Từng cân trà ướp sen Bách Diệp, qua bàn tay khéo léo của nghệ nhân, đã được gửi đi tận Mỹ, Anh, Nhật xa xôi…

Không chỉ cao tuổi nhất Quảng Bá, Tây Hồ, lão nghệ nhân Nguyễn Thị Dần còn là một trong những nghệ nhân cao tuổi nhất của “làng” nghệ nhân Việt Nam. Có lẽ cụ cũng là một trong số hiếm hoi các nghệ nhân, khi ở tuổi 96 vẫn còn minh mẫn, đam mê, tỉ mẩn, chuyên cần, chăm chút cho từng khâu ướp trà bằng các loài hoa tự nhiên như trà cúc, trà nhài, trà bưởi, và đặc biệt là ướp trà bằng hoa sen Bách Diệp Tây Hồ.

“Biến” trà sen Bách Diệp thành thuốc… trường sinh

Trong các cuốn sách cổ có ghi lại, đại ý rằng: nếu mỗi sáng bạn uống một tách trà nhỏ, pha loãng và uống nóng bạn sẽ không phải lo lắng về bệnh tật. Cụ Dần chưa từng đọc cuốn sách nào viết về trà nhưng bởi từ khi còn là cô bé con, được tắm mình trong hương thơm thanh tao, sảng khoái tỏa ra từ những chuyên trà của các ông, các bác trong làng, lớn thêm một chút lại đi bán hoa sen rồi người này mua hoa nhờ ướp, người kia gửi trà nhờ ướp, cứ thế mỗi lần thử trà cho khách cô thiếu nữ làng sen Tây Hồ “nghiện” trà lúc nào không hay.

Bởi vậy, sáng nào, sau khi ăn sáng người phụ nữ ấy cũng phải nhấp nháp một tách trà cho thơm miệng và tinh thần sảng khoái, tỉnh táo suốt cả ngày. Có lẽ vậy chăng mà tới nay, còn 4 năm nữa tròn trăm tuổi cụ Dần vẫn minh mẫn, tỉnh táo và dẻo dai trong công việc.

ba
Chị Thân - con gái cụ Dần, người nối nghiệp cụ Dần làm trà sen. Ảnh gia đình cung cấp

Cụ Dần chia sẻ: “Cách đây 4 năm, tức là khi đó tôi cũng đã ngoài 90, tôi đi khám, bác sĩ bảo phải ngưng uống trà vì nếu uống trà sẽ làm giảm sự hấp thụ của thuốc. Nhưng đời nào tôi có thể bỏ được trà. Vì thế, để vừa tiếp tục uống trà, vừa không ảnh hưởng tới thuốc, tôi đã phải pha thật loãng tách trà ra để uống thuốc’.

Nghiện trà, say mê công việc và chỉ thực sự yên tâm khi uống tách trà do chính tay mình tạo ra nên cứ mỗi mùa hoa sen tới, cụ Dần lại tự tay chọn những bông sen to nhất, đẹp nhất cùng con cháu tạo ra những mẻ trà ướp hương sen đượm đà.

Bật mí bí mật ướp trà ngon và bán hoa sen đắt hàng 2 thế kỉ

Lão nghệ nhân Nguyễn Thị Dần luôn tự hào bởi cụ có duyên với nghề ướp trà sen và có duyên bán hàng đắt khách. Chẳng thế mà từ khi là thiếu nữ tới nay, người phụ nữ đẹp người đẹp nết ấy không vất vả gì với việc bán trà, bán hoa sen.

Cứ tới vụ, gánh hàng hoa của cụ Dần luôn có người nhắn nhủ đặt hàng, còn phải dặn đi dặn lại kẻo sợ cụ Dần sẽ quên. Tới lúc gia đình cụ làm trà ướp sen, có nhiều người tìm tới tận nhà mua. Cụ Dần vui vẻ cho biết: “Có người còn bảo tôi: cháu đi khắp lượt rồi, nhà nào cháu cũng vào nhưng cháu lại phải quay về nhà cụ. Chỉ có trà của cụ là cháu thích uống nhất”.

Bí quyết để có được cân trà ướp sen ngon và thu hút sự yêu thích đặc biệt từ khách hàng gần một trăm năm qua của cụ Dần là: Muốn bán đắt hàng thì chỉ khéo thôi chưa đủ, càng không chỉ phụ thuộc vào vẻ bề ngoài với cái duyên mặn mà, mà cần phải biết cách ướp trà thật ngon, thật đặc biệt.

ba
Cụ Dần, chị Thân và các con cháu trong gia đình say mê với nghiệp làm trà ướp sen Bách Diệp Tây Hồ. Ảnh gia đình cung cấp

Để có được cân trà ướp hương sen chất lượng, cụ Dần phải dậy thật sớm. Vì nhà cụ không có đầm sen và cụ chỉ ướp trà bằng hoa sen Bách Diệp Tây Hồ: loài sen quý đại đóa hàng trăm cánh nên cụ phải đặt mua tại các đầm. Nếu phải tự đi ngắt thì gia đình cụ phải dậy từ 3h sáng; còn nếu các chủ đầm ngắt hoa thì cụ và những người đặt mua phải đến lấy hoa từ 6h sáng. Sau đó mang hoa về mọi người phải tập trung tách gạo thật nhanh, làm sao tới 10h sáng phải xong vì chỉ ướp trà vào khoảng thời gian này hương sen tỏa ra ngấm vào trà mới được đượm đà, ngát hương nhất.

Tới nay, nhiều nhà đã áp dụng công nghệ sấy trà hiện đại, cũng là một phương pháp hay, bớt đi những bừa bộn, nhưng cụ Dần vẫn một mực sử dụng cách ướp trà truyền thống bằng nước đun sôi: đổ đầy thùng nước sôi rồi cho trà xung quanh quấn tấm mền chuyên dụng lại để ủ.

va
Chân dung cụ Dần. Ảnh gia đình cung cấp

Bên cạnh nghệ thuật ướp trà, cụ Dần cũng chia sẻ bí quyết để gánh hàng hoa sen đắt khách suốt tám thập niên, giúp cụ gồng gánh được đời sống của cả gia đình, thúc đẩy việc mở rộng lượng khách hàng mua chè ướp hương sen từ thuở bắt đầu.

Cụ Dần tâm sự: “Ngoài việc thu mua hoa sen để bán tôi còn phải trồng các loài hoa khác để bán thêm những khi hết vụ hoa sen. Nhưng chỉ riêng với hoa sen chúng tôi rút ra những điều rất lạ: nếu ai bán hoa sen mà cau có với khách hàng thì lần sau không thể bán hoa sen cho vị khách hàng ấy nữa. Nếu bán buôn những loài hoa khác thì có thể xuề xoà nhưng với những ai bán hoa sen thì phải thật thà, chung thuỷ và tận tình. Những ai không có được các yếu tố trên thì sẽ nhanh chóng mất nghề ngay”./.

Thục Nhi