Nhà, đất công dôi dư sẽ được xử lý để thu hồi nguồn lực về cho ngân sách

Nguồn: Bộ Tài chính Đồ họa: Văn Chung

PV: Xin ông cho biết, để xử lý tài sản công là các trụ sở, nhà, đất công dôi dư sau sáp nhập, tinh gọn bộ máy, Bộ Tài chính đã có những giải pháp gì?

Ông Nguyễn Tân Thịnh: Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành 2 nghị định để tạo cơ sở pháp lý cho việc sắp xếp, xử lý đối với trụ sở, tài sản công khi thực hiện sắp xếp, sáp nhập; chuyển nhiệm vụ từ cơ quan đơn vị này sang cơ quan đơn vị khác hoặc giải thể… Đồng thời, Bộ Tài chính đã có các văn bản hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương thực hiện công tác này.

Đặc biệt, mới đây nhất, ngày 15/4/2025, Bộ Tài chính tiếp tục có công văn hướng dẫn bổ sung việc sắp xếp, bố trí, xử lý tài sản công khi thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính. Tại văn bản này, Bộ Tài chính đã định hướng cụ thể việc xây dựng phương án sắp xếp, bố trí xử lý tài sản công (trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp; xe ô tô; máy móc, thiết bị).

PV: Trụ sở làm việc, tài sản công sau tinh gọn bộ máy cần sắp xếp, bố trí lại và xử lý rất lớn. Vậy với những tài sản dôi dư sau sáp nhập sẽ được xử lý như thế nào để tránh lãng phí, thưa ông?

Ông Nguyễn Tân Thịnh: Về nguyên tắc, những tài sản cần cho việc phục vụ quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công, các cơ quan, đơn vị phải bố trí, sử dụng tài sản sẵn có để phục vụ cho việc thực hiện nhiệm vụ theo mô hình mới. Bộ Tài chính cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tận dụng tối đa cơ sở vật chất hiện có để phục vụ cho bộ máy mới.

Còn đối với cơ sở nhà đất dôi dư sau sáp nhập, tinh gọn bộ máy sẽ được xử lý theo các hình thức được quy định tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Trong đó, thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bộ Tài chính đã hướng dẫn, sau khi điều phối, bố trí sắp xếp xong, với những trụ sở dôi dư sẽ ưu tiên bố trí phục vụ cho nhiệm vụ y tế, giáo dục, sử dụng vào mục đích công cộng. Những nhà, đất còn lại sẽ giao cho các tổ chức có chức năng quản lý kinh doanh nhà để quản lý, khai thác có hiệu quả đối với quỹ nhà đất đó.

Đối với trường hợp mà việc xử lý tài sản cần thực hiện giao đất, cho thuê đất, đấu giá theo quy định của pháp luật đất đai cũng thực hiện theo các hình thức này để tạo nguồn lực cho ngân sách địa phương để phục vụ đầu tư xây dựng các công trình mới, đáp ứng nhu cầu của các cơ quan, đơn vị. Một trong những yếu tố mà chúng tôi nhấn mạnh là cần có sự điều hòa giữa các cơ quan, đơn vị của 1 bộ, 1 địa phương và điều hòa giữa trung ương với địa phương hoặc giữa các bộ để sử dụng hiệu quả nhất quỹ trụ sở, nhà, đất của các cơ quan, đơn vị.

PV: Ông có thể nói rõ hơn về các trụ sở, nhà, đất công không sử dụng đến thì chúng ta cần phải xử lý như thế nào để thu hồi cho ngân sách, tránh lãng phí?

Ông Nguyễn Tân Thịnh: Theo quy định hiện nay về pháp luật quản lý, sử dụng tài sản công, những trụ sở, nhà, đất công không sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả sẽ được thu hồi và chuyển giao cho địa phương quản lý, xử lý. Chính quyền địa phương thực hiện giao đất, cho thuê đất theo quy định pháp luật đất đai.

Đặc biệt, Bộ Tài chính đang đưa ra phương án xử lý đối với việc cho thuê tài sản là các trụ sở, nhà, đất công dôi dư. Cụ thể, Bộ trưởng Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi các bộ, ngành, địa phương yêu cầu kiện toàn sớm tổ chức có chức năng quản lý kinh doanh nhà tại địa phương, trong đó lưu ý các tổ chức phát triển quỹ đất để tổ chức này có nguồn lực, nhân lực để thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ, bảo quản tài sản và thực hiện khai thác đối với tài sản đó. Trong quy định về khai thác nhà, đất công đã đưa ra quy định về việc cho thuê đối với quỹ nhà, đất công dôi dư để thu hồi nguồn lực cho nhà nước cũng như có nguồn kinh phí để thực hiện bảo quản, bảo dưỡng, duy trì đối với tài sản công, tránh việc xuống cấp.

PV: Được biết, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến đối với “chùm” chính sách về tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công bao gồm xe ô tô, trụ sở làm việc, máy móc thiết bị. Việc quy định lại tiêu chuẩn, định mức này có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh cả nước đang thực hiện tinh gọn, sáp nhập bộ máy, thưa ông?

Ông Nguyễn Tân Thịnh: Khi thay đổi cấp hành chính của địa phương, chuyển các nhiệm vụ của cấp huyện hiện nay đang thực hiện cho cấp tỉnh hoặc cấp xã dẫn tới chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức bộ máy, biên chế của cấp tỉnh và cấp xã cũng khác so với quy định hiện nay. Do vậy, buộc chúng ta phải điều chỉnh lại tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công.

Hiện nay, Bộ Tài chính đang xin ý kiến của các bộ, ngành, địa phương theo hướng: Đối với diện tích làm việc của công chức có sự điều chỉnh lại để chúng ta đạt được mục tiêu là ổn định lâu dài và hướng tới tương lai xa. Đối với xe ô tô sẽ cơ cấu lại định mức giữa cấp tỉnh, cấp xã để làm sao đảm bảo thực hiện nhiệm vụ của cấp tỉnh và cấp xã trong bối cảnh mới theo hướng cấp xã sẽ được trang bị xe ô tô để phục vụ công tác.

Đối với máy móc thiết bị, cái gì có thể di chuyển được cho cán bộ công chức khi di chuyển vị trí làm việc thì thực hiện di chuyển, những gì phục vụ nhiệm vụ đặc thù của các cơ quan đơn vị thì cơ quan đơn vị mới tiếp nhận nhiệm vụ đặc thù sẽ tiếp nhận tài sản đó để tiếp tục phục vụ công tác. Còn những tài sản dôi dư và đủ điều kiện xử lý sẽ thực hiện xử lý theo đúng quy định.

PV: Xin cảm ơn ông!