Trong báo cáo thường niên gửi Quốc hội, Ủy ban Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung đã nói rằng Trung Quốc đã sử dụng các doanh nghiệp nhà nước như một công cụ kinh tế chủ lực, nhằm củng cố và đạt được mục tiêu an ninh quốc gia của mình.
Báo cáo đề nghị Quốc hội cấm mua lại doanh nghiệp Mỹ thực hiện bởi các tổ chức này bằng cách thay đổi quyền hạn của CFIUS – cơ quan chính phủ tiến hành đánh giá an ninh các vụ mua lại đề xuất bởi các công ty nước ngoài.
"Ủy ban đề nghị Quốc hội sửa đổi quy chế cho phép Ủy ban đầu tư nước ngoài tại Hoa Kỳ (CFIUS) ngăn chặn doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc mua lại hoặc dùng các biện pháp nhằm gia tăng kiểm soát tại các công ty Hoa Kỳ", báo cáo có đoạn viết.
CFIUS, do Bộ Tài chính Mỹ và các đại diện của tám cơ quan khác đứng đầu, bao gồm Bộ Quốc phòng, có quyền phủ quyết mua lại từ các công ty tư nhân và nhà nước của nước ngoài, nếu họ thấy rằng thỏa thuận sẽ đe dọa an ninh quốc gia Mỹ và cơ sở hạ tầng quan trọng.
Báo cáo của Ủy ban chỉ mang tính chất cố vấn, nhưng có thể gia tăng sức nặng trong năm nay vì nhóm chuyển giao quyền lực của Tổng thống đắc cử Donald Trump đang trong quá trình xây dựng các chính sách thương mại và đối ngoại.
Quốc hội cũng có thể tiếp thu nhiều hơn đề xuất, sau khi người dân Mỹ đã bỏ phiếu chống lại tình cảnh mất việc làm cho Trung Quốc và Mexico, tư tưởng đã giúp đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát cả Hạ viện và Thượng viện trong cuộc bầu cử tuần trước.
Trump đã mạnh mẽ chỉ trích Trung Quốc trong suốt chiến dịch tranh cử, cam kết sẽ áp thuế quan 45% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và cáo buộc nước này thao túng tiền tệ ngay ngày đầu tiên của ông bước vào văn phòng Tổng thống.
"Doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc là những cánh tay nối dài của Trung Quốc", ông Dennis Shea, Chủ tịch Ủy ban Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung, phát biểu tại một cuộc họp báo.
"Chúng ta không muốn chính phủ Mỹ mua các công ty ở Mỹ, tại sao chúng ta muốn chính phủ Trung Quốc mua lại công ty Mỹ?".
Các khuyến nghị về thay đổi luật quản lý CFIUS là một trong 20 đề xuất Ủy ban gửi Quốc hội. Về mặt quân sự, Ủy ban kêu gọi một cuộc điều tra của chính phủ về việc các nguồn lực đổ vào Trung Quốc đã làm suy yếu ngành công nghiệp quốc phòng của Mỹ như thế nào.
Ủy ban này cũng nói rằng Quốc hội cần đưa ra dự luật yêu cầu sự thông qua của Quốc hội trước khi Bộ Thương mại Mỹ có bất kỳ động thái nào tuyên bố Trung Quốc là "nền kinh tế thị trường" và hạn thuế chống bán phá giá đối với nước này.
Nước Mỹ và các doanh nghiệp Mỹ đã thu hút một giá trị kỷ lục 64,5 tỷ USD các thỏa thuận trong đó bên mua là Trung Quốc đại lục trong năm nay, nhiều hơn bất kỳ trị trường mục tiêu nào của Trung Quốc, theo số liệu của Thomson Reuters data.
Việc đẩy mạnh thâm nhập thị trường Mỹ nằm trong chương trình phủ sóng sức mạnh toàn cầu của các công ty Trung Quốc, với 200 tỷ USD các thỏa thuận đạt được trong năm nay, gần gấp đôi con số của năm ngoái./.
Ngọc Trang (theo Reuters)