liên đoàn Lao động xây nhà ở xã hội
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng

Nhiều ý kiến tán thành quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội để cho công nhân thuê, theo đề xuất của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Tuy nhiên, do đây là các dự án nhà ở công nhân để cho thuê, vốn đầu tư lớn nhưng thời gian thu hồi vốn dài nên cần bổ sung đánh giá tác động về nguồn lực đầu tư và khả năng thu hồi vốn, làm rõ trình tự, thủ tục đầu tư theo pháp luật đầu tư hay pháp luật đầu tư công và hình thức sở hữu đối với nhà ở hình thành trong dự án để có cơ chế quản lý phù hợp.

Đồng thời, các ý kiến đề nghị cần chỉnh lý, bổ sung các quy định có liên quan của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), để Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân và cho thuê nhà ở này.

Trong khi đó, một số ý kiến khác cho rằng, không nên quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân như dự thảo. Lý do là bởi đây là vấn đề mới, còn nhiều nội dung chưa được làm rõ, quá trình thí điểm thời gian qua (theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ) còn nhiều vướng mắc, chưa đủ độ “chín” để quy định trong luật. Do đó, đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xây dựng đề án báo cáo Quốc hội xem xét cho thực hiện thí điểm chính sách Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cho công nhân trong một thời hạn nhất định; nếu phát huy hiệu quả thì mới quy định trong luật.

Tổ chức chính trị xã hội không "ôm" việc này

Cho ý kiến về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương không đồng tình quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân. "Tổ chức chính trị xã hội không nên "ôm" việc này, vì không khéo không hoàn thành nhiệm vụ, coi chừng cán bộ vi phạm" - Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Theo ông, Tổng Liên đoàn lao động nên làm đúng chức năng nhiệm vụ của mình là giám sát, phản biện xã hội và tham mưu chính sách công nhân. Việc đầu tư nhà ở xã hội nên giao cho cơ quan hành chính, như UBND cấp tỉnh.

Băn khoăn quy định Tổng Liên đoàn Lao động xây nhà ở xã hội

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu tại phiên họp

Đồng tình với quan điểm này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị cân nhắc việc Tổng Liên đoàn làm chủ đầu tư nhà ở xã hội. Ngay việc cho thuê như đề xuất của Tổng Liên đoàn Lao động cũng cần có đánh giá tác động toàn diện.

Tham gia ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, cần hỏi xem Tổng Liên đoàn quyết tâm thực hiện việc này không. Nếu có thì cần phải chỉnh lý lại quy định tại dự thảo luật để không vênh với Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư. Theo đó, Tổng Liên đoàn Lao động có thể tham gia đầu tư nhà ở xã hội thông qua doanh nghiệp trực thuộc có chức năng sản xuất, kinh doanh, chứ không trực tiếp làm chủ đầu tư.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Ngọ Duy Hiểu cho biết, tổ chức này đã làm việc với nhiều cơ quan về nội dung này và khẳng định có đủ cơ sở lý luận, thực tiễn, nguồn lực nếu được triển khai làm nhà ở xã hội.

"Tổng liên đoàn xác định khi tham gia chỉ đầu tư có tính tượng trưng, vì kinh phí công đoàn cũng hạn chế, khoảng 5.600 tỷ đồng tính tới cuối 2021. Nhưng chúng tôi vẫn muốn được làm để có thể khẳng định với công đoàn viên, người lao động rằng họ sẽ có cơ hội thuê nhà giá phù hợp khi tham gia công đoàn" - ông Ngọ Duy Hiểu nói.

Hiện đã có một số dự án nhà ở công nhân tại các địa phương được tổ chức này đầu tư theo Quyết định 655 của Thủ tướng, như tại Đồng Văn (Hà Nam) với 244 căn hộ, vận hành tốt. Người lao động rất mong chờ mô hình này, nhiều địa phương cũng phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500, giới thiệu quỹ đất cho Tổng Liên đoàn, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn lao động cho hay.

Ngày 29/8 tới đây, dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ tiếp tục được đưa ra xem xét, thảo luận tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách lần thứ 4, trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 6.

Đảm bảo nơi ở, nhà ở cho các hộ gia đình

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, chủ trương của Đảng và Nhà nước, cũng như quy định của Hiến pháp về chính sách phát triển, quản lý sử dụng nhà ở đều hướng đến đảm bảo nơi ở, chỗ ở cho mỗi công dân. Lý tưởng nhất là mỗi hộ gia đình đều sở hữu căn nhà, căn hộ, hoặc ít nhất cũng cần đảm bảo các hộ gia đình có nhà ở, nơi ở. Tại Điều 4 về Chính sách phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở, cần đưa quan điểm, chính sách của Đảng trong Chiến lược phát triển nhà ở vào nội hàm quy định. Đây cũng là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm và góp ý, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.