Nuôi dưỡng doanh nghiệp hùng mạnh, đất nước mới hùng cường

Sáng 25/5, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế xã hội (KTXH), ngân sách nhà nước (NSNN), việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí…

Gốc rễ là vấn đề cán bộ

Phát biểu tại tổ, đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) cho rằng, đánh giá tình hình kinh tế năm 2023 phải có cách nhìn khách quan, tổng thể, không nên chỉ cho rằng do hạn chế nào đó trong điều hành vĩ mô mà kinh tế ảm đạm.

Đại biểu nêu rõ, những khó khăn kinh tế hiện do cả tác động từ bên ngoài và những vấn đề nội tại. Điều này đã được lường trước khi xây dựng kịch bản tăng trưởng năm 2023. Từ bên ngoài, các thị trường biến động liên tục, nhu cầu tiêu dùng hàng hóa giảm mạnh, dẫn đến nhiều ngành hàng xuất khẩu khó khăn, nhiều lao động mất việc làm.

Từ bên trong, nền kinh tế đang đối mặt nhiều vấn đề mà trong đó, theo đại biểu, gốc rễ là vấn đề cán bộ. Chất lượng thể chế, chất lượng cán bộ mới là vấn đề chứ không phải do sự vận hành của các thiết chế về kinh tế, doanh nghiệp, đại biểu khẳng định.

Nêu ví dụ về chất lượng thể chế, đại biểu chỉ ra nhiều đạo luật có vòng đời quá ngắn, thể hiện tư duy chiến lược, tầm nhìn lập pháp chưa tốt, gây khó cho cả người dân và doanh nghiệp. Theo đại biểu, cần phải có ban chỉ đạo trung ương về cải cách thể chế mới đủ mạnh để xác định trật tự pháp luật xuyên suốt.

Đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau)

Nhấn mạnh, doanh nghiệp trong nước mới là động lực chính và lâu bền của nền kinh tế, đại biểu đề nghị phải quan tâm phát triển năng lực, nuôi dưỡng doanh nghiệp dân tộc. Bên cạnh việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, đại biểu cho rằng nếu có sai phạm thì “đánh cho chừa chứ không đánh cho chết”.

“Trừ khi doanh nghiệp đó can thiệp vào an ninh quốc gia, phá hủy nền kinh tế thì phải trừng trị thích đáng, còn họ sai lầm, vướng mắc bởi thể chế, chính sách pháp luật không ổn định thì có lỗi của chúng ta, khi đưa ra luật chơi không sòng phẳng. Cần xem xét cho khách quan để tạo lực lượng doanh nhân thực sự hùng mạnh, tự chủ thì chúng ta mới hùng cường” - đại biểu Lê Thanh Vân nói.

Với quan điểm đó, đại biểu đoàn Cà Mau nhấn mạnh, việc không nên hình sự hóa các quan hệ kinh tế dân sự, có chính sách xử lý nghiêm minh nhưng đồng thời cũng khoan dung, tạo điều kiện cho doanh nghiệp khắc phục, từ đó gây dựng niềm tin lâu dài cho doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Đánh giá “câu chuyện về kinh tế vĩ mô hiện nay khá đau đầu”, song đại biểu cho rằng, nếu có giải pháp đồng bộ, thích hợp thì các quý tới có thể bứt phá. Cụ thể, đại biểu đề xuất 7 giải pháp để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, trong đó có giải pháp về tổ chức nhân sự, chỉnh đốn đội ngũ cán bộ. Đại biểu đề nghị Quốc hội tới đây có chuyên đề giám sát tối cao về thực thi trách nhiệm, quyền hạn của người đứng đầu trong hệ thống hành chính nhà nước.

Lãi suất cho vay cao, doanh nghiệp khó có lợi nhuận

Đồng tình với ý kiến đại biểu Lê Thanh Vân, đại biểu Đinh Ngọc Minh (đoàn Cà Mau) nhấn mạnh về việc phải “để doanh nghiệp sống”, vì đây là nền tảng của quốc gia. Để làm điều này, đại biểu đề nghị Quốc hội có một nghị quyết riêng về phát triển doanh nghiệp trong tình hình mới để phục hồi kinh tế, bao gồm cả chính sách hỗ trợ khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu; đảm bảo doanh nghiệp được làm ăn yên ổn, không bị tác động bởi lực lượng này, lực lượng kia làm mất nhuệ khí.

Về giải pháp cụ thể để phục hồi kinh tế, đại biểu Đinh Ngọc Minh đề nghị chọn 1, 2 giải pháp trọng tâm để làm ngay, trong đó đại biểu đề xuất giải pháp giảm chi phí logistic là hiệu quả nhất bởi chi phí logistic của Việt Nam đang gấp đôi mức bình quân thế giới.

Đại biểu dẫn số liệu cho hay, chi phí logistic bình quân thế giới khoảng 10% GDP, còn của Việt Nam khoảng 18 - 20%, tức là với GDP khoảng 400 tỷ USD, chúng ta mất 80 tỷ USD cho chi phí logistic, trong đó có rất nhiều chi phí không chính thức. Vì vậy, nếu giảm được chi phí này xuống mức bình quân thế giới, doanh nghiệp sẽ có thêm 40 tỷ USD.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí phát biểu tại phiên họp tổ

Khó khăn của doanh nghiệp cũng là vấn đề đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) lo lắng khi phát biểu tại phiên họp tổ. Đánh giá cao những kết quả tích cực đạt được vừa qua, trong khi bối cảnh thế giới rất nhiều bất ổn, đại biểu cho rằng đây là những thành tích rất đáng ghi nhận.

Song đại biểu cho biết, qua phản ánh của báo chí, vấn đề vốn tín dụng đang là nút thắt của doanh nghiệp hiện nay. Với mức lãi suất cho vay cao trên 10% như hiện nay, doanh nghiệp khó có lợi nhuận, khó phục hồi và tái đầu tư. Trong khi đó, đại biểu cũng nhận xét rất nhiều ngân hàng công bố mức lợi nhuận lớn, tăng cao so với trước, nhiều ngân hàng lợi nhuận sau thuế quý 1 tiếp tục tăng 10 - 20%...

“Câu hỏi của tôi cho buổi chất vấn là ngành ngân hàng chia sẻ thế nào với những khó khăn của đất nước, của các doanh nghiệp, khi ngân hàng không chỉ buôn bán tiền mà còn tham gia điều tiết kinh tế xã hội, là bà đỡ cho các doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Ngân hàng góp sức gì trong việc hàng chục ngàn doanh nghiệp vỡ từ cuối năm 2022 đến nay…?”- đại biểu nói.