Miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp là chính sách hỗ trợ thiết thực cho nông dân

Chính sách hỗ trợ cho nông dân là cần thiết và cấp bách

Qua thảo luận, các đại biểu đều tán thành việc tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp để giảm gánh nặng tài chính cho người dân, tiếp tục khuyến khích tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng có nhiều rủi ro từ thiên tai, dịch bệnh và giá cả biến động.

Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) phát biểu

Theo đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị), với một tỉnh như Quảng Trị, trên 70% dân số ở khu vực nông thôn, thu nhập chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ, chính sách này không chỉ có ý nghĩa hỗ trợ trước mắt mà còn là một giải pháp an sinh xã hội thiết thực, góp phần ổn định đời sống và giảm áp lực cho ly nông và ly hương.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng, nghị quyết này cần rà soát kỹ các đối tượng được miễn thuế đất để bảo đảm công bằng và đúng mục tiêu chính sách ban hành. Việc miễn thuế nên tập trung vào người dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, hợp tác xã và hộ gia đình thực hành canh tác bền vững, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch.

Đối với các tổ chức, doanh nghiệp tích tụ đất quy mô lớn mà không trực tiếp canh tác hoặc có biểu hiện sử dụng đất kém hiệu quả, cần có các cơ chế sàng lọc, đánh giá cụ thể, tránh tình trạng chính sách bị lợi dụng, gây lãng phí ngân sách và tạo bất bình đẳng trong tiếp cận chính sách ưu đãi, đại biểu đề nghị.

Đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Trà Vinh) nhấn mạnh, trong bối cảnh nông nghiệp vẫn là ngành sản xuất chủ đạo, đảm bảo sinh kế cho hơn 60% dân số và đóng vai trò trụ đỡ trong ổn định kinh tế - xã hội, đặc biệt trong các giai đoạn khủng hoảng, việc tiếp tục có chính sách hỗ trợ thiết thực cho nông dân là điều cần thiết và cấp bách. “Thực tế cho thấy chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã phát huy tác dụng tích cực trong suốt hơn hai thập kỷ qua”, đại biểu nhận xét.

Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, đại biểu cũng lưu ý, tại dự thảo Nghị quyết này cần nhìn nhận toàn diện hơn để phát huy hiệu quả, bền vững, khắc phục một số bất cập đã tồn tại trong chính sách hiện hành.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị)

Cụ thể, theo đại biểu, việc áp dụng chính sách miễn thuế còn mang tính đại trà, chưa có sự phân loại rõ ràng giữa các nhóm đối tượng hộ nông dân sản xuất nhỏ, hợp tác xã hoạt động thực tế và các doanh nghiệp lớn hoặc cá nhân sở hữu đất nhưng không trực tiếp sản xuất, mà cho thuê lại đất. Do đó, đại biểu cho rằng cần thiết phải phân tầng chính sách như miễn toàn bộ cho người trực tiếp sản xuất, giảm hoặc giữ nguyên mức thuế cho các tổ chức, cá nhân không sản xuất thực tế hoặc không có hoạt động canh tác hiệu quả.

Việc miễn thuế cũng cần phải đi kèm ràng buộc như không bỏ qua đất quá 12 tháng, sử dụng đúng mục đích, có hợp đồng rõ ràng nếu cho thuê lại, bảo vệ môi trường đất và tài nguyên sinh thái. Những điều kiện này là cần thiết để tránh tình trạng ôm đất chờ giá tăng, đất không sản xuất vẫn được hưởng ưu đãi gây lãng phí nguồn lực quốc gia, đại biểu phân tích.

Đã có quy định xử lý tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp

Phát biểu giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, mục tiêu quan trọng nhất của chính sách thuế và miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp trong những năm qua là nhằm thực hiện chủ trương xóa đói giảm nghèo của Đảng và Nhà nước, đồng thời góp phần hỗ trợ trực tiếp đối với nông nghiệp, nông dân, nông thôn, góp phần khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp và góp phần khuyến khích các tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả. Việc tiếp tục thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp trong giai đoạn tới là phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên họp.

Về chủ trương tích tụ tập trung đất đai, theo các Kết luận và Nghị quyết của Trung ương, của Bộ Chính trị và pháp luật về đất đai hiện hành, các trường hợp miễn thuế tại các nghị quyết là phù hợp. Chính vì vậy, trong lần trình dự thảo này Chính phủ không đề xuất sửa đổi liên quan đến đối tượng hay phạm vi miễn thuế. Dự thảo Nghị quyết vẫn tiếp tục kế thừa các đối tượng đã được rà soát tại các nghị quyết của Quốc hội trước đây.

Ngoài ra, theo quy định của pháp luật về đất đai, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai và các chế tài xử lý vi phạm về quản lý, sử dụng đất do Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan có chức năng quản lý đất đai tại địa phương.

Để khắc phục tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp, tại khoản 7 Điều 81 của Luật Đất đai 2024 đã quy định rõ. Theo đó, đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản không được sử dụng trong thời gian 12 tháng liên tục, đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời gian 18 tháng liên tục, đất trồng rừng không được sử dụng trong thời gian 24 tháng liên tục bị xử phạt vi phạm hành chính. Nếu không đưa đất vào sử dụng theo thời hạn ghi trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính thì sẽ bị thu hồi đất.

Ngoài ra, đất nông nghiệp bỏ hoang bị thu hồi thuộc trường hợp không được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Khoản 3, Điều 101 của Luật Đất đai.

“Đây sẽ tiếp tục là hình thức hỗ trợ trực tiếp tới người nông dân, là nguồn đầu tư tài chính trực tiếp cho khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn để đầu tư mở rộng quy mô sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Qua đó, tạo công ăn việc làm cho người nông dân, cải thiện cuộc sống, gắn bó với hoạt động sản xuất nông nghiệp, góp phần khuyến khích đầu tư, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp để phát triển bền vững”, Bộ trưởng nhấn mạnh.