Xóa bỏ thuế khoán đảm bảo công bằng giữa các hộ kinh doanh

Tất cả hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau. Ảnh minh họa

Phản ánh đúng năng lực hộ kinh doanh

Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn khẳng định, việc xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế tư nhân cũng như trong quản lý nhà nước. Việc bỏ thuế khoán chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế, giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và đảm bảo nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế là “Người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”; đồng thời động viên sự tham gia, tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế với cộng đồng, đất nước thông qua việc nộp thuế dựa trên cơ sở kết quả kinh doanh.

Ông Mai Sơn nhấn mạnh thêm rằng, việc xóa bỏ thuế khoán, cơ quan thuế cũng có thông tin chính xác hơn về hoạt động kinh tế để quản lý hiệu quả. Xóa bỏ thuế khoán còn góp phần hiện đại hóa hệ thống thuế và nâng cao hiệu quả quản lý thuế. Đây là bước đi phù hợp với xu thế chuyển đổi số và quản lý thuế điện tử hiện nay. Khi các hộ kinh doanh tự kê khai trên nền tảng số, cơ quan thuế có thể hỗ trợ tối đa thông qua các ứng dụng kê khai, nộp thuế điện tử đơn giản.

Đặc biệt, việc xóa bỏ hình thức thuế khoán giúp chống gian lận, thất thu thuế hiệu quả hơn và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, bởi tất cả hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau.

Theo ông Mai Sơn, trước đây, nhiều hộ kinh doanh quen với nộp thuế khoán nên chưa chú trọng việc ghi chép sổ sách và minh bạch doanh thu. Khi xóa bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như mô hình hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ. Đây sẽ là bước chuẩn bị cần thiết để hộ kinh doanh phát triển lên thành doanh nghiệp, qua đó có thể tiếp cận các chính sách hỗ trợ và nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh.

Ngành Thuế đang đẩy mạnh triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đến hộ kinh doanh, lãnh đạo Cục Thuế khẳng định, toàn ngành đang tập trung triển khai phân công, bố trí cán bộ túc trực hỗ trợ xuyên suốt kể cả ngoài giờ hành chính, đảm bảo mọi vướng mắc của hộ kinh doanh đều được giải đáp kịp thời, đầy đủ, tận tình.

Rà soát, hoàn thiện chính sách về thuế

Để chuẩn bị cho việc các hộ kinh doanh chuyển sang tự kê khai, nộp thuế khi xóa bỏ thuế khoán từ 1/1/2026, Bộ Tài chính đang đề xuất sửa đổi, bổ sung các Luật Thuế và quản lý thuế có liên quan. Điển hình tại dự thảo Luật Quản lý thuế (mới), Bộ Tài chính đề xuất bãi bỏ hoàn toàn cơ chế thu thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh, chuyển sang áp dụng cơ chế tự khai, tự nộp thuế kèm theo việc thực hiện sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như doanh nghiệp.

Bộ Tài chính cũng nghiên cứu sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân và các quy định liên quan đến thuế giá trị gia tăng để điều chỉnh ngưỡng doanh thu hàng năm không chịu thuế. Việc điều chỉnh này nhằm bảo đảm những hộ kinh doanh có doanh thu nhỏ (dưới một ngưỡng nhất định) tiếp tục được miễn thuế, phù hợp với mức tăng của giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân, qua đó giảm bớt gánh nặng thuế cho hộ kinh doanh nhỏ và siêu nhỏ.

Ông Trương Bá Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) cho biết, để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Tài chính đã rà soát, khắc phục những vướng mắc của các luật thuế hiện hành, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, thúc đẩy khoa học và công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và khu vực kinh tế tư nhân phát triển theo định hướng của Đảng và Nhà nước.

Trên cơ sở kết quả rà soát, đến nay Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ, Quốc hội việc sửa đổi, bổ sung 5 dự án luật thuế quan trọng, có dự án luật đã được Quốc hội thông qua, có dự án luật đã trình Quốc hội cho ý kiến và dự kiến thông qua trong thời gian tới. Theo ông Trương Bá Tuấn, việc sửa đổi, hoàn thiện các chính sách thuế nêu trên đã góp phần động viên hợp lý nguồn lực cho ngân sách nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ chi đặt ra trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo an sinh xã hội và xóa đói giảm nghèo. Việc sửa đổi chính sách còn đáp ứng yêu cầu nuôi dưỡng và phát triển nguồn thu cho ngân sách nhà nước… Đặc biệt, chính sách thuế được áp dụng bình đẳng, không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế, giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đồng thời có chính sách thuế phù hợp để thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển.

Đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, tham gia tư vấn chính sách cho doanh nghiệp, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc nhấn mạnh thêm rằng, việc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền đến hộ, cá nhân kinh doanh không chỉ giúp cơ quan thuế theo dõi sát doanh thu, ngăn ngừa gian lận thuế mà còn là tiền đề để xóa bỏ hoàn toàn hình thức thuế khoán từ ngày 1/1/2026 theo đúng Nghị quyết 68-NQ/TW của Trung ương. Khi đó, các hộ kinh doanh sẽ chuyển sang khai thuế dựa trên doanh thu thực tế, giúp hoạt động kinh doanh của nền kinh tế minh bạch, đúng pháp luật.