Chiều 30/11, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Điện lực (sửa đổi). Sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, Luật đã được rút ngắn từ 130 điều xuống còn 81 điều, giảm 49 điều so với dự thảo Luật Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8.
 |
| Kết quả biểu quyết thông qua Luật Điện lực (sửa đổi) |
Không hợp thức hoá sai phạm các dự án điện năng lượng tái tạo
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, thống nhất chỉnh lý các nội dung liên quan, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật, nhất là các đạo luật đã được Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 8 về quy hoạch, đầu tư và đấu thầu.
Về nội dung điện hạt nhân, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng: chỉ quy định chung về quy hoạch phát triển điện hạt nhân; các quy định cụ thể về nhà máy điện hạt nhân được thực hiện theo pháp luật về năng lượng nguyên tử, các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã được chỉnh lý làm rõ việc huy động các nguồn vốn đầu tư cho phát triển điện vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và việc hỗ trợ của Nhà nước đối với tiền điện sử dụng cho mục đích sinh hoạt của hộ nghèo, hộ chính sách xã hội.
Liên quan đến phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới, một số ý kiến đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát, quy định chặt chẽ để không xảy ra các sai phạm trong thời gian trước, hoặc xảy ra việc trục lợi chính sách, hợp pháp hoá sai phạm các dự án điện năng lượng tái tạo.
Giải trình nội dung này, UBTVQH cho biết Chính phủ đã chỉ đạo rà soát toàn bộ để bảo đảm các nội dung trong dự thảo Luật không quy định, hoặc có quy định liên quan đến các dự án điện năng lượng tái tạo đang thuộc diện thanh kiểm tra, điều tra, không hợp thức hóa sai phạm.
| Ngoài ra, thống nhất với ý kiến Chính phủ, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng bỏ các nội dung quy định về chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp trong dự án điện gió ngoài khơi. Việc giao doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thực hiện khảo sát dự án điện gió ngoài khơi không thay thế thẩm quyền giao khu vực biển theo quy định của pháp luật về biển, pháp luật về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo. |
Đồng thời, dự thảo Luật đã tiếp thu, chỉnh lý nhiều quy định tại Chương III về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới, bảo đảm minh bạch, hiệu quả trong quản lý điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới; giao Chính phủ quy định điều kiện và thời hạn áp dụng các cơ chế, chính sách ưu đãi đối với dự án này.
Đối với phát triển điện gió ngoài khơi, hiện nay trên thế giới chưa có định nghĩa và phân loại thống nhất về điện gió ngoài khơi. Dự thảo Luật quy định dự án điện gió trên biển thuộc vùng biển Việt Nam gồm 2 đối tượng: dự án điện gió gần bờ; dự án điện gió ngoài khơi và thể hiện như khoản 5 Điều 20.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy |
Thông qua Luật ngay đã gỡ vướng cho các dự án điện
Đối với nội dung xóa bỏ bù chéo giá điện, theo giải trình của UBTVQH, việc giảm dần tiến tới xóa bỏ bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng, giữa các vùng miền là cần thiết theo tinh thần Nghị quyết số 55-NQ/TW.
Hiện nay, giá bán lẻ điện đang áp dụng thống nhất toàn quốc, có bù chéo giá điện giữa các vùng miền. Đối với bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng, cần giảm dần và tiến tới xóa bỏ thông qua xây dựng cơ cấu biểu giá bán lẻ điện phản ánh chi phí theo đặc điểm tiêu thụ điện gây ra cho hệ thống điện.
Việc thực hiện giảm bù chéo giá điện phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố (như tiến độ thực hiện và mức độ tái cơ cấu ngành điện, các chính sách/công cụ về tài chính khả thi để thực hiện giảm bù chéo...), cần nghiên cứu, xem xét thận trọng, kỹ lưỡng để xây dựng phương án lộ trình cụ thể; việc quy định để thực hiện xoá bỏ ngay việc bù chéo giá điện là chưa khả thi.
Vì vậy, dự thảo Luật chỉ quy định lộ trình xoá bỏ bù chéo giá điện và giao Bộ Công thương trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt lộ trình thực hiện đồng bộ với các cấp độ phát triển thị trường điện.
| Đối với thị trường điện kỳ hạn, đây là vấn đề mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm ở Việt Nam, cần có đánh giá tác động kỹ lưỡng trước khi đưa vào dự thảo Luật. Do đó, dự thảo Luật chỉ quy định những vấn đề mang tính nguyên tắc chung và giao Chính phủ quy định chi tiết. |
Dự thảo Luật quy định giá điện trúng thầu là giá điện tối đa để bên mua điện đàm phán với nhà đầu tư trúng thầu, giao Chính phủ quy định chi tiết việc đàm phán, giao kết hợp đồng dự án đầu tư kinh doanh, hợp đồng mua bán điện với nhà đầu tư trúng thầu trên cơ sở bảo đảm quyền lợi của các bên.
Về việc thông qua dự thảo Luật tại Kỳ họp này theo quy trình rút gọn, một số ý kiến đề nghị thuyết minh, giải trình rõ hơn những hạn chế, khó khăn vướng mắc và tác động có thể xảy ra nếu không thông qua dự án Luật tại Kỳ họp này.
Báo cáo đại biểu, Bộ Công thương khẳng định việc triển khai quy hoạch phát triển điện lực, các dự án điện lực hiện nay, nhất là các dự án điện khí, điện năng lượng tái tạo, năng lượng mới, trong đó có các dự án điện gió ngoài khơi... đang gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là thiếu cơ sở pháp lý về đầu tư, quy hoạch phát triển điện lực, giá điện, thị trường điện.
Theo Bộ Công thương, nếu dự án Luật Điện lực (sửa đổi) được thông qua tại Kỳ họp thứ 8 thì sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình triển khai các dự án, công trình điện lực, bảo đảm an ninh cung cấp điện, nhất là khi nhu cầu về điện năng rất lớn và dự báo sẽ tăng nhanh chóng trong thời gian tới. Vì vậy, UBTVQH báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua Luật Điện lực (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 8.
Luật có hiệu lực từ ngày 1/2/2025./.
