Hải quan Quảng Ninh tiến gần đến mô hình “Hải quan không giấy tờ”

Chuyển đổi số trong công tác quản lý

Trước yêu cầu ngày càng khắt khe trong công tác quản lý và giám sát, đặc biệt là với khối lượng công việc gia tăng nhanh chóng, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã xác định rõ năm 2025 sẽ tiếp tục đẩy mạnh quá trình hiện đại hóa công tác quản lý hải quan. Mục tiêu lớn là tạo ra một môi trường thuận lợi và nhanh chóng cho doanh nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý trong lĩnh vực hải quan.

Trong năm 2024, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã ghi nhận kết quả ấn tượng với mức thu ngân sách vượt mức 17.000 tỷ đồng, trở thành một trong 10 đơn vị có kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa cao nhất trong toàn tổng cục.

Sự tăng trưởng này là kết quả của việc tăng cường quản lý và cải cách thủ tục, từ đó góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho 2.046 doanh nghiệp làm thủ tục qua địa bàn, với mức tăng 30% so với năm 2023. Hệ thống VNACCS/VCIS đã thực hiện trên 160.000 tờ khai, đánh dấu sự tăng trưởng 20% so với năm trước, cho thấy nhu cầu giao dịch qua hệ thống điện tử ngày càng mạnh mẽ.

Hải quan cửa khẩu Móng Cái thực hiện thủ tục hải quan. Ảnh Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh

Để đáp ứng số lượng tờ khai gia tăng này, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các đơn vị triển khai hiệu quả hơn 20 hệ thống phần mềm phục vụ công tác thủ tục hải quan và quản lý. Một trong những bước tiến quan trọng là việc triển khai Hệ thống dịch vụ công trực tuyến toàn trình, hệ thống một cửa quốc gia và ASEAN, góp phần đơn giản hóa các thủ tục xuất nhập khẩu và các thủ tục liên quan đến phương tiện vận tải.

Thách thức trong công tác cải cách hải quan

Theo Kế hoạch chuyển đổi số đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 của ngành hải quan, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã đặt mục tiêu phát triển toàn diện và đồng bộ trong chuyển đổi số các hoạt động nghiệp vụ hải quan. Mục tiêu này bao gồm việc tập trung hóa, hiện đại hóa và tự động hóa các công tác quản lý hải quan, từ đó nâng cao hiệu quả trong công tác kiểm tra, giám sát, và kiểm soát hải quan.

Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã đề ra kế hoạch để tự động hóa và tập trung hóa các quy trình quản lý điều hành một cách cao nhất vào năm 2025. Các hệ thống nghiệp vụ sẽ được liên thông, giảm thiểu tỷ lệ kiểm tra trong quá trình thông quan, tiến gần hơn đến mô hình “Hải quan không giấy tờ”. Ngoài ra, việc đầu tư trang thiết bị hiện đại để kiểm tra trước và sau thông quan sẽ giúp giảm thiểu sự can thiệp của con người, đồng thời tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong các hoạt động.

Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái. Ảnh Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh

Mặc dù công tác cải cách và hiện đại hóa của Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã đạt được những kết quả tích cực, vẫn còn một số khó khăn và vướng mắc cần phải giải quyết. Một trong những thách thức lớn là sự phụ thuộc vào lộ trình triển khai của Tổng cục Hải quan, đặc biệt là trong các vấn đề như xây dựng cơ sở dữ liệu lớn về doanh nghiệp để kiểm tra sau thông quan, hoàn thành việc số hóa 100% hồ sơ, giấy tờ và kết quả giải quyết thủ tục hành chính (TTHC). Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh cũng phấn đấu hoàn tất việc số hóa toàn bộ hồ sơ nghiệp vụ kiểm soát hải quan, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển sang sử dụng dữ liệu điện tử.

Để hoàn thành các mục tiêu này, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã báo cáo và đề xuất Tổng cục Hải quan các giải pháp tháo gỡ các khó khăn trên, bao gồm việc rà soát và sửa đổi Luật Hải quan năm 2014 để phù hợp với yêu cầu cải cách và hiện đại hóa trong thời kỳ mới. Việc phát triển hải quan số, hải quan thông minh sẽ gắn liền với việc kiện toàn lại mô hình tổ chức hải quan, nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý và hiệu quả cho các hoạt động cải cách trong tương lai.

Với những bước đi mạnh mẽ trong cải cách và hiện đại hóa công tác quản lý hải quan, Cục Hải quan tỉnh đang nỗ lực không ngừng để xây dựng một hệ thống hải quan hiện đại, minh bạch và hiệu quả, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp trong việc thực hiện thủ tục hải quan.