Đặt nền tảng cho quản lý tài nguyên hiệu quả
Theo Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, trên địa bàn hiện có 17 mỏ đá, 6 mỏ cát phục vụ xây dựng, 58 mỏ sét, 79 mỏ đất đồi dùng làm vật liệu san lấp, 32 khu bãi thải than và 6 mỏ cát san lấp. Đến nay, nhiều mỏ vẫn còn thời gian khai thác và đang cung cấp nguyên liệu cho các dự án trong tỉnh. Cụ thể, 9 mỏ đá xây dựng, 11 mỏ đất, 5 mỏ cát san lấp và 24 mỏ sét đã được cấp phép và còn thời hạn hoạt động. Tuy nhiên, trên địa bàn hiện không còn mỏ cát xây dựng nào đang khai thác.
Đối với tài nguyên than, theo Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 893/QĐ-TTg ngày 26/7/2025, đến nay Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã cấp 45 giấy phép khai thác còn hiệu lực. Nhờ đó, hoạt động quản lý, khai thác và tiêu thụ than cơ bản được thực hiện ổn định, đúng quy định, đảm bảo an ninh trật tự và đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế.
 |
| Quảng Ninh coi quản lý tài nguyên khoáng sản là nhiệm vụ chiến lược gắn với phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh CTV |
| Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã cùng tỉnh Quảng Ninh chấp thuận 6 phương án tận dụng đất, đá thải từ khai thác than làm vật liệu san lấp, góp phần tiết kiệm tài nguyên và hạn chế ô nhiễm môi trường. |
Tại cuộc họp báo cáo tình hình công tác quản lý nhà nước về tài nguyên, khoáng sản (than và ngoài than) trên địa bàn tỉnh và việc điều chỉnh một số nội dung liên quan đến hoạt động và quy hoạch, cấp phép, gia hạn, đóng cửa các mỏ của UBND tỉnh Quảng Ninh diễn ra trong ngày 20/08, nhiều ý kiến từ các sở, ngành và địa phương đã đề xuất việc xem xét gia hạn mỏ đá ven tuyến đường cao tốc, quốc lộ và khu vực cảnh quan, bổ sung mỏ cát phục vụ nhu cầu xây dựng, duy trì khai thác các mỏ đá còn trữ lượng cũng như triển khai đấu giá mỏ đã hết hạn khai thác. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng ban hành các chỉ thị để tiếp tục quản lý chặt chẽ tài nguyên than, đồng thời tăng cường kiểm soát việc sử dụng đất đá thải từ khai thác nhằm hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường.
Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Công đã nhấn mạnh yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường rà soát, đánh giá toàn diện từng mỏ đất đá, mỏ sét để có phương án gia hạn hoặc đưa vào đấu giá khai thác, đảm bảo tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên. Bên cạnh đó, tỉnh sẽ kiên quyết không cấp phép mới, không gia hạn các mỏ nằm tại khu vực có giá trị cảnh quan hoặc ảnh hưởng đến định hướng phát triển du lịch, đô thị. Quan điểm phát triển bền vững, khai thác hợp lý và không phá vỡ cảnh quan môi trường tiếp tục được khẳng định là định hướng xuyên suốt.
Trong những năm qua, Quảng Ninh đã coi quản lý tài nguyên khoáng sản là nhiệm vụ chiến lược gắn với phát triển kinh tế - xã hội. Nhờ sự chỉ đạo thống nhất từ cấp ủy, chính quyền đến doanh nghiệp và sự đồng thuận của nhân dân, lĩnh vực này ngày càng đi vào nề nếp, đảm bảo sử dụng hiệu quả và tiết kiệm nguồn lực thiên nhiên.
Siết chặt quản lý, gắn phát triển với bảo vệ môi trường
Nghị quyết Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đã đề ra mục tiêu đến năm 2030 đưa Quảng Ninh trở thành trung tâm phát triển năng động, hiện đại, là trung tâm du lịch quốc tế và kinh tế biển của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Để đạt mục tiêu đó, bảo vệ tài nguyên và môi trường được xem là yếu tố cốt lõi.
Ngày 26/9/2022, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TU về tăng cường lãnh đạo đối với quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2022-2030. Đây là bước đi chiến lược, đưa các định hướng phát triển xanh thành hành động cụ thể. Tỉnh Quảng Ninh đã lồng ghép chặt chẽ công tác bảo vệ môi trường vào mọi quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Các biện pháp như xử lý nước thải, kiểm soát khí thải, quan trắc tự động môi trường được triển khai đồng bộ nhằm ngăn ngừa suy thoái tài nguyên và giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm.
Một trong những quyết sách quan trọng là lộ trình đến năm 2025 sẽ chấm dứt hoàn toàn khai thác đá xây dựng thông thường, đóng cửa mỏ và hoàn nguyên môi trường. Tỉnh cũng kiên quyết không cho phép khai thác mới ở các khu vực có giá trị cảnh quan, đặc biệt ven Vịnh Hạ Long và Bái Tử Long, để bảo vệ hình ảnh và lợi thế du lịch. Đồng thời, trách nhiệm bảo vệ môi trường được gắn chặt với trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu, coi đây là tiêu chí đánh giá thi đua hằng năm.
 |
| Đất đá thải mỏ cung cấp nguồn vật liệu san lấp cho các dự án trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Ảnh T.D |
| Không chỉ dừng lại ở kiểm soát, Quảng Ninh còn thúc đẩy việc kết hợp khai thác với chế biến sâu, tăng giá trị kinh tế của tài nguyên. Chẳng hạn, đá vôi được nghiền sàng thành nhiều loại vật liệu phục vụ xây dựng, đất sét được khai thác gắn với sản xuất gạch ngói, đồng thời hoán đổi nguồn nguyên liệu giữa các nhà máy để tiết kiệm tài nguyên. Cách làm này vừa hạn chế lãng phí, vừa nâng cao hiệu quả khai thác. |
Thực tế cho thấy, sau ba năm triển khai Nghị quyết số 10-NQ/TU, Quảng Ninh đã thu hút nhiều dự án lớn trong lĩnh vực môi trường với tổng vốn đầu tư hơn 48.000 tỷ đồng từ khu vực tư nhân, đồng thời nhận được hỗ trợ quốc tế từ các chương trình xử lý chất thải, giảm rác thải nhựa và quản lý nguồn nước. Ngân sách tỉnh cũng dành hơn 2.000 tỷ đồng cho sự nghiệp bảo vệ môi trường, chiếm tỷ lệ cao so với mức quy định của Trung ương.
Công tác giám sát khai thác khoáng sản được thực hiện nghiêm ngặt. Tỉnh đã chỉ đạo triển khai hơn 80 cuộc thanh tra, kiểm tra từ năm 2019 đến nay, xử lý hàng trăm vụ vi phạm liên quan đến khai thác và vận chuyển than trái phép. Bên cạnh đó, các đơn vị khai thác được yêu cầu tuân thủ đầy đủ quy trình pháp lý, công khai kế hoạch khai thác và báo cáo định kỳ, qua đó đảm bảo hoạt động minh bạch, đúng pháp luật.
Những nỗ lực đồng bộ từ cấp ủy, chính quyền, doanh nghiệp và nhân dân đã đưa công tác quản lý tài nguyên khoáng sản tại Quảng Ninh đi vào nền nếp. Từ quản lý đến khai thác, từ bảo vệ môi trường đến phát triển kinh tế, tất cả đều hướng đến mục tiêu cân bằng, bền vững. Đây chính là nền tảng quan trọng để Quảng Ninh tiếp tục duy trì vị thế tỉnh đi đầu trong phát triển xanh, hài hòa giữa khai thác tài nguyên và gìn giữ môi trường sống cho các thế hệ mai sau.
