Quy định cứng giới hạn độ sâu không gian ngầm là 15m

Theo báo cáo của cơ quan thẩm tra, sau khi chỉnh lý, hoàn thiện, dự thảo luật còn một số vấn đề có ý kiến khác nhau được trình xin ý kiến UBTVQH.

Cụ thể, về thu nhập tăng thêm (Điều 35), đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan thấy rằng, việc quy định về chế độ tiền lương, thu nhập tăng thêm của cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô là cần thiết, tương đồng với chính sách đặc thù đang được Quốc hội cho thí điểm thực hiện tại TP. Hồ Chí Minh và một số địa phương khác để giúp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức bảo đảm đời sống, mang lại hiệu quả cho sự phát triển của Thủ đô.

Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng, hiện nay các cơ quan hữu quan đang khẩn trương triển khai thực hiện chủ trương cải cách tổng thể chính sách tiền lương, theo Nghị quyết số 27-NQ/TW và Nghị quyết số 104/2023/QH15, nên vấn đề này cần được đặt trong tổng thể cải cách tiền lương mới của cả hệ thống chính trị nói chung. Do đó, đề nghị không quy định về thu nhập tăng thêm của cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô trong luật.

Cần thiết có chế độ thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô
Các đại biểu tham dự phiên họp.

Về việc xác định cụ thể giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất (Điều 19), dự thảo luật hiện đang thiết kế 2 phương án.

Phương án 1, quy định ngay trong luật người sử dụng đất được sử dụng lòng đất theo chiều thẳng đứng trong phạm vi ranh giới thửa đất tính từ mặt đất đến 15 m vào lòng đất. Ngoài giới hạn này, người sử dụng đất phải xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phải trả tiền, theo quy định của Chính phủ.

Phương án này được cho là sẽ tạo cơ sở pháp lý cho thành phố trong việc chủ động quản lý, khai thác, sử dụng không gian ngầm một cách hiệu quả, xác định rõ giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, minh bạch hóa quyền và trách nhiệm của người sử dụng đất, tạo thuận lợi cho việc khai thác giá trị gia tăng từ đất và triển khai xây dựng hệ thống đường sắt đô thị. Đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và các cơ quan tán thành phương án 1.

Phương án 2 là giao Chính phủ quy định mức giới hạn độ sâu mà người sử dụng đất được sử dụng; các nội dung khác quy định tương tự như Phương án 1.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, việc quy định chế độ tiền lương, phụ cấp, tăng thu nhập thêm của cán bộ, công chức, viên chức thủ đô là cần thiết để giúp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đảm bảo đời sống, yên tâm công tác, cống hiến lâu dài, hiệu quả cho sự phát triển của thủ đô. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đề nghị giữ nội dung này như Chính phủ trình, có báo cáo xin ý kiến cấp có thẩm quyền để trình UBTVQH xem xét quyết định.

Phương án này có ưu điểm là có thể quy định giới hạn độ sâu người sử dụng đất được toàn quyền sử dụng một cách linh hoạt hơn, phù hợp với đặc điểm địa chất và tiềm năng khai thác, sử dụng không gian ngầm của từng khu vực. Tuy nhiên, việc xác định quyền của người sử dụng đất bề mặt trong việc sử dụng không gian ngầm thực chất là việc hạn chế quyền của người sử dụng đất. Vì vậy, theo quy định của Hiến pháp năm 2013 thì nội dung này cần được quy định trong luật của Quốc hội.

Không nên tạo cơ chế xin cho

Thảo luận về nội dung không gian ngầm, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, đây là nội dung khó, phức tạp và là mối quan tâm của nhiều thành phố lớn trên thế giới. Ủng hộ phương án 2, Tổng Thư ký Quốc hội cho rằng, việc này sẽ tạo sự chủ động, linh hoạt cho Chính phủ và TP. Hà Nội, tránh khó khăn trong việc thực hiện đối với từng trường hợp cụ thể.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy thì ủng hộ phương án 1, theo hướng việc xác định cụ thể giới hạn sử dụng không gian ngầm cần quy định ngay trong luật, vì những lý do như cơ quan thẩm tra đã nêu.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế để quy định cho phù hợp. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, mỗi công trình có công năng khác nhau, mỗi địa bàn có địa chất khác nhau, vì vậy quy định cứng 15 m sẽ khó khả thi, khi thực hiện sẽ vướng mắc. Vì vậy, nên nghiên cứu theo hướng đưa ra mức khung, giao Chính phủ quy định chi tiết.

Cần thiết có chế độ thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp sáng 14/3

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nghiêng về ủng hộ phương án 2. Theo Chủ tịch Quốc hội, luật này cần quy định không gian ngầm phải có giới hạn, còn giới hạn cụ thể thì nên theo luật chuyên ngành; khi chưa có luật chuyên ngành thì giao Chính phủ quy định chi tiết.

Về phương án 1, Chủ tịch Quốc hội phân tích cơ sở nào quy định 15 m và trường hợp sâu hơn 15 m thì phải xin phép sẽ lại tạo ra giấy phép con, vừa thiếu minh bạch vừa dễ phát sinh tiêu cực. “Theo tôi, phương án 1 vừa không có cơ sở khoa học, thực tiễn, pháp lý, vừa tạo ra cơ chế xin cho, không minh bạch” - Chủ tịch Quốc hội nhận xét.

Đối với quy định về thu nhập tăng thêm, Chủ tịch Quốc hội cho rằng quy định như trong dự thảo luật là cần thiết, cho dù có thực hiện cải cách tiền lương hay không. Nghị quyết 27 của Trung ương đã nêu rõ, một số địa phương cân đối được ngân sách có thể áp dụng cơ chế trả lương cao hơn ngoài quy định của trung ương, vấn đề ở đây là quy định sao cho phù hợp, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Điểm a, khoản 1, Điều 35 dự thảo Luật Thủ đô quy định, HĐND TP. Hà Nội quyết định: "Sử dụng nguồn tăng thu và nguồn cải cách tiền lương còn dư để thực hiện chế độ chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức theo quy định tại khoản 3 Điều 15 của luật này; tổng mức chi không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý của thành phố".