Việt Nam đang có gần 6,5 triệu "trạm phát thải di động"

Nguồn phát thải từ phương tiện giao thông chiếm 70% tổng lượng bụi và khí thải. Ảnh: Tư liệu minh họa.

Phải chuyển đổi để đạt mục tiêu Net Zero

Gần 6,5 triệu ô tô đang lưu thông mỗi ngày tại Việt Nam được Tổng biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh “ví von” như 6,5 triệu “trạm phát thải di động” khi mở đầu cho bài phát biểu khai mạc hội thảo “Giảm phát thải ngành ô tô: Nhiều lối đi, một đích đến”, tổ chức sáng 29/8 tại Hà Nội.

Có thể nói, đây là một con số ngắn gọn, nhưng đủ để giúp chúng ta nhìn nhận rõ ràng tác hại đáng báo động của những chiếc xe hơi này tới môi trường cũng tới sức khỏe người dân. Đó là chưa kể, còn hơn 74 triệu chiếc xe gắn máy lưu thông cùng lúc với số xe hơi nói trên.

Theo phân tích từ Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường, nguồn phát thải từ phương tiện giao thông vận tải là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự gia tăng ô nhiễm không khí ở các đô thị, chiếm 70% tổng lượng bụi và khí thải vào môi trường không khí. Phân tích cũng chỉ ra rằng, nguồn ô nhiễm này là nguyên nhân gây nên khoảng 3,8 triệu ca tử vong sớm hàng năm.

Do đó, việc chuyển đổi, thay thế hay thậm chí “đóng cửa” những trạm phát thải này không chỉ là hành động phù hợp với xu thế chung trên toàn thế giới, mà còn là một nhiệm vụ cấp bách nếu Việt Nam muốn đạt mục tiêu đề ra, đó là đạt mức phát thải ròng bằng 0 - còn gọi là Net Zero vào năm 2050 như Chính phủ đã cam kết với cộng đồng quốc tế.

Đại diện VAMA chia sẻ tại buổi hội thảo. Ảnh: Đông Mai.

Mở lối cho những chiếc xe “xanh” lăn bánh

Nhận thức rõ thực trạng đó, thời gian qua, cả Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp đã có nhiều hành động thiết thực để cùng chung tay tạo động lực mới cho ngành ô tô, mở lối cho những chiếc xe “xanh” lăn bánh, tạo nên một không gian giao thông xanh, sạch hơn.

Mỗi ngày, chúng ta lại được chứng kiến ngày càng có thêm nhiều những phương tiện 4 bánh sử dụng công nghệ hiện đại, nhiên liệu tiết kiệm hơn và thân thiện môi trường được lưu hành trên đường phố, góp phần giảm bớt ô nhiễm khói, bụi và tiếng ồn, dần tạo ra một bộ mặt giao thông mới phù hợp với định hướng xanh hóa, hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về 0 vào năm 2050.

Thị trường ô tô ít hoặc không phát thải, có thể gọi chung là ô tô “xanh” vì vậy đang đứng trước một cơ hội to lớn để phát triển mạnh mẽ. Thêm vào đó, Việt Nam cũng được đánh giá là sẽ không vấp phải vấn đề quá lớn khi phải “rẽ ngang” từ sản xuất ô tô động cơ đốt trong sang những loại xe thuần điện – vấn đề đang gặp nhiều trăn trở như ở một số cường quốc về sản xuất ô tô.

Việt Nam còn có cơ hội vươn lên trở thành một cường quốc sản xuất và xuất khẩu xe điện – một sự lựa chọn tất yếu của tương lai, nếu có những hành động quyết liệt, cụ thể và kịp thời bên cạnh những nỗ lực chuyển đổi xanh nền kinh tế nói chung mà Chính phủ đang rất thúc đẩy.

Để phát triển xe điện hóa, ông Đào Công Quyết- Trưởng tiểu ban truyền thông, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, VAMA có những ý tưởng về lộ trình như chia làm 3 giai đoạn.

Trong giai đoạn khởi đầu, cần kích cầu trên thị trường với các chính sách ưu đãi hợp lý cho các dòng xe, hỗ trợ quy định tiêu chuẩn phát triển, tiêu chuẩn về hỗ trợ trạm sạc, mạng lưới sạc nhanh hoặc sạc tại nhà, hỗ trợ cho sản xuất, nghiên cứu và phát triển sản phẩm.

Đến giai đoạn 2, tức là giai đoạn tăng trưởng nhanh, giảm bớt hỗ trợ cho dòng xe HEV (xe Hybrid) và PHEV (xe Hybrid sạc ngoài) và vẫn duy trì những hỗ trợ tài chính cho hệ thống sản xuất.

Từ năm 2041 trở đi, lúc đó thị trường đã ổn định thì không cần có hỗ trợ nào nữa, gọi là thị trường phát triển ổn định./.