phái sinh

Tỷ lệ ký quỹ ban đầu tối thiểu cho HĐTL chỉ số VN30 sẽ từ 13% áp dụng từ 18/7/2018. Ảnh: DT

Nâng tỷ lệ ký quỹ ban đầu HĐTL thêm 3%

Theo thông tin phóng viên TBTCO vừa nhận được, ngày 13/7/2018, VSD đã có thông báo điều chỉnh tỷ lệ ký quỹ ban đầu tối thiểu cho các sản phẩm HĐTL chỉ số VN30 từ mức 10% lên 13%, với hiệu lực áp dụng từ 18/7/2018 sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) chấp thuận.

Chiều ngày 13/7, UBCKNN cũng đã chính thức chấp thuận đề xuất của VSD tại Công văn số 4350/UBCK-PTTT.

Mức đề xuất 13% nằm trong biên độ tính toán theo phương pháp luận đã công bố là phù hợp với tình hình biến động thị trường hiện nay và nằm trong biên độ tính toán (11,2 - 14,5%). Mức tăng này cũng không quá cao để gây áp lực nộp bổ sung ký quỹ cho các NĐT khi chính thức đưa vào áp dụng, đồng thời tránh ảnh hưởng lớn đến tâm lý thị trường.

Dương Văn Thanh

Ông Dương Văn Thanh

Tổng giám đốc VSD

Từ khi thị trường phái sinh mở cửa (10/7/2017) đến nay, VSD đang áp dụng tỷ lệ ký quỹ ban đầu tối thiểu cho các sản phẩm HĐTL chỉ số VN30 là 10%. Theo đó, các thành viên bù trừ (TVBT) trước khi thực hiện giao dịch phải nộp cho VSD tối thiểu 10% giá trị giao dịch đối với các vị thế mở đứng tên TVBT (bao gồm cả giao dịch của nhà đầu tư (NĐT)).

Mức ký quỹ ban đầu này được VSD xác định dựa trên phương pháp định lượng giá trị rủi ro biến động của bộ dữ liệu chỉ số VN30 được thu thập từ thời điểm giới thiệu chỉ số cho đến thời điểm tính toán và áp dụng từ thời điểm khai trương thị trường phái sinh đến nay.

Về phía TVBT, căn cứ theo tỷ lệ ký quỹ tối thiểu của VSD quy định, các TVBT tính toán và quy định tỷ lệ ký quỹ ban đầu đối với các khách hàng của mình, dao động trong khoảng từ 12,8% - 15% tuỳ theo từng công ty.

Được biết, trong các trường hợp cần thiết, việc tính toán định kỳ và tiến hành điều chỉnh tỷ lệ ký quỹ là hoạt động bình thường của các tổ chức đảm nhận chức năng bù trừ, quản lý rủi ro thanh toán các nước, nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống thanh toán. Trên thực tế, tại nhiều TTCK trên thế giới, cơ quan quản lý cũng đã áp dụng điều này.

Chẳng hạn như, năm 2013, tại TTCK Hàn Quốc, cơ quan quản lý thị trường đã thắt chặt hơn điều kiện tham gia TTCK phái sinh của các NĐT cá nhân như yêu cầu phải đáp ứng kiến thức về thị trường, đủ năm kinh nghiệm đầu tư và phải nộp bổ sung ký quỹ ban đầu bằng tiền khi tham gia thị trường.

Tương tự TTCK Trung Quốc cũng đặt ra các điều kiện chặt chẽ hơn với NĐT khi thị trường có biến động, đồng thời cũng “mạnh tay” tăng tỷ lệ ký quỹ lên đối với các tổ chức, cá nhân đầu cơ. Điển hình là vào thời điểm tháng 9/2015, Sở Giao dịch HĐTL Trung Quốc (CFFX) đã nâng mức tỷ lệ ký quỹ cho các nhà đầu cơ từ 30% lên 40% kết hợp với việc giảm số lượng hợp đồng được phép mở xuống 10 hợp đồng.

Mức tăng hợp lý không gây áp lực nộp bổ sung ký quỹ

Thông tin với phóng viên TBTCO, ông Dương Văn Thanh - Tổng giám đốc VSD cho biết, thực tế qua gần 1 năm TTCK phái sinh đi vào hoạt động cho thấy, tỷ lệ ký quỹ tối thiểu ban đầu 10% là khá hợp lý, giúp phòng ngừa rủi ro trong trường hợp NĐT, TVBT mất khả năng thanh toán; đồng thời có tác dụng hỗ trợ sự phát triển của thị trường trong giai đoạn đầu.

Cho đến nay, cũng chưa có trường hợp nào để xẩy ra mất khả năng thanh toán của NĐT, TVBT. Tuy nhiên, thông qua việc theo dõi sát diễn biến tình hình thị trường trong thời gian vừa qua VSD nhận thấy, TTCK cơ sở và phái sinh có những phiên biến động mạnh, chỉ số VN30 thị trường cơ sở và giá của các HĐTL chỉ số biến động theo chiều hướng đi xuống với biên độ lớn. Theo đó, có những phiên chỉ số VN30 giảm trên 38 điểm và cá biệt là trên 55 điểm (ngày 5/2/2018).

Do những biến động này của điểm chỉ số VN30, kết quả tính toán về tỷ lệ ký quỹ ban đầu theo phương pháp luận của VSD tính đến ngày 6/7/2018 cho thấy, biên độ dao động tỷ lệ ký quỹ ban đầu của kỳ quan sát 252 ngày gần nhất nằm từ 11,2% đến 14,5%. Biên dao động này có sự gia tăng đáng kể so với thời điểm ban đầu mở cửa thị trường là từ 4,4 - 13,6%.

Theo đó, để đảm bảo an toàn trong hoạt động bù trừ thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh, nâng cao khả năng phòng ngừa và xử lý rủi ro mất khả năng thanh toán của NĐT, TVBT khi thị trường tiếp tục có những biến động mạnh như giai đoạn vừa qua, VSD đã trình UBCKNN chấp thuận cho điều chỉnh tăng tỷ lệ ký quỹ ban đầu đối với HĐTL chỉ số VN30 từ mức 10% như hiện nay lên 13% (mức tăng 30%).

Ông Dương Văn Thanh khẳng định, mức đề xuất 13% nằm trong biên độ tính toán theo phương pháp luận đã công bố là phù hợp với tình hình biến động thị trường hiện nay và nằm trong biên độ tính toán (11,2 - 14,5%). Mức tăng này cũng không quá cao để gây áp lực nộp bổ sung ký quỹ cho các NĐT khi chính thức đưa vào áp dụng, đồng thời tránh ảnh hưởng lớn đến tâm lý thị trường.

Với tỷ lệ ký quỹ mới được công bố, TVBT sẽ phải rà soát và tính toán lại giá trị ký quỹ yêu cầu trên từng tài khoản NĐT để yêu cầu nộp bổ sung nếu cần thiết.

Được biết, chiều ngày 13/7, VSD đã có thông báo gửi cho các thành viên tham gia thị trường về việc điều chỉnh tăng tỷ lệ ký quỹ; đồng thời sẽ phối hợp với TVBT theo dõi chặt chẽ tình hình nộp ký quỹ bổ sung của NĐT, kịp thời phát hiện tài khoản không duy trì đủ nghĩa vụ ký quỹ theo yêu cầu để có biện pháp xử lý theo đúng quy định.

Bên cạnh đó, VSD cũng sẽ tiếp tục tính toán và cập nhật tỷ lệ ký quỹ để báo cáo và đề xuất UBCKNN những điều chỉnh cần thiết phù hợp với diễn biến thị trường trong thời gian tới./.

Trong 6 tháng đầu năm 2018, TTCK phái sinh chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Thị trường duy trì tốc độ tăng trưởng với khối lượng giao dịch liên tục tăng so với tháng trước và đặc biệt tăng mạnh khi thị trường cơ sở biến động mạnh trong tháng 5 và tháng 6.

TTCK phái sinh tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng đều đặn, với tốc độ tăng trưởng khối lượng hợp đồng bình quân đạt 48%. Tính chung 6 tháng đầu năm 2018, tổng khối lượng giao dịch và giá trị giao dịch phái sinh đạt lần lượt 5.537.761 hợp đồng. Khối lượng giao dịch bình quân đạt 45.767 hợp đồng/phiên, gấp 4,18 lần so với năm 2017. Trong tháng 5 và 6/2018 thanh khoản thị trường tăng mạnh đạt lần lượt 74.567 và 94.568 hợp đồng/phiên.

Khối lượng mở (OI) toàn thị trường duy trì ổn định trong suốt 6 tháng và đạt 11.812 hợp đồng tại ngày 29/6, tăng 46,24% so với cuối năm 2017.

Số lượng tài khoản giao dịch phái sinh liên tục được mở, trung bình mỗi ngày có 150 tài khoản mới. Tính đến ngày 29/6/2018, đã có 35.275 tài khoản giao dịch phái sinh được mở, gấp 2 lần so với thời điểm cuối năm 2017 và bằng 1,72% tổng số tài khoản giao dịch của cả TTCK nói chung, trong đó có 164 tài khoản của NĐT nước ngoài và 126 tài khoản của NĐT tổ chức. Số tài khoản có giao dịch là 5.917 tài khoản (chiếm khoảng 23,3% số tài khoản của TTCK phái sinh).

Giao dịch của NĐT nước ngoài tăng mạnh, đặc biệt trong tháng 5 và tháng 6. Chỉ tính riêng tháng 6, khối lượng giao dịch của NĐT nước ngoài đã bằng 1/3 tổng khối lượng giao dịch của khối này trong 6 tháng đầu năm.

Tổng khối lượng giao dịch của NĐT nước ngoài 6 tháng đầu năm 2018 đạt 13.567 hợp đồng, chiếm 0,12% tổng khối lượng giao dịch toàn thị trường. Tổ chức nước ngoài bắt đầu tham gia giao dịch từ tháng 4 và trong 3 tháng qua đã giao dịch với khối lượng 2.209 hợp đồng./.

Duy Thái