HSBC: Cần đặc biệt quan tâm rủi ro lạm phát năm 2022

Đây là những nhận định chính trong báo cáo Vietnam at a glance tháng 3 vừa được ngân hàng HSBC công bố.

Việt Nam đã vươn mình trở thành công xưởng sản xuất của thế giới

Theo báo cáo này, đầu năm mới Nhâm Dần, xuất khẩu của Việt Nam cho thấy sự phục hồi vững vàng. Trong tháng 2, xuất khẩu tăng 13,6% so với cùng kỳ năm trước nhờ các ngành khác đều tăng trưởng, cho thấy các yếu tố bên ngoài Việt Nam đang hừng hực khí thế.

Mặc dù vậy, một bất ngờ xảy ra trong ngành điện tử liên quan đến sự kiện Samsung ra mắt điện thoại mới vốn là “cú hích” quan trọng đối với xuất khẩu của Việt Nam. Theo lịch, sự kiện này thường diễn ra vào cuối tháng 2 nhưng mẫu điện thoại chủ lực Galaxy S222 của Samsung lại có vẻ bị lỗi hẹn vì giao hàng chậm.

Tuy nhiên, HSBC cho rằng, tác động sẽ chỉ là tạm thời và vẫn có đủ lý do để giữ tâm thế tích cực đối với động lực tăng trưởng bên ngoài của Việt Nam. Nhờ nguồn FDI ổn định trong nhiều năm đổ vào ngành sản xuất công nghệ, Việt Nam đã vươn mình trở thành một công xưởng sản xuất của thế giới.

Mặc dù có lúc đại dịch đã khiến sản xuất tạm thời gián đoạn, sự quan tâm dành cho Việt Nam vẫn duy trì ở mức cao. Ví dụ, gần đây Samsung vừa “bơm” 920 triệu USD để mở rộng hoạt động sản xuất linh kiện điện thoại ở Thái Nguyên.

Nhiều mặt hàng tăng giá khiến cho lạm phát có chiều hướng tăng. Ảnh: TL.

Một vấn đề nổi lên gần đây là tình trạng thiếu hụt nhiên liệu. Trong bối cảnh giá dầu tăng cao, thương mại của Việt Nam đã bị tác động thấy rõ. Trong khi hiệu ứng cơ sở và ngành hàng điện tử thường xuyên cần nhập khẩu là những nguyên nhân chính phía sau tăng trưởng nhập khẩu mạnh mẽ, nhập khẩu xăng dầu trong tháng 2 tăng gần gấp đôi mức trung bình một tháng của năm 2021.

Xu hướng này nhiều khả năng sẽ tiếp diễn khi Bộ Công thương ban hành Quyết định về việc giao sản lượng nhập khẩu xăng dầu tăng thêm 2,4 triệu mét khối trong quý 2/2022. Nguyên nhân là Việt Nam đang gặp tình trạng thiếu hụt nguồn cung xăng dầu trong nước sau khi Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn đang phải cắt giảm công suất xuống còn 80% và tạm ngưng nhập khẩu dầu thô từ tháng 1.

Hiển nhiên, giá nhiên liệu tăng sẽ tác động trực tiếp đến giá tiêu dùng. Lạm phát tăng 1,4% trong tháng 2 so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu là do chi phí vận chuyển tăng trên 15% so với cùng kỳ năm trước, một xu hướng đã kéo dài được một thời gian.

Cụ thể, giá xăng được điều chỉnh tăng 6 lần liên tiếp từ đầu tháng 12/2021. Mặc dù hiệu ứng cơ sở thấp đã phần nào xoa dịu những khó khăn trước mắt, song HSBC lưu ý các nhà hoạch định chính sách Việt Nam vẫn cần đặc biệt lưu tâm đến những rủi ro về lạm phát, vì giá hàng hóa tăng là vấn đề xảy ra trên diện rộng, chứ không chỉ xoay quanh nhiên liệu.

Nhiều yếu tố gây áp lực lạm phát năm 2022

Trước đó, báo cáo của Tổng cục Thống kê cho biết, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2/2022 tăng 1% so với tháng trước, tăng 1,42% so với cùng kỳ năm trước, nguyên nhân chủ yếu do giá xăng dầu tăng và giá cả hàng hóa dịch vụ tăng trong dịp Tết. Trong đó hầu hết các nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính đều tăng giá (10/11 nhóm tăng giá).

Bên cạnh yếu tố giá xăng dầu tăng cao gây áp lực lạm phát trong năm nay, TS. Nguyễn Bích Lâm - Nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cũng cho rằng, việc Chính phủ khẩn trương triển khai thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với quy mô 350 nghìn tỷ đồng, cùng các gói hỗ trợ của năm 2021 đang thẩm thấu vào mọi lĩnh vực của nền kinh tế, làm cho tổng cầu tăng đột biến cũng là áp lực rất lớn lên lạm phát trong năm 2022.

Đặc biệt, trong gói chính sách tài khóa và tiền tệ 350 nghìn tỷ đồng, có tới trên 32% dành cho đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng. Thực hiện giải ngân vốn đầu tư này trong bối cảnh nguồn cung nguyên vật liệu xây lắp không dồi dào sẽ tạo thêm áp lực lạm phát.

Ngoài ra, đứt gãy chuỗi cung ứng và thiếu hụt lao động tạo áp lực rất lớn đòi hỏi doanh nghiệp và hộ kinh doanh phải trả lương cao hơn để khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh, từ đó cũng làm tăng giá thành sản phẩm. Nếu sản xuất không sớm trở lại bình thường, thiếu hụt nguồn cung sẽ đẩy giá cả tăng cao. Đây cũng là yếu tố gây áp lực lạm phát của nền kinh tế trong năm 2022 và các năm tiếp theo./.