Nguồn: Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV Đồ họa: Phương Anh |
Áp thuế 5% đối với mặt hàng phân bón
Luật mới được sửa đổi, bổ sung theo hướng hoàn thiện quy định về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT) để bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu; bảo đảm tính minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện Luật, góp phần nâng cao năng lực và hiệu quả của hoạt động quản lý thuế trong phòng, chống trốn thuế, thất thu và nợ thuế; đảm bảo thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước (NSNN), đảm bảo ổn định nguồn thu NSNN.
Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025Luật Thuế GTGT (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Riêng quy định về mức doanh thu của hộ, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng không chịu thuế tại khoản 25 Điều 5 Luật này và khoản 3 Điều này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. |
Đồng thời, khắc phục các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Luật Thuế GTGT thời gian qua; tháo gỡ bất cập, chồng chéo trong hệ thống pháp luật thuế GTGT và bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các pháp luật liên quan.
Một trong những điểm mới của Luật là quy định thuế suất 5% đối với mặt hàng phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản. Đây là nội dung có nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình thảo luận.
Trong đó, nhiều ý kiến thống nhất với đề xuất áp thuế suất 5% đối với phân bón. Một số ý kiến đề nghị giữ như quy định hiện hành. Có ý kiến đề nghị áp dụng thuế suất 0% hoặc 1%, 2%. Có ý kiến đề nghị đánh giá toàn diện tác động của quy định này đối với nông dân và sản xuất nông nghiệp, thuỷ sản…
Báo cáo giải trình, tiếp thu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho hay, nếu quy định phân bón áp dụng thuế suất 0% thì sẽ bảo đảm lợi ích cho cả doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu vì đều sẽ được hoàn thuế GTGT đầu vào đã nộp và không phải nộp thuế GTGT đầu ra.
Tuy nhiên, trong trường hợp này, hàng năm Nhà nước sẽ phải bỏ ra ngân sách để hoàn thuế cho các doanh nghiệp. Ngoài yếu tố bất cập đối với NSNN, việc áp dụng thuế suất 0% đối với phân bón là trái với với nguyên tắc, thông lệ của thuế GTGT là thuế suất 0% chỉ áp dụng đối với hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu, không áp dụng với tiêu dùng trong nước. Việc áp dụng theo hướng này sẽ phá vỡ tính trung lập của chính sách thuế, tạo tiền lệ xấu và không công bằng với các ngành sản xuất khác.
Theo giải trình của cơ quan soạn thảo, việc quy định thêm mức thuế suất 2% sẽ phải kết cấu lại Luật Thuế GTGT như thiết kế khoản riêng về mức thuế suất, bổ sung quy định hoàn thuế GTGT đối với trường hợp này. Việc quy định thuế suất 1% hoặc 2% đối với phân bón cũng không phù hợp với mục tiêu cải cách thuế GTGT là giảm bớt số lượng các mức thuế suất, không gia tăng số lượng các mức thuế suất so với quy định hiện hành.
Ngày 26/11/2024, Tổng Thư ký Quốc hội đã gửi xin ý kiến đại biểu Quốc hội về 2 phương án, một là áp thuế suất 5%, hai là giữ nguyên như quy định hiện hành. Qua tổng hợp ý kiến cho thấy, 72,67% tổng số đại biểu Quốc hội cho ý kiến tán thành với đề nghị của UBTVQH và Chính phủ theo hướng quy định thuế suất 5% đối với mặt hàng phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản.
Nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế lên 200 triệu đồng/năm
Cũng tại dự thảo Luật, ngưỡng doanh thu không chịu thuế đã được nâng lên mức 200 triệu đồng/năm. Theo đó, hàng hóa, dịch vụ của hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ 200 triệu đồng trở xuống không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT.
Trong quá trình thảo luận, có ý kiến đề nghị xem xét, nâng mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế GTGT lên trên mức 200 triệu đồng; có ý kiến đề nghị mức trên dưới 300 triệu đồng hoặc 400 triệu đồng cho những năm tới.
Theo UBTVQH, Luật Thuế GTGT hiện hành đang quy định mức doanh thu không chịu thuế GTGT là 100 triệu đồng/năm. Số liệu tính toán của Bộ Tài chính cho thấy, nếu mức doanh thu không chịu thuế là 200 triệu đồng/năm thì số thu NSNN sẽ giảm khoảng 2.630 tỷ đồng. Nếu mức doanh thu không chịu thuế là 300 triệu đồng/năm thì số thu NSNN sẽ giảm khoảng 6.383 tỷ đồng.
Do đó, để bảo đảm mức tăng hợp lý của ngưỡng doanh thu không chịu thuế, tương đối phù hợp với tỷ lệ tăng GDP và CPI bình quân từ năm 2013 đến nay, dự thảo Luật quy định mức ngưỡng doanh thu 200 triệu đồng/năm như đã thể hiện trong dự thảo Luật.
Liên quan đến đối tượng không chịu thuế, khi thảo luận có ý kiến nhất trí với khoản 1 Điều 5 dự thảo Luật và cho rằng, việc cho phép không nộp thuế GTGT đầu ra nhưng lại được khấu trừ thuế GTGT đầu vào là không đúng nguyên tắc của thuế GTGT. Có ý kiến đề nghị giữ như dự thảo Luật Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7.
UBTVQH giải trình cho rằng, trên thực tế, chính sách này đến nay không còn phù hợp và cần thiết do các doanh nghiệp đã chuyển sang sử dụng hoá đơn điện tử, cơ quan thuế đã có thể nâng cao chất lượng kiểm soát và khắc phục tình trạng gian lận hoá đơn.
Qua lấy ý kiến đại biểu Quốc hội về hai phương án, 70,50% tổng số đại biểu tán thành với đề nghị của UBTVQH theo hướng bỏ quy định cho phép không nộp thuế GTGT đầu ra nhưng lại được khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với nông sản chưa chế biến hoặc sơ chế ở khâu thương mại để bảo đảm nguyên tắc của thuế GTGT là chỉ được khấu trừ thuế GTGT đầu vào khi đầu ra thuộc diện chịu thuế GTGT.
Về hoàn thuế GTGT, có ý kiến đề nghị làm rõ hơn đối với quy định tại khoản 3 Điều 15 trong trường hợp các đơn vị sản xuất cả hàng hóa chịu thuế suất 5% và hàng hóa chịu thuế suất 10%, nguyên liệu đầu vào thuế suất 10%, doanh thu chủ yếu từ các mặt hàng chịu thuế suất 5%, doanh nghiệp sẽ không thể khấu trừ hết số thuế GTGT đầu vào 10% và không được hoàn thuế, gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, UBTVQH đã chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng cho phép hoàn thuế đối với cơ sở sản xuất, cung ứng cả dịch vụ chịu thuế 5% và 10% đồng thời, giao Chính phủ quy định việc xác định số thuế GTGT đầu vào được hoàn theo tỷ lệ phân bổ như quy định tại khoản 3 Điều 15 dự thảo Luật.
Sẽ chấm dứt việc miễn thuế với hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏTrong quá trình thảo luận về Luật Thuế GTGT (sửa đổi), có ý kiến đề nghị không miễn các loại thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ qua các sàn thương mại điện tử và đề nghị quy định rõ nội dung trong Nghị quyết chung của kỳ họp về việc chấm dứt Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg. Giải trình nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho hay, đúng như ý kiến của đại biểu, trong thời gian gần đây đã xuất hiện một số sàn thương mại điện tử bán hàng vào Việt Nam với giá trị rất nhỏ, rất thấp, rất rẻ và rất cạnh tranh. UBTVQH đánh giá cao việc Chính phủ đã kịp thời đề xuất bổ sung các quy định về việc thu thuế đối với kinh doanh thương mại điện tử trong cả dự thảo Luật Thuế GTGT và dự thảo Luật Quản lý thuế để tăng cường hiệu quả quản lý thu thuế. Tuy nhiên, nếu Quyết định số 78/2010/QĐ-TTG chưa chấm dứt hiệu lực thi hành, thì các nội dung sửa đổi của Luật Thuế GTGT và Luật Quản lý thuế sẽ chưa thể phát huy hiệu lực để bảo đảm việc thu thuế đối với thương mại điện tử. Vì vậy, tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH cho biết sẽ đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của Kỳ họp. Theo đó, yêu cầu Chính phủ khẩn trương ban hành Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua kênh thương mại điện tử, bảo đảm không cho phép miễn thuế nhập khẩu đối với hàng giá trị nhỏ. Trước mắt chấm dứt ngay hiệu lực của của Quyết định 78/2010/QĐ-TTg, làm cơ sở cho cơ quan quản lý thuế có căn cứ pháp lý và chế tài quản lý thu đối với các sàn thương mại điện tử nước ngoài bán hàng hoá vào Việt Nam./. |