Để giúp độc giả có cái nhìn khách quan hơn, đầy đủ hơn về vấn đề này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Trung Dũng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam – người có hơn 20 năm gắn bó với ngành bảo hiểm.
 |
| Ông Ngô Trung Dũng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam |
PV: Bảo hiểm nhân thọ là một trong những cách dự phòng tài chính dài hạn cho tương lai. Các gói bảo hiểm nhân thọ sẽ có thời hạn hàng chục năm hoặc trọn đời. Thời gian bảo hiểm càng dài thì đồng nghĩa với việc người tham gia bảo hiểm được bảo vệ càng lâu mà không phải đánh giá lại điều kiện sức khỏe khi tham gia bảo hiểm. Tuy nhiên có một số khách hàng khi chấm dứt hợp đồng trước hạn, thường cảm thấy “sốc” khi giá trị hoàn lại thấp hơn số phí đã đóng. Điều này có bất thường không, thưa ông?
Ông Ngô Trung Dũng: Nhiều người cảm thấy bất ngờ, nhưng thực tế đây là một đặc điểm đã được tính toán và minh bạch trong thiết kế sản phẩm, trong đó có cấu trúc về phí, chi phí được phân bổ trong mỗi hợp đồng bảo hiểm nhân thọ – đặc biệt là với dòng sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư.
Trước hết, cần khẳng định tham gia bảo hiểm nhân thọ là lâu dài, dự phòng cho tương lai chứ không phải ngắn hạn. Theo thiết kế, trong những năm đầu, phần lớn phí bảo hiểm được phân bổ cho những loại chi phí như chi phí ban đầu, bảo hiểm rủi ro, quản lý hợp đồng, … Nếu chấm dứt hợp đồng bảo hiểm trước hạn quá sớm, giá trị hoàn lại tại thời điểm hủy thường thấp hơn rất nhiều so với tổng phí bảo hiểm đã đóng cho đến thời điểm hủy.
Thực tế, những thông tin về chi phí trong mỗi hợp đồng bảo hiểm đều cần được tư vấn rõ, minh họa và thông báo rõ ràng cho khách hàng trước khi ký hợp đồng bảo hiểm.
PV: Như ông nói thì một số khách hàng đã không nắm rõ về các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm mà mình đã ký. Vậy ai là người chịu trách nhiệm, thưa ông?
Ông Ngô Trung Dũng: Trách nhiệm của mỗi bên khi tham gia hợp đồng bảo hiểm cũng rõ ràng theo quy định pháp luật. Doanh nghiệp bảo hiểm và tư vấn viên phải có trách nhiệm tư vấn, giải thích rõ ràng, đầy đủ, trung thực và minh bạch mọi nội dung trong hợp đồng bảo hiểm. Song song đó, khách hàng cũng cần đọc và hiểu rõ điều kiện, điều khoản bảo hiểm, quyền, nghĩa vụ của khách hàng khi giao kết hợp đồng bảo hiểm và nội dung khác của hợp đồng bảo hiểm.
Cần nhấn mạnh hợp đồng bảo hiểm là một thỏa thuận, cam kết dài hạn, theo đó khách hàng đóng phí bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm phải bồi thường, trả tiền bảo hiểm theo đúng thỏa thuận tại hợp đồng bảo hiểm. Quyền, nghĩa vụ của các bên cũng rõ ràng theo luật và hợp đồng đã ký kết. Giống như vay vốn ngân hàng, mua bất động sản hay tham gia bất kỳ khoản đầu tư tài chính nào, khách hàng cần phải đọc, hiểu rõ mọi nội dung, điều khoản, điều kiện và mục đích khi tham gia hợp đồng trước khi ký xác nhận và giao kết.
 |
| Bảo hiểm giúp mỗi gia đình an tâm trước những rủi ro không lường trước. |
PV: Theo ông, giải pháp nào để người mua bảo hiểm dễ dàng hơn khi tiếp cận với các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm. Tư vấn viên có vai trò như thế nào?
Ông Ngô Trung Dũng: Thực tế, thị trường hiện nay có rất nhiều công cụ giúp khách hàng hiểu đúng: bảng minh họa có các kịch bản cụ thể, bảng thông tin thường niên gửi mỗi năm, tổng đài CSKH, tư vấn viên, trang web của các doanh nghiệp bảo hiểm đều công khai minh bạch…
Nếu không hiểu, khách hàng hoàn toàn có quyền yêu cầu giải thích lại, hoặc từ chối ký kết. Ngay cả sau khi ký hợp đồng, khách hàng vẫn có 21 ngày cân nhắc – khoảng thời gian được pháp luật quy định để khách hàng đọc kỹ toàn bộ điều khoản, xem lại bảng minh họa, cân nhắc lại quyết định. Nếu cảm thấy không phù hợp, khách hàng có quyền yêu cầu hủy hợp đồng và được hoàn phí theo quy định của hợp đồng
PV: Hiện nay trên một số nền tảng mạng xã hội có một số phản ánh tiêu cực về bảo hiểm, chẳng hạn như trên Fanpage có tên " Thông điệp đức Phật" với 52.000 người theo dõi đã đăng một video với chú thích (caption) "Chơi bảo hiểm không tìm hiểu mất trắng luôn” ... Ông nghĩ gì về điều này?
Ông Ngô Trung Dũng: Tôi cho rằng đây là một ví dụ điển hình của hành vi có dấu hiệu cắt ghép, xuyên tạc, phát tán thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và rất dễ gây hiểu lầm cho người dân. Trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh mẽ như hiện nay, việc chia sẻ thông tin một cách thiếu kiểm chứng, sai sự thật hoặc vì mục đích định hướng dư luận theo hướng có lợi cho một nhóm cá nhân là điều đáng lo ngại. Người dân cần hết sức tỉnh táo và thận trọng trước khi tương tác hoặc chia sẻ những nội dung như vậy.
Về trường hợp này, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đã có văn bản chính thức gửi các cơ quan chức năng đề nghị xem xét và xử lý. Đây không chỉ là việc bảo vệ uy tín ngành bảo hiểm, mà còn là hành động cần thiết để đảm bảo quyền tiếp cận thông tin đúng đắn cho người tiêu dùng.
Thực tế cho thấy, không ít người tham gia bảo hiểm với tâm lý kỳ vọng lợi nhuận ngắn hạn như đầu tư tài chính. Khi không thấy “lãi” hoặc giá trị hoàn lại thấp hơn số tiền đã đóng trong những năm đầu, họ dễ nảy sinh cảm giác thất vọng và phản ứng tiêu cực. Trong khi đó, bảo hiểm nhân thọ là một cam kết tài chính dài hạn, mục đích chính là bảo vệ trước rủi ro, không phải là công cụ đầu cơ.
Tôi vẫn thường nói: bảo hiểm nhân thọ không dành cho người thiếu kiên nhẫn. Nếu kỳ vọng sinh lời trong ngắn hạn là ưu tiên hàng đầu, thì chúng ta nên cân nhắc các kênh tài chính khác phù hợp hơn. Còn bảo hiểm nhân thọ là giải pháp bảo vệ, tích lũy lâu dài không phải kênh đầu cơ.
PV: Vậy ông có lời khuyên nào cho người tham gia bảo hiểm?
Ông Ngô Trung Dũng: Rất đơn giản: Hiểu rõ mình tham gia bảo hiểm để làm gì – bảo vệ hay đầu tư? Yêu cầu tư vấn minh bạch – và đừng ngại hỏi kỹ. Đọc bảng minh họa như đọc hợp đồng mua nhà – nó không chỉ là tờ giấy. Và cuối cùng: Hãy tham gia khi bạn đã sẵn sàng về cam kết tài chính và tâm lý dài hạn.
Bảo hiểm là công cụ bảo vệ – và chỉ phát huy hiệu quả khi được hiểu và sử dụng đúng cách. Bảo hiểm không phải phép màu tài chính. Bảo hiểm giúp mỗi gia đình an tâm trước những rủi ro không lường trước – và để làm được điều đó, nó cần sự kiên nhẫn, hiểu đúng và cam kết dài hạn từ chính người tham gia.
PV: Xin cảm ơn ông!
