Sau dịch Covid-19, nhiều loại tội phạm gia tăng

Tội phạm gia tăng cả về số vụ, số người chết và thiệt hại

Sáng 13/9, trình bày báo cáo thẩm tra về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án năm 2023, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp (UBTP) Nguyễn Mạnh Cường cho biết, Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp, bảo đảm phát triển kinh tế, ổn định đời sống người dân và đấu tranh có hiệu quả đối với các vi phạm pháp luật và tội phạm.

Lực lượng công an đã triển khai nhiều biện pháp để phát hiện, xử lý nhanh chóng những điểm nóng; kịp thời truy bắt các đối tượng khủng bố, chống chính quyền nhân dân; xử lý nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp.

Tổng số vụ án được phát hiện tăng so với cùng kỳ; một số loại tội phạm được kiềm chế và kéo giảm như: số vụ phạm tội có tổ chức giảm 26,92%; số vụ dâm ô với người dưới 16 tuổi giảm 5,62%. Về tình hình an toàn giao thông, giảm cả 3 tiêu chí: số vụ tai nạn, số người chết và số người bị thương.

Mặc dù vậy, nhưng tổng thể chung, tội phạm gia tăng cả về số vụ, số người chết và thiệt hại tài sản do tội phạm gây ra. Trong đó một số loại tội phạm tăng mạnh, như: cướp tài sản; cướp giật; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; cho vay lãi nặng; gây rối trật tự công cộng...

Trong năm đã xảy ra vụ nhiều đối tượng thực hiện hành vi khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng và ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh, chính trị địa phương. Công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn một số bất cập, dẫn đến các đối tượng lợi dụng để phạm tội, như: đăng kiểm phương tiện giao thông, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép khai thác khoáng sản, cấp phiếu lý lịch tư pháp...

Đáng chú ý, số vụ tội phạm ma túy phát hiện tăng 18,42%; số ma túy tổng hợp thu giữ tăng đặc biệt cao (1.484,19%), cho thấy diễn biến hết sức phức tạp của tội phạm ma túy.

Về công tác điều tra xử lý tội phạm, công tác điều tra, xử lý tội phạm, UBTP đánh giá tiếp tục có chuyển biến tích cực, chất lượng công tác điều tra đã được nâng lên. Tuy nhiên, qua báo cáo của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, công tác điều tra vẫn còn một số hạn chế như: Một số loại tội phạm xâm phạm sở hữu như: trộm cắp tài sản, cướp giật tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản tỷ lệ điều tra, khám phá thấp; tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm chưa đạt yêu cầu của Nghị quyết số 96; Việc áp dụng biện pháp ngăn chặn tuy đã có nhiều tiến bộ nhưng vẫn còn vi phạm; vẫn còn một số trường hợp phải đình chỉ điều tra do không chứng minh được tội phạm và để xảy ra một số trường hợp dùng nhục hình trong giai đoạn điều tra.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh Lê Tấn Tới

Tình hình cháy, nổ diễn biến phức tạp trên cả nước

Tham gia thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh Lê Tấn Tới cho rằng, tình hình tội phạm gia tăng trong thời gian gần đây xuất phát từ hai nguyên nhân: trạng thái của xã hội bình thường trở lại sau dịch Covid-19 và tình hình khó khăn của người dân, đặc biệt là người dân nghèo, người lao động, công nhân.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh, Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) mới được Quốc hội thông qua và chúng ta cũng có đầy đủ các biện pháp phòng ngừa tại cửa khẩu, biên giới, đường hàng không, hải cảng. Tuy nhiên, tình hình tội phạm ma túy vẫn gia tăng một cách đáng báo động, đề nghị Chính phủ, các cơ quan hữu quan xác định rõ trách nhiệm, xem xét kỹ việc phối hợp thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống ma túy.

Quan tâm đến công tác phòng, chống cháy nổ, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh dẫn số liệu cho hay tình hình cháy nổ trên phạm vi cả nước diễn biến rất phức tạp, 8 tháng năm 2023 đã xảy ra 2.031 vụ cháy (tăng 38%), làm 83 người chết (tăng 48%). Qua theo dõi, có thời điểm xảy ra liên tiếp các vụ cháy dẫn đến 3 - 4 người cùng một gia đình chết.

Theo Trưởng Ban Công tác đại biểu, các cơ quan đã ra rất nhiều văn bản, biện pháp mạnh chỉ đạo, nhưng số cơ sở đưa vào sử dụng còn vi phạm các quy định về phòng cháy chữa cháy còn tương đối nhiều. Do đó, cần phải tiếp tục tìm hiểu xem nguyên nhân tại sao số lượng cơ sở vi phạm còn nhiều như vậy.

“Cơ quan chức năng đã ban hành rất nhiều chủ trương, biện pháp về phòng chống cháy nổ nhưng kết quả chưa tương xứng với giải pháp, chủ trương của chúng ta đưa ra. Thậm chí có thời điểm xảy ra liên tiếp…” - Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh nói.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh

Bên cạnh đó, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cũng phản ánh về tình hình tín dụng đen khá nhức nhối, xuất hiện các phương thức, thủ đoạn hoạt động mới, lợi dụng triệt để công nghệ cao, núp bóng doanh nghiệp để thực hiện các hành vi cho vay lãi suất cao và đòi nợ trái pháp luật.

Loại tội phạm này xuất hiện nhiều trong các khu lao động, các khu công nghiệp, chủ yếu lợi dụng những người dân gặp hoàn cảnh khó khăn có nhu cầu vay các khoản vay nhỏ và phục vụ nhu cầu tiêu dùng hằng ngày.

Từ thực tế này, Trưởng Ban Công tác đại biểu đề nghị các bộ, ngành, địa phương quan tâm triển khai các giải pháp quyết liệt để ngăn chặn tín dụng đen. Đồng thời, đề nghị Ngân hàng Nhà nước tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại có các giải pháp để người lao động thuận lợi trong việc tiếp cận các khoản vay nhỏ.

Cùng quan tâm đến vấn đề này, Chủ tịch Hội đồng dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm cho biết, với sự phủ sóng internet và mạng xã hội ở nhiều khu vực có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, nhiều đối tượng đã lợi dụng để thực hiện thủ đoạn của các tội phạm lừa đảo ngày càng tinh vi, xảo quyệt.

Các đối tượng này khai thác điểm yếu về dân trí và sự thiếu thông tin, tâm lý chủ quan, cả tin, nhẹ dạ của người đồng bào dân tộc thiểu số khi kết nối tham gia vào mạng xã hội, để thực hiện nhiều hành vi lừa đảo. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị các cơ quan hữu quan cần sớm có giải pháp khắc phục tình trạng này./.