"Đà" giải ngân vốn đầu tư công duy trì tích cực

Tỷ lệ giải ngân vượt cùng kỳ, nhiều địa phương đạt trên 50% kế hoạch

Theo tổng hợp của Bộ Tài chính, ước giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước đến hết tháng 6/2025 là 268.133,9 tỷ đồng, tương đương 29,6% kế hoạch vốn (969.249,38 tỷ đồng). So với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (825.922,3 tỷ đồng), tỷ lệ giải ngân ước đạt 32,5%, cao hơn mức 28,2% cùng kỳ năm 2024.

Giải ngân vốn đầu tư công trên cả nước đang tiếp tục duy trì đà tích cực. Ảnh minh họa

Tín hiệu tích cực này cho thấy các bộ, ngành và địa phương đã có nhiều nỗ lực trong việc tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và thanh toán khối lượng hoàn thành. Trong đó, nhiều địa phương có kết quả nổi bật, giải ngân vượt 50% như: Phú Thọ (85,7%), Hà Tĩnh (75,6%), Lào Cai (66,6%), Thái Nguyên (65,4%), Bắc Ninh (62,3%)… Một số bộ, ngành trung ương có tỷ lệ giải ngân cao gồm: Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (86,4%), Đài Tiếng nói Việt Nam (73,8%), Bộ Công an (45,2%)…

Phân tích cụ thể, vốn kế hoạch năm 2025 được giải ngân ước tính đạt 268.133,9 tỷ đồng, bằng 29,6% kế hoạch và 32,5% kế hoạch Thủ tướng giao. Trong đó, riêng nguồn vốn dành cho các chương trình mục tiêu quốc gia đạt kết quả khá, giải ngân khoảng 9.258 tỷ đồng, bằng 42,2% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao.

Về giải ngân kế hoạch vốn từ các năm trước chuyển sang, tỷ lệ giải ngân vẫn còn khiêm tốn. Tính đến 30/6, ước giải ngân chỉ đạt 13.404,1 tỷ đồng, tương đương 21,72% kế hoạch được giao kéo dài (61.699,2 tỷ đồng). Điều này cho thấy vẫn còn tồn đọng lớn ở khâu hoàn thiện thủ tục dự án cũ, cần được tập trung tháo gỡ trong thời gian tới.

Giải ngân vốn đầu tư công vẫn gặp nhiều lực cản

Mặc dù tỷ lệ giải ngân toàn quốc đã vượt cùng kỳ, nhưng theo Bộ Tài chính, tiến độ thực hiện đầu tư công vẫn còn chậm ở nhiều bộ, ngành, địa phương. Cụ thể, chỉ có 8 bộ, cơ quan trung ương và 37 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân từ mức bình quân cả nước trở lên; trong khi có đến 32 bộ, cơ quan trung ương và 26 địa phương đạt dưới mức bình quân.

Ảnh minh họa.

Qua tổng hợp tại các hội nghị thúc đẩy đầu tư công năm 2025, Bộ Tài chính cho biết, các nguyên nhân ảnh hưởng tiến độ giải ngân tập trung vào một số nhóm vướng mắc lớn.

Trước hết là khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng. Việc xác định giá đất đền bù, hoàn thiện hồ sơ thu hồi đất và bàn giao mặt bằng thi công còn chậm, nhất là tại các địa phương vừa tiến hành sáp nhập đơn vị hành chính theo quy định mới của Luật Đất đai năm 2024. Tình trạng chuyển nhượng đất qua nhiều lần khiến xác định nguồn gốc đất trở nên phức tạp.

Tiếp đến là tình trạng giá nguyên vật liệu xây dựng biến động mạnh. Một số vật liệu như cát, đất đắp có nguồn cung hạn chế, khiến chi phí thực hiện dự án bị đội lên so với thời điểm mời thầu. Việc điều chỉnh giá, bổ sung vốn theo giá thị trường chưa kịp thời gây ách tắc trong thi công.

Ngoài ra, quá trình sắp xếp đơn vị hành chính và chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc triển khai và giải ngân vốn đầu tư công. Một số dự án phải tạm dừng khởi công mới để rà soát lại quy mô, phạm vi; một số hồ sơ dự án bị kéo dài thời gian xử lý do thay đổi trách nhiệm, thẩm quyền thẩm định giữa các cấp chính quyền.

Riêng với các dự án ODA, khó khăn phổ biến nằm ở thủ tục đầu tư kéo dài, điều chỉnh hiệp định vay, đấu thầu chậm hoặc chưa giải quyết dứt điểm vướng mắc giải phóng mặt bằng. Một số bộ, ngành còn ưu tiên hoàn tất giải ngân kế hoạch vốn 2024 từ tài khoản đặc biệt, làm ảnh hưởng tiến độ triển khai kế hoạch năm 2025.

Bên cạnh đó, tình hình thu sử dụng đất ở một số địa phương chưa đạt dự toán khiến chậm phân bổ nguồn vốn đầu tư từ nguồn thu này. Việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia cũng gặp vướng mắc về định mức hỗ trợ, thủ tục thể chế, nhất là tại các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới.

Tăng tốc về đích - Mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công

Với mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2025, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương nghiêm túc rút kinh nghiệm, triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ được Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ giao tại các hội nghị thúc đẩy đầu tư công năm 2025.

Một trong những yêu cầu then chốt là phát huy vai trò người đứng đầu trong chỉ đạo, kiểm tra tiến độ tại từng dự án cụ thể. Bộ Tài chính kiến nghị thực hiện khen thưởng kịp thời cho tập thể, cá nhân làm tốt và xử lý nghiêm các đơn vị chậm trễ, không hoàn thành nhiệm vụ giải ngân.

Đặc biệt, trong giai đoạn đang sắp xếp lại tổ chức chính quyền địa phương cấp huyện, các địa phương cần bảo đảm không để đứt gãy triển khai dự án. Các công trình trọng điểm quốc gia, nhất là trong lĩnh vực giao thông, phải đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành ít nhất 3.000 km đường bộ cao tốc như mục tiêu đã đề ra.

Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh việc tổ chức khởi công và khánh thành đồng loạt các dự án lớn sẽ là hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Để đạt được điều này, vai trò của 7 Tổ công tác của Chính phủ cần tiếp tục được phát huy, đôn đốc, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc tại từng địa phương, bộ, ngành./.