Các địa phương rốt ráo đưa ra phương án xử lý nhà, đất dôi dư sau sáp nhập

Tại Thanh Hóa có hàng trăm công sở, nhà đất dôi dư, lãng phí nhiều năm chưa được sắp xếp, xử lý. Ảnh minh họa

Đã có hướng dẫn cụ thể

Tại Tờ trình Chính phủ của Bộ Nội vụ về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh.

Từ số liệu ở Đề án sắp xếp đơn vị hành chính tại các địa phương do Bộ Nội vụ tổng hợp, hiện có tổng cộng 38.182 trụ sở công ở cấp tỉnh. Trong đó, 33.956 trụ sở sẽ được tiếp tục sử dụng, còn lại 4.226 trụ sở được xác định là dôi dư.

Để xử lý các trụ sở, nhà, đất công dôi dư, Bộ Tài chính đã có Công văn số 4891/BTC-QLCS hướng dẫn bổ sung việc sắp xếp, bố trí, xử lý tài sản công khi thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính.

Tại các công văn này, Bộ Tài chính đã đưa ra hướng dẫn cách xử lý tài sản công là trụ sở, nhà, đất công dôi dư sau sáp nhập, tinh gọn bộ máy. Trước tiên là ưu tiên bố trí trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động nghiệp của các cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp huyện (sau khi bỏ cấp huyện) cho đơn vị hành chính cấp cơ sở nơi đóng trụ sở hoặc cơ quan, tổ chức, đơn vị khác của Nhà nước có nhu cầu. Thực hiện hoán đổi (điều chuyển) trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp giữa các cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp tỉnh, huyện, xã và cơ quan trung ương trên địa bàn có trụ sở dôi dư, thừa, thiếu diện tích so với tiêu chuẩn, định mức để bảo đảm tận dụng tối đa cơ sở vật chất, trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp sẵn có trên địa bàn.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh đến việc ưu tiên số một cho việc chuyển đổi công năng để làm cơ sở y tế, giáo dục, sử dụng cho các mục đích công cộng của địa phương. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã lưu ý các địa phương cần tính toán quỹ đất phục vụ cho y tế, giáo dục… của mô hình xã mới, tỉnh mới chứ không phải mô hình xã, tỉnh trước đây.

Đặc biệt, ngày 23/4/2025, Đảng ủy Bộ Tài chính đã có Công văn số 195-CV/ĐUBTC-QLCS đề nghị Đảng ủy các bộ, ngành, tỉnh ủy, thành ủy khẩn trương rà soát, sắp xếp, bố trí, xử lý trụ sở, tài sản công và rà soát các dự án, công trình, trụ sở đang xây dựng, hoặc đã phê duyệt chủ trương đầu tư chịu sự tác động bởi việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính.

Nhiều địa phương đã đưa ra phương án xử lý

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, hướng dẫn của Bộ Tài chính, các địa phương đã rốt ráo rà soát các trụ sở, nhà, đất trên địa bàn và đưa ra phương án xử lý. Hiện các địa phương đã có báo cáo bước đầu về công tác này.

Đơn cử như tại Hòa Bình, UBND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị thực hiện công tác sắp xếp, bố trí, xử lý trụ sở, tài sản công khi sắp xếp tinh gọn bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính phải theo đúng các quy định và hướng dẫn. Đồng thời tỉnh đã đưa ra phương án xử lý tài sản công là trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp dự kiến không tiếp tục sử dụng sau khi sắp xếp lại ĐVHC 2 cấp của tỉnh.

Theo rà soát, trên địa bàn tỉnh Hòa Bình hiện có 1.997 cơ sở đất; 5.469 ngôi nhà. Tỉnh sẽ tiếp tục giữ lại sử dụng làm trụ sở làm việc 1.603 cơ sở đất và 4.862 ngôi nhà. Như vậy, số dôi dư sau sắp xếp là 394 cơ sở đất và 607 ngôi nhà.

Hiện UBND tỉnh Hòa Bình đang tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương khẩn trương hoàn thiện phương án sắp xếp, bố trí, xử lý trụ sở, tài sản công đồng thời với quá trình lập, trình, thẩm định phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại ĐVHC theo nội dung hướng dẫn của Bộ Tài chính và UBND tỉnh.

Tại tỉnh Bắc Ninh có 148 cơ sở nhà, đất của các cơ quan cấp tỉnh. Trong đó, cơ sở giáo dục đào tạo là 41, cơ sở y tế là 15, tỉnh Bắc Ninh đã đưa ra phương án tiếp tục giữ lại sử dụng các cơ sở này. Các trụ sở, cơ sở sự nghiệp khác là 92 cơ sở, tỉnh giữ lại tiếp tục sử dụng 58 cơ sở, dôi dư 34 co sở.

Đối với cấp huyện, cấp xã có tổng số cơ sở nhà, đất (không tính cơ sở giáo dục, y tế, nhà văn hóa) là 240 cơ sở. Tỉnh Bắc Ninh dự kiến giữ lại tiếp tục sử dụng 60 hoặc 73 cơ sở, số trụ sở dôi dư sẽ là 175 cơ sở hoặc 166 cơ sở.

Tỉnh Bắc Ninh đã giao Sở Tài chính nghiên cứu, đề xuất phương án cụ thể để triển khai bố trí, sắp xếp và xử lý các cơ sở nhà, đất dôi dư này, trong đó phải có phương án sắp xếp đối với các tài sản, trụ sở đôi dư để xem xét chuyển đổi công năng, ưu tiên cho lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hóa…

Ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, việc xử lý, sắp xếp lại các cơ sở nhà, đất là việc rất khó và chưa có tiền lệ, hơn nữa lại cần độ chính xác cao về các số liệu, dữ liệu. “Tuy nhiên, với những kết quả của việc rà soát các cơ sở nhà, đất khi thực hiện sắp xếp lại các ĐVHC và đưa ra phương án xử lý đã cho thấy sự quan tâm và sát sao của người đứng đầu ở địa phương đối với công tác này” - ông Thịnh nhấn mạnh.

Ngoài ra, ông Thịnh cũng cho biết, chủ trương của Nhà nước là thu hút các nguồn lực để phát triển đảm bảo an sinh xã hội. Theo đó, trong các văn bản hướng dẫn xử lý trụ sở, nhà, đất công dôi dư sau sáp nhập, Bộ Tài chính cũng đề xuất chuyển cơ sở nhà, đất dôi dư cho các tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà của địa phương quản lý, khai thác, tránh các trụ sở, nhà, đất công bỏ trống vừa nhanh xuống cấp vừa gây lãng phí nguồn lực của nhà nước.