Việt Nam có thể là một “tay chơi lớn” tại sân chơi toàn cầu về hydrogen xanh

Hydrogen dự kiến sẽ chiếm 10% tổng nhu cầu năng lượng của Việt Nam đến 2050

Tại hội nghị chuyên đề hydrogen xanh 2025 với chủ đề "Khai mở tiềm năng hydrogen của Việt Nam" vừa tổ chức ngày 10/10, tại Hà Nội, bà Natasha Witto - chuyên gia tư vấn, Hệ thống Năng lượng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (DNV) cho biết, Đông Nam Á, dù còn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, vẫn có tiềm năng lớn để phát triển hydrogen (hydro) xanh nhờ nền kinh tế tăng trưởng nhanh và thương mại khu vực sôi động. Đây là những yếu tố sẽ thúc đẩy quá trình ứng dụng hydrogen trong tương lai.

Đặc biệt, Việt Nam được đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển thị trường hydrogen xanh nhờ nhu cầu ngày càng tăng từ các ngành sản xuất điện, thép, phân bón, cũng như cơ hội xuất khẩu hydrogen làm nhiên liệu cho vận tải biển.

Ông Nguyễn Ngọc Hiếu - Vụ Dầu khí và Than, Bộ Công thương thông tin về chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Chính phủ.

Chia sẻ về Chiến lược phát triển năng lượng Hydrogen (hydro) của Việt Nam, ông Nguyễn Ngọc Hiếu - chuyên viên Vụ Dầu khí và Than, Bộ Công thương cho biết, tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen đến năm 2030, tầm nhìn 2050 (Quyết định 165/QĐ-TTg), đặt mục tiêu sản xuất từ 100.000–500.000 tấn hydrogen sạch mỗi năm vào năm 2030 và tăng lên 10–20 triệu tấn vào năm 2050.

Trong đó, Nghị định 58/2025/NĐ-CP với các quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới được ban hành cũng đi kèm ưu đãi đầu tư cụ thể cho sản xuất hydrogen xanh và năng lượng tái tạo.

Quyết định 165/QĐ-TTg định hướng đến 2050 sẽ hình thành hệ sinh thái công nghiệp năng lượng tổng thể dựa trên năng lượng tái tạo, năng lượngmới, năng lượng hydrogen xanh, hướng tới trở thành một trung tâm công nghiệp năng lượng sạch và xuất khẩu năng lượng tái tạo, năng lượng hydrogen xanh của khu vực.

Ông nhấn mạnh: “Đến năm 2050, hydrogen dự kiến sẽ chiếm khoảng 10% tổng nhu cầu năng lượng của Việt Nam, đóng góp vào cam kết phát thải ròng bằng 0 của quốc gia theo Thỏa thuận Paris”.

Tiếp cận nguồn tài chính xanh cho các dự án hydrogen

Thông tin về tình hình thực hiện các mục tiêu của Chiến lược năng lượng hydrogen tại Việt Nam, ông Nguyễn Ngọc Hiếu cho biết, hiện nay, hydrogen sản xuất trong nước chủ yếu vẫn từ quá trình lọc hóa dầu và sản xuất phân đạm (hydrogen xám và hydrogen nâu) để phục vụ cho chính hoạt động của các ngành công nghiệp này với tổng khối lượng sản xuất đạt khoảng 500 nghìn tấn/năm.

Các chuyên gia chia sẻ tại phiên thảo luận

Kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược năng lượng hydrogen đã có nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia đầu tư, nghiên cứu đề xuất dự án sản xuất hydrogen xanh tại Việt Nam. Hầu hết các dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư và nghiên cứu, chưa đi vào vận hành thương mại.

Trong đó có 4 dự án nhà máy sản xuất hydro xanh tiêu biểu như: Nhà máy sản xuất hydro xanh Trà Vinh, có công suất thiết kế 24.000 tấn hydro/năm, 182.500 tấn amoniac/năm, 195.000 tấn oxy/năm, dự kiến vận hành thương mại vào quý II/ 2027; Nhà máy sản xuất hydro xanh Bến Tre, công suất 24.000 tấn hydro/năm, 182.500 tấn amoniac/năm, 195.000 tấn oxy/năm, dự kiến vận hành thương mại vào quý II/2028. Nhà máy sản xuất hydro xanh Bạc Liêu, công suất 70.000 tấn hydro/năm, dự kiến vận hành thương mại giai đoạn 1 vào năm 2029, giai đoạn 2 vào năm 2032. Nhà máy sản xuất hydro xanh Tiền Giang, công suất 5.294 tấn hydro/năm, dự kiến hoạt động vào tháng 9/2028.

Ngoài các dự án trên, còn nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đang khảo sát và đề xuất các dự án sản xuất hydro tại các tỉnh như Bình Định (20.000 tấn/năm), Long An (249 tấn/năm), Ninh Thuận, Quảng Bình, Quảng Trị, Sóc Trăng, TP. Hồ Chí Minh,...

Chia sẻ về cơ hội tiếp cận nguồn tài chính xanh cho các dự án hydrogen, ông Markus Bissel, Giám đốc Dự án Quan hệ đối tác năng lượng Việt - Đức (GIZ Việt Nam) cho biết, Chính phủ Đức gần đây đã ban hành một hướng dẫn tài trợ mới nhằm hỗ trợ các dự án quốc tế xây dựng cơ sở sản xuất hydrogen xanh và thúc đẩy hợp tác toàn cầu.

Theo đó, mỗi doanh nghiệp hoặc dự án có thể được xem xét hỗ trợ đầu tư lên tới 30 triệu euro trong khuôn khổ chương trình này và Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp hưởng lợi từ cơ chế tài chính này.

Từ góc độ ngân hàng, ông Đỗ Lê Ninh - chuyên viên Đầu tư cấp cao của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã giới thiệu Nguyên tắc tài trợ dự án của ADB, nhấn mạnh các yếu tố then chốt để hình thành các dự án khả thi. Cụ thể là yêu cầu dự án phải hiệu quả về mặt thương mại, có cấu trúc rõ ràng, quản trị minh bạch và có trách nhiệm, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn môi trường và xã hội của ADB.

Theo các chuyên gia, tiềm năng cũng như cơ hội tiếp cận nguồn tài chính xanh cho các dự án hydrogen xanh tại Việt Nam là rất lớn. Tận dụng được các cơ hội này, Việt Nam có thể là một “tay chơi lớn” tại sân chơi toàn cầu về hydrogen xanh.