Đây là thông tin đưa ra trong báo cáo “Vietnam at a glance: Bình tĩnh tiến bước”, do Bộ phận Nghiên cứu toàn cầu HSBC mới công bố.

GDP quý I tăng thấp hơn kỳ vọng của thị trường

Theo báo cáo, Việt Nam đã khởi đầu năm 2024 với kết quả GDP hơi thấp hơn kỳ vọng. Tăng trưởng GDP quý I/2024 của Việt Nam đạt mức 5,7% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức dự báo của HSBC và thị trường là 6,4% (so với cùng kỳ năm trước). Sự sụt giảm gây ngạc nhiên nhất đến từ khu vực dịch vụ, lĩnh vực này chỉ tăng trưởng 6,1% trong quý I/2024.

HSBC: Phục hồi sẽ lan rộng hơn trong 6 tháng cuối năm 2024
Lĩnh vực dịch vụ chỉ tăng trưởng 6,1% trong quý I/2024 so với cùng kỳ năm trước.

Bà Yun Liu - chuyên gia kinh tế phụ trách thị trường ASEAN, Bộ phận Nghiên cứu toàn cầu HSBC, đánh giá quá trình phục hồi tiếp tục diễn ra theo nhiều chiều hướng khác nhau. Trong đó, các lĩnh vực trong nước bị tụt lại phía sau so với các lĩnh vực bên ngoài.

Cụ thể, dịch vụ "thông tin và truyền thông", tài chính và dịch vụ chuyên nghiệp đã chậm lại từ quý IV/2023, còn ngành bất động sản vẫn đóng góp ít ỏi cho tăng trưởng kinh tế, phản ánh sự suy yếu kéo dài trong chu kỳ bất động sản. Trong khi đó, tăng trưởng kinh doanh bán lẻ chưa trở lại mức xu hướng trước đại dịch, vẫn còn thấp hơn khoảng 10%. Mặc dù chu kỳ xuất khẩu của Việt Nam đã bắt đầu nhìn thấy tín hiệu phục hồi nhưng vẫn chưa đủ để chuyển hóa thành một cú hích đáng kể cho các lĩnh vực trong nước.

Tỷ lệ du khách Trung Quốc vào Việt Nam đã phục hồi đến 90% trong tháng 3. Nguyên nhân một phần là nhờ nỗ lực không ngừng của Việt Nam nhằm khôi phục lại các chuyến bay với Trung Quốc đại lục, hiện đã đạt gần 80% của mức trước đại dịch.

Hiện nay, dù lượng du khách Trung Quốc sang ASEAN đã tăng lên tích cực nhưng vẫn còn dư địa để cải thiện hơn nữa. Một điều đáng khích lệ là các cơ quan quản lý đang xem xét mở rộng danh sách miễn thị thực.

Tuy nhiên, các dịch vụ liên quan đến du lịch tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực. Lần đầu tiên kể từ Covid-19, số lượng du khách đến Việt Nam hàng tháng gần chạm mốc 1,6 triệu, vượt 13% so với mức trước đại dịch. Trong đó, việc du khách Trung Quốc đại lục ồ ạt quay trở lại cũng đã mang đến sự hỗ trợ cần thiết.

Trong khi sự phục hồi diễn ra không đồng đều trong ngành dịch vụ, thì lĩnh vực sản xuất phục vụ xuất khẩu bên ngoài tiếp tục lấy lại phong độ trước đây.

Xuất khẩu trong tháng 3 tăng trưởng hơn 14%, đưa tăng trưởng cả quý lên 17%. Nguyên nhân chủ yếu là do một đợt đi lên của chu kỳ điện tử, được hưởng lợi nhờ đóng vai trò trung tâm sản xuất quan trọng cho điện thoại thông minh của Samsung. Điều này có chút khác biệt so với các nước khác trong khu vực như Hàn Quốc, Đài Loan và Singapore vốn chuyên sâu về bộ vi xử lý sử dụng trí tuệ nhân tạo (chip AI).

Cẩn trọng với rủi ro lạm phát tăng

Bên cạnh điện tử, sự phục hồi của xuất khẩu tiếp tục lan rộng sang những ngành hàng khác như dệt may và da giày, mặc dù đóng góp vào tăng trưởng kinh tế vẫn còn thấp. Thêm nữa, mặc dù tăng trưởng nhập khẩu cũng phục hồi lên mức hai con số trong quý I/2024, thặng dư thương mại tăng lên 8 tỷ USD, vượt mức bình quân tháng của năm 2023 trên 10%.

HSBC: Phục hồi sẽ lan rộng hơn trong 6 tháng cuối năm 2024
FDI mới tiếp tục là một điểm sáng với 65% dòng vốn chảy vào sản xuất

Một điểm sáng nữa là triển vọng dài hạn của FDI. Vốn FDI đầu tư mới trong quý I/2024 tăng gần 60% so với cùng kỳ năm trước, 65% trong số đó tập trung vào lĩnh vực trụ cột là sản xuất, phần còn lại rót vào bất động sản. Đáng chú ý, Singapore giữ vị trí là nước cung cấp FDI lớn nhất vào Việt Nam, với tỷ lệ ấn tượng 50%. Khu vực Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Macau từng chiếm một nửa FDI của Việt Nam trong năm 2023, nay chỉ còn chiếm tổng cộng 15%.

Điểm đáng chú ý cuối cùng là về lạm phát. Lạm phát toàn phần tháng 3 chứng kiến mức sụt giảm 0,2% so với tháng trước do điều chỉnh giá giai đoạn tết, dẫn đến lạm phát tăng 4%. Mặc dù thấp so với dự báo của HSBC và thị trường là 4,2%, tỷ lệ này vẫn duy trì tăng. Số liệu chi tiết cho thấy tất cả các nhóm đều giảm, trừ nhóm "nhà ở và vật liệu xây dựng" và nhóm "hàng hóa và dịch vụ khác". Song, giá thực phẩm hàng tháng giảm, lạm phát gạo tiếp tục tăng ở mức hai con số.

“Chúng ta cần tiếp tục cẩn trọng với rủi ro tăng lạm phát thực phẩm và năng lượng, mặc dù chúng tôi không kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ có biện pháp nới lỏng trong tương lai gần. Chúng tôi dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ lãi suất chính sách ổn định ở 4,5% trong giai đoạn này và tới năm 2025” - bà Yun Liu nhận xét. HSBC kỳ vọng lạm phát bình quân sẽ neo quanh mức 3,9%, mặc dù có tăng nhưng vẫn dưới trần lạm phát của Ngân hàng Nhà nước.

Đánh giá chung, chuyên gia của HSBC tin rằng Việt Nam đang đi đúng hướng để chứng kiến triển vọng tăng trưởng tốt hơn trong năm 2024 dù sẽ cần thời gian để sự phục hồi lan tỏa rộng khắp. Từ nhận định này, HSBC giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP 6,0% của Việt Nam cho năm nay, nhưng điều chỉnh dự báo theo quý với kỳ vọng sự phục hồi sẽ lan rộng hơn nữa trong 6 tháng cuối năm 2024.