TP. Hồ Chí Minh: Thu hẹp khoảng cách giữa giá đền bù và giá thị trường khi thu hồi đất

Nhiều bất cập

Mới đây, phát biểu trong chương trình “Dân hỏi - Thành phố trả lời”, Chủ tịch HĐND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Lệ thừa nhận, thực tiễn rất khó khăn để đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, của người bị thu hồi đất và chủ đầu tư để thực hiện dự án, trong khi chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư vẫn còn tồn tại, bất cập, vướng mắc. Đây cũng là nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng chậm tiến độ của rất nhiều dự án đầu tư công phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố.

Còn theo Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, hiện nay thành phố đang tập trung gỡ vướng 4 vấn đề lớn. Đó là, những bất cập trong khoảng cách giữa giá bồi thường - giá trị trường; quỹ đất, quỹ nhà trên địa bàn; công tác phối hợp và thông tin minh bạch. Trong đó vấn đề bất cập khoảng cách giữa giá bồi thường - giá trị trường là vấn đề mấu chốt hiện nay.

Báo cáo mới nhất của UBND TP. Hồ Chí Minh cho thấy, toàn thành phố hiện có trên 70 dự án đầu tư công sử dụng vốn ngân sách. Quá trình triển khai bị chậm tiến độ hầu hết đều vướng mặt bằng. Nút thắt chủ yếu của câu chuyện mặt bằng chính là đơn giá bồi thường để giải phóng mặt bằng.

Theo các chuyên gia, thực tế cho thấy, không riêng TP. Hồ Chí Minh, chừng nào giá bồi thường còn thấp hơn hàng chục lần, thậm chí hàng trăm lần giá giao dịch trên thị trường tại khu vực bị thu hồi đất thì rất khó thuyết phục người dân bàn giao mặt bằng.

Chính sách và những bước đột phá

Mới đây, UBND TP. Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định số 28/2022/QĐ-UBND quy định hệ số điều chỉnh giá đất nhằm lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cao hơn rất nhiều so với những năm trước. Theo đó, tại TP. Thủ Đức và các quận, hệ số điều chỉnh giá đất vừa ban hành đã tăng từ 3-15 lần; tại 5 huyện ngoại thành tăng từ 8-15 lần; hệ số điều chỉnh giá đất nông nghiệp tăng từ 7-35 lần... Hệ số điều chỉnh giá đất xây dựng phương án bồi thường sẽ được ban hành đầu năm để áp dụng cho cả năm.

Một góc trung tâm TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Sơn Nam

Theo Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, thành phố rất kỳ vọng khi áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất mới sẽ rút ngắn thời gian lập phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho các dự án. Bên cạnh việc gỡ nút thắt trên, thành phố coi công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, thúc đẩy đầu tư công là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, là một trong những tiêu chí đánh giá cán bộ. Do vậy, thành phố đã thành lập tổ công tác do Chủ tịch UBND thành phố làm tổ trưởng, trực tiếp giải quyết điểm nghẽn, vướng mắc trong đầu tư các dự án.

Chủ tịch UBND thành phố Phan Văn Mãi cho biết, thời gian tới, TP. Hồ Chí Minh sẽ tập trung góp ý sửa đổi Luật Đất đai, giải quyết các bất cập. Đồng thời, thu hẹp khoảng cách giữa giá đền bù và giá thị trường; làm tốt công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đúng luật và đảm bảo nguyên tắc nơi ở mới phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Bên cạnh đó, thành phố sẽ hỗ trợ thủ tục hành chính, cụ thể hóa chính sách đặc thù; làm tốt điều tra xã hội học, tìm hiểu nguyện vọng người dân; bố trí đủ nguồn vốn đảm bảo dự án triển khai đúng tiến độ. Ngoài ra, thành phố cũng tập trung xử lý các tồn đọng cụ thể, tổ chức tiếp dân, thành lập các tổ công tác chuyên đề liên quan đến vấn đề quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà khoa học, đây là một chủ trương đúng, trúng, phù hợp với thời điểm. Đây cũng được xem là những giải pháp đột phá, cách làm khoa học trong giải phóng mặt bằng tạo đòn bẩy để thúc đẩy kinh tế - xã hội TP. Hồ Chí Minh năm 2022 và những năm tiếp theo.

Chấn chỉnh, khắc phục những khó khăn, vướng mắc

Nhằm đảm bảo cho việc thu hồi đất phục vụ cho lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và phục vụ mục đích phát triển kinh tế, trong đó công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn, Chủ tịch HĐND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Lệ cho biết, chính quyền thành phố đang tăng cường chỉ đạo, giám sát các sở ngành, địa phương trong thực hiện cơ chế phối hợp giữa các cấp, các cơ quan liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong quá trình giải quyết khó khăn, vướng mắc nhằm đạt được kết quả cao nhất trong công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư để đảm bảo thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn. Đồng thời, tiếp tục tăng cường tuyên truyền pháp luật về đất đai, chính sách bồi thường, hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo sự đồng thuận của người dân; phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Bên cạnh đó, thành phố cũng đang đẩy mạnh chuyển đổi số, hoàn thiện dữ liệu đất đai; thực hiện cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất; đổi mới và nâng cao chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Đặc biệt là việc tăng cường quản lý, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong công tác lập, tổ chức thực hiện và quản lý quy hoạch; tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư công khai, minh bạch, dân chủ, công bằng, theo đúng quy định pháp luật.