Ô nhiễm không khí cùng với biến đổi khí hậu đang hình thành một “vòng xoáy rủi ro” ngày càng nghiêm trọng, làm gia tăng các mối đe dọa đối với sức khỏe con người và hệ sinh thái, theo báo cáo vừa được Liên hợp quốc công bố.

Ước tính, mỗi năm có khoảng 9 triệu ca tử vong có liên quan đến ô nhiễm không khí, chủ yếu do các bệnh về đường hô hấp, tim mạch và suy giảm hệ miễn dịch.

Báo cáo Triển vọng Môi trường toàn cầu lần thứ 7 (GEO-7) do UNEP phát hành ngày 9/12 chỉ ra rằng, biến đổi khí hậu đang làm trầm trọng hơn tình trạng ô nhiễm không khí và chất thải, đồng thời thúc đẩy suy thoái đất và suy giảm đa dạng sinh học. Khoảng 99% dân số toàn cầu đang phơi nhiễm với ít nhất một dạng ô nhiễm không khí, trong đó hơn 90% số ca tử vong xảy ra tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.

Ô nhiễm không khí hiện diện trên phạm vi toàn cầu
Những tác động cộng hưởng của biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học, thoái hóa đất và ô nhiễm đang khiến thế giới thiệt hại hàng nghìn tỷ USD mỗi năm. Ảnh minh họa

Theo GEO-7, sự kết hợp giữa nhiệt độ toàn cầu tăng, nồng độ khí nhà kính cao, quản lý chất thải chưa hiệu quả và chất lượng không khí suy giảm đang tạo ra những tác động tiêu cực sâu rộng đối với sức khỏe cộng đồng, kéo theo tổn thất kinh tế lớn.

Báo cáo cho thấy, gần như toàn bộ dân số thế giới đang chịu tác động của ô nhiễm không khí thông qua việc tiếp xúc với bụi mịn, các khí độc hại, vi nhựa, kim loại nặng và khí nhà kính. Nhiều loại khí nhà kính có thời gian tồn tại dài trong khí quyển như CO2, N2O, cùng với các khí tồn tại ngắn như methane và ozone, tiếp tục gây mất cân bằng bức xạ của trái đất.

Báo cáo cũng cảnh báo về các hạt nano phát sinh từ giao thông và hoạt động công nghiệp - dạng ô nhiễm hiện chưa được theo dõi đầy đủ, nhưng tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng đối với sức khỏe tại các đô thị. Những bằng chứng mới cho thấy, vi nhựa trong không khí có thể di chuyển xuyên biên giới và gây tác động lâu dài đến con người.

Ô nhiễm không khí đã được xác định là nguyên nhân của nhiều bệnh mãn tính, từ các bệnh về hô hấp, tim mạch cho đến suy giảm nhận thức và nguy cơ sa sút trí tuệ, kể cả ở trẻ em.

UNEP nhấn mạnh, những tác động cộng hưởng của biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học, thoái hóa đất và ô nhiễm đang khiến thế giới thiệt hại hàng nghìn tỷ USD mỗi năm, và con số này được dự báo sẽ còn tiếp tục gia tăng theo các kịch bản phát triển hiện nay./.