Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) và Viện Năng lượng (Bộ Công thương) vừa tổ chức hội thảo đánh giá toàn diện về sản xuất hydro xanh từ các nguồn năng lượng mặt trời, năng lượng gió và tiềm năng sử dụng tại Việt Nam.

Phát triển hydro xanh tại Việt Nam cần khung chính sách và quy định rõ ràng
UNDP và Viện Năng lượng tổ chức hội thảo về hydro xanh. Ảnh: UNDP

Theo UNDP, là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới, nhận thức rõ mối đe dọa khẩn cấp của biến đổi khí hậu và mục tiêu cần phải giảm phát thải, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc phát triển năng lượng tái tạo.

Hydro xanh đã nổi lên như một giải pháp nổi bật trong tiến trình toàn cầu theo đuổi một tương lai xanh hơn. Sản xuất hydro được kích hoạt từ việc mở rộng công suất năng lượng tái tạo và giảm chi phí sản xuất năng lượng mặt trời và gió mang lại nhiều hứa hẹn cho các nước đang phát triển như Việt Nam với tiềm năng năng lượng tái tạo cao và tốc độ tăng trưởng nhanh về năng lượng tái tạo. Các ứng dụng của hydro xanh rất rộng lớn, từ giao thông vận tải đến khử carbon trong các ngành công nghiệp…

Theo ông Nguyễn Thế Thắng - Trưởng Phòng Môi trường và Phát triển Bền vững (Viện Năng lượng), với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của Việt Nam và công suất năng lượng tái tạo ngày càng tăng, hydro xanh hứa hẹn là nhân tố đóng góp quan trọng để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.

Theo tính toán của Viện Năng lượng, nhu cầu sử dụng hydro xanh cho các ngành sản xuất của Việt Nam là rất lớn. Ước tính, ngành thép sẽ cần 9,5 triệu tấn hydro xanh vào 2050, ngành xi măng là 1,8 triệu tấn, ngành lọc hóa dầu là 179.000 tấn. Sản xuất điện cũng có nhu cầu hơn 19,5 triệu tấn vào 2050.

Dự kiến, tổng lượng giảm phát thải CO2 khi sử dụng hydro xanh ở các kịch bản năm 2030 sẽ giảm khoảng 3,9 triệu tấn CO2 tương ứng 0,6% so với phát thải cơ sở. Năm 2050 giảm khoảng 363,8 triệu tấn CO2 tương ứng 30,1% so với phát thải cơ sở.

Nhóm đối tác quốc tế (bao gồm G7, EU, Đan Mạch và Na Uy) trong Đối tác Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) và Việt Nam đã xác định, sản xuất hydro xanh là ưu tiên chính trong Tuyên bố chính trị của JETP.

Tuy nhiên, sản xuất và sử dụng hydro xanh là một lĩnh vực mới đối với Việt Nam. Mặc dù Việt Nam đã chuẩn bị một số dự án đầu tư hydro xanh, nhưng vẫn cần có khung pháp lý toàn diện và nghiên cứu và phát triển công nghệ nhiên liệu hydro xanh cũng như mức tiêu thụ tiềm năng trong các ngành công nghiệp khác nhau.

Theo ông Patrick Haverman - Phó Trưởng Đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam phát triển hydro xanh sẽ đòi hỏi một khung chính sách và quy định rõ ràng với những nỗ lực phối hợp giữa Chính phủ, doanh nghiệp, học viện và xã hội dân sự để thực hiện quá trình chuyển đổi từ nguyên liệu thô có nguồn gốc từ nhiên liệu hóa thạch.

Vị chuyên gia của UNDP cho rằng, điều quan trọng là phát triển cơ sở hạ tầng cần thiết để sản xuất, lưu trữ và phân phối hydro xanh một cách an toàn tại Việt Nam. Việt Nam đang nhanh chóng mở rộng công suất năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Tuy nhiên, cũng phải đảm bảo rằng các máy điện phân cần được đặt tại hoặc gần các cơ sở năng lượng tái tạo của bất kỳ dự án hydro xanh chuyên dụng nào. Hydro phải được lưu trữ trong một hệ thống vật lý hoặc dựa trên vật liệu, mỗi hệ thống có các đặc tính khác nhau.

Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ là 2 vùng tiềm năng

Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ là 2 vùng được đánh giá có nhiều tiềm năng nhất cả nước để sản xuất hydro xanh do có thuận lợi về đất đai, nguồn nước. Đây cũng là 2 vùng phát triển mạnh các dự án điện mặt trời và điện gió các năm qua. Ngoài ra, 2 vùng này cũng là nơi tập trung các cơ sở sản xuất công nghiệp trọng điểm như lọc hóa dầu, sản xuất điện, hóa chất, phân bón… nên là nơi tiêu thụ sản phẩm hydro xanh tiềm năng.