Doanh nghiệp Việt tìm lợi thế chiến lược trước thuế đối ứng

Doanh nghiệp Việt cần xây dựng thương hiệu mạnh và chinh phục thị trường xuất khẩu. Ảnh minh họa

Hiểu biết thách thức, nắm lấy cơ hội

Hoa Kỳ từ lâu là thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam, với thặng dư thương mại tăng trưởng vượt bậc từ 63,4 tỷ USD năm 2020 lên gần 106 tỷ USD năm 2024.

Bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc ITPC nhìn nhận thành tựu này phản ánh sức hút của hàng hóa Việt, nhưng cũng đặt doanh nghiệp trước những thử thách mới. Chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ, cùng với sự giám sát chặt chẽ về xuất xứ hàng hóa, tiêu chuẩn lao động và chống bán phá giá, đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn bị kỹ lưỡng để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Bà Vân cho biết, chính quyền thành phố và cộng đồng doanh nghiệp đã và đang tập trung triển khai các hoạt động chiến lược, nhằm đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng; nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ và sẵn sàng thích nghi với diễn biến tình hình kinh tế thế giới. Đặc biệt, việc tận dụng tối đa lợi thế từ 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực là bước đệm mở rộng không gian phát triển và tăng cường kết nối quốc tế.

Trước bối cảnh này, Chính phủ Việt Nam đang tập trung chỉ đạo và triển khai các công tác chuẩn bị cho tiến trình đàm phán với Hoa Kỳ, với định hướng kiên trì theo đuổi mục tiêu xây dựng quan hệ thương mại song phương cân bằng, bền vững. Trong đó, nhấn mạnh việc bảo vệ tối đa quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam, đồng thời đảm bảo tuân thủ nghiêm cam kết trong khuôn khổ các thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Song song với các nỗ lực đàm phán, Chính phủ chú trọng khai thác hiệu quả thị trường nội địa, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước triển khai các dự án đầu tư, đẩy mạnh ký kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa.

Để làm rõ hơn bối cảnh thuế quan, TS. Sơn Trần - Trợ lý Giáo sư Kinh doanh tại Đại học SUNY Cobleskill và Cố vấn Phát triển Kinh doanh cho Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - Việt Nam đã phân tích sự chuyển dịch trong chính sách thương mại của Hoa Kỳ. Từ ưu tiên thương mại tự do, Hoa Kỳ giờ đây tập trung vào thương mại chiến lược, nhấn mạnh an ninh quốc gia và phát triển công nghiệp nội địa.

Việt Nam được xem là một điểm đến hấp dẫn trong chiến lược “Trung Quốc +1”, nhưng cũng đối mặt với sự giám sát chặt chẽ từ Hoa Kỳ về các vấn đề như chuyển tải hàng hóa, chống bán phá giá, tiêu chuẩn lao động, nhãn mác và quy tắc xuất xứ. TS. Sơn Trần khẳng định, thuế quan của Hoa Kỳ sẽ tiếp tục duy trì, đòi hỏi Việt Nam phải có cách tiếp cận chủ động và chiến lược. Sự nhanh nhạy, lòng tin và đổi mới là những yếu tố then chốt để thành công trong môi trường này.

Để đối phó hiệu quả, TS. Sơn Trần đề xuất ba hướng đi chiến lược: Thứ nhất, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, bao gồm việc củng cố tài liệu chuỗi cung ứng, đảm bảo ghi nhãn xuất xứ minh bạch và sớm áp dụng các tiêu chuẩn của Hoa Kỳ và EU. Thứ hai, nâng cấp chuỗi giá trị, chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình sản xuất gia công (OEM) sang mô hình nhà sản xuất thương hiệu gốc (OBM), đầu tư vào xây dựng thương hiệu, đổi mới và sở hữu cơ sở khách hàng. Thứ ba, tăng cường sự tham gia, chủ động làm việc với các hiệp hội thương mại và nhà hoạch định chính sách, tham gia vào các cuộc thảo luận chính sách và chứng tỏ Việt Nam là một đối tác đáng tin cậy.

“Mở khóa” vào thị trường Hoa Kỳ

Để biến chiến lược thành hành động, các chuyên gia đã đưa ra những hướng dẫn cụ thể, giúp doanh nghiệp Việt Nam “mở khoá” vào thị trường Hoa Kỳ. Ông Mohammed Selia - Giám đốc Điều hành của Công ty FulfillPlus lưu ý rằng, thuế nhập khẩu Hoa Kỳ được tính dựa trên mã HTS, giá trị khai báo và xuất xứ hàng hóa. Do Việt Nam chưa có FTA với Hoa Kỳ, việc tuân thủ quy định càng trở nên quan trọng.

Ông Selia phân tích yêu cầu cụ thể cho từng ngành hàng. Ví dụ như may mặc chịu thuế suất 10-30%, cần tuân thủ ghi nhãn của Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) và phân loại sản phẩm chính xác. Nội thất gỗ đối mặt rủi ro thuế chống bán phá giá, phải đáp ứng Đạo luật Lacey và yêu cầu chống cháy ở một số bang như California.

Còn đối với ngành nông sản và thủy sản cần đăng ký với FDA/USDA, khai báo trước nhập khẩu và duy trì chuỗi cung ứng lạnh. Thủ công mỹ nghệ thường được miễn thuế, phù hợp bán trên các nền tảng như Etsy, Amazon Handmade hoặc kênh trực tiếp đến người tiêu dùng (DTC); riêng giày dép chịu thuế trên 30%, đòi hỏi hồ sơ cẩn thận về vật liệu và thiết kế.

Ông Selia cũng khuyến nghị doanh nghiệp tận dụng Quy tắc De Minimis - Mục 321, cho phép nhập khẩu lô hàng dưới 800 USD với thủ tục đơn giản. Để thành công lâu dài, ông nhấn mạnh: “Doanh nghiệp nên duy trì hàng tồn kho tại Hoa Kỳ để giao hàng nhanh, đầu tư vào thiết kế bao bì hấp dẫn và hợp tác với đối tác kho vận uy tín.

Song song đó, việc không ngừng tập trung vào chất lượng sản phẩm, đầu tư vào xây dựng thương hiệu và thiết kế bao bì hấp dẫn là những yếu tố không thể thiếu. Cuối cùng, việc hợp tác với các đối tác kho vận uy tín ngay tại Hoa Kỳ sẽ là một lợi thế chiến lược quan trọng cho các doanh nghiệp Việt Nam”.