Cần lên các kịch bản trước biến động của giá dầu thế giới

* PV: Ông đánh giá thế nào về những tác động gia tăng từ xung đột địa chính trị và chiến tranh thương mại toàn cầu từ đầu năm 2025 tới kinh tế Việt Nam?

TS. Nguyễn Quốc Việt: Năm 2025 tiếp tục là một năm đầy bất định của kinh tế thế giới. Bên cạnh các yếu tố như sự sụt giảm đầu tư và năng suất lao động, căng thẳng địa chính trị kéo dài, đà phục hồi kinh tế toàn cầu trong nửa đầu năm 2025 tiếp tục bị cản trở bởi những diễn biến tiêu cực trong hoạt động thương mại quốc tế. Đặc biệt, chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đã làm gia tăng đáng kể mức độ bất định của nền kinh tế toàn cầu.

Các cú sốc giá do xung đột địa chính trị, thuế quan gây ra tiềm ẩn nguy cơ bùng phát lại lạm phát tại nhiều nền kinh tế. Ảnh minh họa

Các doanh nghiệp có nguy cơ đối mặt với chi phí sản xuất gia tăng và rủi ro gián đoạn trong sản xuất trong khi niềm tin của người tiêu dùng và nhà đầu tư suy giảm. Các cú sốc giá do xung đột địa chính trị hay chính sách thuế quan gây ra còn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát lại lạm phát kéo theo sự chững lại của tăng trưởng.

Những yếu tố này khiến triển vọng phục hồi kinh tế toàn cầu lùi xa hơn, trong bối cảnh thế giới vẫn đang chịu ảnh hưởng của các cú sốc kéo dài từ sau đại dịch Covid-19 và bất ổn địa chính trị. Là một nền kinh tế có độ mở cao, Việt Nam cũng không nằm ngoài các tác động đó.

* PV: Ngoài những vấn đề trên, gần đây căng thẳng địa chính trị thế giới lại tiếp tục gia tăng, kéo theo đó là biến động của giá dầu. Theo ông, điều này gây ra những tác động nào tới vấn đề kiềm chế lạm phát hay tốc độ tăng trưởng của kinh tế Việt Nam?

TS. Nguyễn Quốc Việt: Về lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân của Việt Nam năm 2024 tăng 3,63% (thấp hơn mục tiêu 4,5% của Quốc hội), nhưng vẫn cao hơn mức trung bình giai đoạn trước đại dịch Covid-19, cho thấy áp lực lạm phát chưa được giải tỏa hoàn toàn.

TS. Nguyễn Quốc Việt

Áp lực lạm phát trong nước chịu tác động từ nhiều yếu tố. Hiện giá dầu có nhiều báo cáo diễn biến trái ngược. Cũng có nhiều ý kiến lo ngại sản lượng dầu thế giới sụt giảm sẽ ảnh hưởng đến chi phí giao thông tại Việt Nam (vốn đang có xu hướng ổn định và không ảnh hưởng đến CPI trong 5 tháng đầu năm).

Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia về năng lượng đang quan ngại vấn đề Việt Nam đang phụ thuộc vào nhập khẩu ròng năng lượng nói chung, trong đó có dầu thô. Nên nếu các yếu tố thị trường năng lượng bên ngoài biến động về lý thuyết sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Giá có thể không tăng mạnh, nhưng việc đứt gãy nguồn cung sẽ ảnh hưởng đến khả năng duy trì năng lượng đầu vào hoặc khi tạo ra tâm lý thiếu hụt tiêu dùng thì sẽ ảnh hưởng đến tâm lý người dân.

* PV: Vậy ông có khuyến nghị gì để Việt Nam vẫn đảm bảo tăng trưởng kinh tế trước biến động về giá dầu?

TS. Nguyễn Quốc Việt: Tôi cho rằng, việc rà soát và cải tổ các khâu điều tiết dữ trữ bắt buộc và linh hoạt ở các doanh nghiệp đầu mối là cần thiết.

Cần đánh giá lại tổng thể và lên các kịch bản nếu giá dầu thế giới tăng đột biến. Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, cũng cần đánh giá lại tổng thể và lên các kịch bản nếu giá dầu thế giới tăng đột biến. Tôi nghĩ, điều quan trọng nhất là có dự báo chiến lược kết hợp các nguồn thông tin tin cậy để đảm bảo cân bằng cung - cầu cả cho sản xuất lẫn tiêu dùng. Điều này đòi hỏi sự phối hợp các bộ, ngành chặt chẽ hơn nữa, nhất là các bộ: Tài chính - Công thương, Nông nghiệp - môi trường (mảng tài nguyên).

Điều quan trọng là đảm bảo các dư địa tài khoá và tiền tệ để ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ an sinh xã hội trong bối cảnh nếu có diễn biến bất lợi của kinh tế thế giới và trong nước, nhất là quan tâm hỗ trợ các nhóm yếu thế, hộ nghèo, người lao động bị mất hoặc suy giảm thu nhập do các biến động của nền kinh tế.

* PV: Xin cảm ơn ông!