Đổi mới sáng tạo, thúc đẩy ứng dụng tiến bộ khoa học trong y học

Đây là chia sẻ của GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế tại Diễn đàn "Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ y tế trong chăm sóc sức khoẻ: Giới thiệu và kết nối tiềm năng đổi mới sáng tạo", do Bộ Y tế phối hợp Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức ngày 29/10, tại Hà Nội.

Dịch Covid-19 tạo ra "bước nhảy" vượt trội chuyển đổi số y tế

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho hay, y tế là một trong những ngành được ưu tiên chuyển đổi số hàng đầu trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: Văn Nam.

Trong Chương trình chuyển đổi số y tế quốc gia của Việt Nam, 4 trụ cột phát triển gồm: chuyển đổi số trong phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe; chuyển đổi số trong khám chữa bệnh; chuyển đổi số trong quản trị y tế; tăng cường tổ chức hội thảo chuyên đề quốc tế trực tuyến.

Theo Thứ trưởng Trần Duy Đông, đại dịch Covid-19 đã tạo ra "bước nhảy" vượt trội cho chuyển đổi số lĩnh vực y tế. Nhờ khả năng ứng phó, chống chịu linh hoạt và vững vàng, hệ thống y tế Việt Nam đã tạo nên thành công khiến cả thế giới ngưỡng mộ.

Các ứng dụng công nghệ đã được triển khai nhanh chóng và phủ sóng rộng rãi tới người dân toàn quốc như khai báo y tế Ncovi, PC Covid; truy vết nguồn lây Bluezone, khám chữa bệnh qua Internet...

Những nền tảng số này hỗ trợ đội ngũ y tế sàng lọc người bệnh và tư vấn khám chữa bệnh từ xa, bên cạnh đó nâng cao nhận thức của người dân đối với diễn biến của dịch bệnh.

Còn theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, đổi mới y tế liên quan đến việc phát triển và thực hiện các quy trình, sản phẩm, chương trình, chính sách hoặc hệ thống mới để cải thiện sức khỏe và công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế. Quá trình đổi mới được lặp đi lặp lại và có thể phát sinh những ý tưởng mới hoặc kết hợp các khái niệm hiện có.

Sự đổi mới có thể là các giải pháp công nghệ đột phá thúc đẩy nghiên cứu, phát triển khoa học để giải quyết nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao và luôn biến động theo sự phát triển của xã hội và mô hình bệnh tật.

Nhìn lại lịch sử, phần lớn sự tiến bộ trong y tế đã được thúc đẩy bởi sự đổi mới sáng tạo trong từng hoạt động hằng ngày của đội ngũ y, bác sĩ và các nhà khoa học liên quan trong điều trị, dự phòng, nghiên cứu, thực hành...

5 khía cạnh tiên phong trong đổi mới sáng tạo lĩnh vực y tế

Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, hiện nay có 5 khía cạnh tiên phong trong đổi mới sáng tạo lĩnh vực y tế. Thứ nhất, đổi mới công nghệ: Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong đổi mới chăm sóc sức khỏe, bao gồm việc phát triển các thiết bị y tế mới, thiết bị chẩn đoán, các giải pháp y tế từ xa, hồ sơ sức khỏe điện tử, hệ thống thông tin y tế.

Thứ hai, ứng dụng kỹ thuật số: Việc tích hợp các công nghệ kỹ thuật số trong thiết bị y tế giúp theo dõi sức khỏe liên tục, từ xa, tiếp nhận kịp thời thông tin tư vấn y tế.

Khách thăm quan các gian hàng về thành tựu ứng dụng công nghệ trong y dược tại triển lãm. Ảnh: Văn Nam.

Thứ ba, dự đoán xu hướng dịch bệnh qua phân tích dữ liệu lớn: Phân tích dữ liệu và công nghệ dữ liệu lớn đang được sử dụng trong trích xuất thông tin, giúp dự đoán sự bùng phát dịch bệnh và xu hướng biến đổi của cơ cấu bệnh tật trong cộng đồng.

Thứ tư, công nghệ sinh học: Đổi mới công nghệ sinh học liên quan đến việc điều khiển các quá trình sinh học để phát triển các phương pháp, kỹ thuật mới trong điều trị, các liệu pháp tiên tiến như liệu pháp gen, tế bào gốc, y học tái tạo.

Thứ năm, y học từ xa (telehealth): Những đổi mới về y học từ xa đã mở rộng khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, cho phép tư vấn từ xa với các nhà cung cấp dịch vụ cho vùng sâu, vùng xa, hải đảo, y tế cơ sở và trong các trường hợp thiên tai, dịch bệnh.

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, mục tiêu của Bộ Y tế trong thời gian tới là tiếp tục hoàn thiện các giải pháp kỹ thuật, nghiên cứu, ban hành các chính sách tạo điều kiện thuận lợi hơn cho y tế từ xa, đặc biệt là triển khai các nền tảng số y tế.