Đi tìm những điểm sáng đầu tư cho năm 2023

Lãi suất sẽ sớm hạ nhiệt

Tại tọa đàm “Điểm sáng Đầu tư 2023", ông Phạm Thế Anh cho rằng, vấn đề lạm phát cũng không còn gây quá nhiều áp lực. Cụ thể, về xu hướng của bão giá trên toàn cầu trong năm 2023, chuyên gia cho rằng hiện lạm phát tại các nước phát triển đang bắt đầu đi qua đỉnh. Trong khi đó, tình hình bão giá tại các nước phát triển lại có xu hướng gia tăng. Do đó, năm nay lạm phát sẽ được chuyển dịch từ các nước đã phát triển sang các nước đang phát triển.

Với Việt Nam, vị chuyên gia này cho rằng, năm 2022 xu hướng lạm phát tăng dần qua các quý, trung bình cả năm 2022 CPI tăng 3,15%. Trong năm 2023 lạm phát của tháng 1/2023 sẽ là đỉnh, và từ tháng 2 trở đi sẽ có xu hướng giảm giảm dần, sau đó chững lại quanh mức 3-3,5% ở các tháng tiếp theo. Điều này chủ yếu do thu nhập dân cư sụt giảm, từ đó, sức cầu và nhu cầu tiêu dùng cũng yếu đi. Ngoài ra, sự suy giảm trên các thị trường tài sản như bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu vừa qua cũng đã góp phần không nhỏ vào việc làm giảm nhu cầu tiêu dùng.

Lạm phát của Việt Nam vẫn ở mức khá thấp so với một số quốc gia lớn. (Nguồn: FiinGroup).

Bên cạnh đó, mặt bằng lãi suất ở mức cao như hiện nay, làm cho chi phí cơ hội của việc tiêu dùng trở nên đắt đỏ khiến người dân có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn là mạnh dạn chi tiêu.

Ông Thế Anh cũng cho rằng, tỷ giá và chênh lệch lãi suất giữa trong và ngoài nước vẫn đang được duy trì ổn định. Đồng thời, giá cả nguyên vật liệu trên thế giới hiện đã vượt qua đỉnh, do đó lạm phát không phải vấn đề lớn trong năm 2023.

Về vấn đề lãi suất, chuyên gia cho rằng, bên cạnh vấn đề lạm phát, hành động của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới cũng sẽ là một yếu tố có thể ảnh hưởng đến lãi suất trong nước. Hiện lạm phát Mỹ cũng đã tạo đỉnh. Lãi suất điều hành của quốc gia này cũng đã lên đến 4,75%, tương đối cao trong nhiều năm trở lại đây. Đến khoảng giữa năm nay tháng 5, lạm phát Mỹ có thể chỉ còn khoảng 3,5% và khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ - FED tiếp tục tăng lãi suất là rất thấp.

Các diễn giả chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh: H.Q

“Trong trường hợp xấu, FED có thể tăng lãi suất một lần nữa vào tháng 3 mức tăng sẽ vào khoảng 0,25%. Đến kỳ họp tháng 5, cơ quan này có thể dừng việc tăng lãi suất. Do đó, các sức ép làm lãi suất Việt Nam có thể tăng tiếp bao gồm lạm phát cũng như áp lực từ lãi suất bên ngoài còn rất ít. Lãi suất Việt Nam hiện nay ở mức đỉnh đã ở mức đỉnh và đang trên đà đi xuống” - ông Thế Anh cho hay.

Sức chống chịu của ngân hàng ngày càng tốt hơn

Bà Trần Kiều Oanh - Trưởng phòng Khối phân tích Định chế Tài chính thuộc FiinGroup chỉ ra ba thách thức lớn nhất của ngành ngân hàng trong năm 2023. Đầu tiên là chất lượng tài sản suy giảm tạo áp lực lên tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng.

Cùng với đó, môi trường lãi suất cao khiến biên lãi ròng (NIM) có khả năng bị thu hẹp trong nửa đầu năm 2023. Mặt bằng lãi suất huy động liên tục tăng cao khiến chi phí vốn của ngân hàng bị đội lên, trong khi đó tỷ suất tài sản sinh lãi có thể tăng chậm hơn, cùng với việc cho vay có độ trễ tái định giá 3-6 tháng dẫn đến NIM có thể thu hẹp nhẹ trong 1-2 quý tới.

Một thách thức lớn nữa với các ngân hàng là nhu cầu bức thiết phải tăng bộ đệm vốn. Trước các cú sốc từ môi trường kinh doanh bất lợi, tỷ lệ an toàn vốn CAR của các ngân hàng Việt Nam vẫn ở mức tương đối mỏng so với các quốc gia trong khu vực. CAR của khối NHTM nhà nước là 9%, các NHTM cổ phần là 12%, trong khi tỷ lệ này đối với khối ASEAN 5 là 19%.

Tuy nhiên, bên cạnh những thách thức, ngành ngân hàng cũng có những điểm sáng để kỳ vọng. Theo chuyên gia, trên bình diện chung, sức khoẻ của các ngân hàng đã tốt hơn rất nhiều so với thời điểm cách đây 10 năm (thời điểm bong bóng bất động sản, khủng hoảng kinh tế,…). Cần nhìn vào bộ đệm dự phòng của các ngân hàng mà ở đây là tỷ lệ bao phủ nợ xấu.Tỷ lệ này đã tăng gấp đôi sau 10 năm, từ mức trung bình 61% tăng lên 123%.

"Nhiều ngân hàng có sự chủ động trích lập dự phòng tương đối sớm, có đủ nguồn lực để đối phó với các rủi ro từ nợ xấu nhưng cũng có một số ngân hàng có tỷ lệ này còn khá khiêm tốn, họ sẽ đối mặt với áp lực trích lập dự phòng cao hơn và sụt giảm lợi nhuận trong năm 2023" - bà Oanh nói.

Điểm sáng tiếp theo là kỳ vọng tăng trưởng thu nhập lãi sẽ được cải thiện vào nửa cuối năm 2023. Theo bà Oanh, môi trường lãi suất cao sẽ hút tiền gửi chảy lại vào hệ thống ngân hàng, làm giảm áp lực chi phí vốn, giúp ngân hàng có dư địa cải thiện thu nhập lãi.

Đồng thời, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước được định hướng kiềm chế đà tăng lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an toàn hệ thống. Từ đó, các ngân hàng thuần bán lẻ và có tỷ lệ CASA cao sẽ có khả năng chống chịu tốt hơn do lợi thế về nguồn vốn giá rẻ, tạo dư địa để cải thiện NIM.

Cùng với đó, thu nhập từ phí và hoa hồng tiếp tục đóng góp tích cực cho lợi nhuận của ngân hàng, phần nào giúp giảm sự phụ thuộc vào tín dụng cho ngân hàng. Nỗ lực số hoá và việc ký kết các hợp đồng phân phối bảo hiểm mới sẽ tạo dư địa bán chéo lớn vẫn sẽ mang về nguồn thu nhập ổn định trong năm 2023 và những năm tiếp theo./.