Ngày 9/8, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã tổ chức phiên họp thẩm tra sơ bộ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Nghiên cứu quy định để tránh việc "thổi giá", bỏ cọc

Theo tờ trình dự án luật do Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi trình bày, về phạm vi sửa đổi, dự thảo luật giữ nguyên một số quy định đang phát huy hiệu quả trong thực tiễn về đấu giá viên, tổ chức hành nghề đấu giá, trình tự, thủ tục đấu giá tài sản và quản lý nhà nước về hoạt động đấu giá tài sản.

Bên cạnh đó, luật sửa đổi, bổ sung các quy định về tiêu chuẩn, điều kiện đấu giá viên, quyền và nghĩa vụ, đăng ký hoạt động của tổ chức đấu giá tài sản; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động đấu giá để thực hiện chuyển đổi số theo lộ trình phù hợp; trình tự, thủ tục đấu giá tài sản bảo đảm phù hợp với thực tiễn, khả thi, có tính đến một số loại tài sản đấu giá đặc thù.

Dự thảo luật sửa đổi cũng bổ sung quy định nhằm tăng cường trách nhiệm của người có tài sản đấu giá, đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các văn bản pháp luật có liên quan, khắc phục những tồn tại, bất cập của hoạt động đấu giá tài sản hiện nay.

Sửa Luật Đấu giá tài sản: Đề xuất nâng mức đặt cọc tối thiểu trong đấu giá đất

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi trình bày về dự thảo Luật

Tại phiên thẩm tra, nhiều ý kiến thống nhất với việc bổ sung quy định về đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản cũng như nghiêm cấm đấu giá viên để lộ thông tin về người đăng ký tham gia đấu giá nhằm mục đích trục lợi, bổ sung quy định về trách nhiệm tham giá bồi dưỡng bắt buộc hàng năm đối với đội ngũ đấu giá viên, góp phần nâng cao đội ngũ đấu giá viên.

Liên quan đến quy định về đấu giá quyền sử dụng đất, các đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung các điều khoản quy định cụ thể về thời gian nộp tiền đấu giá quyền sử dụng đất và quy định thời gian tối đa người đấu giá phải nộp tiền, nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính thì huỷ kết quả đầu giá.

Theo quy định hiện hành, trường hợp người trúng đấu giá không nộp tiền hoặc nộp không đủ tiền trúng đấu giá quyền sử dụng đất trong vòng 120 ngày kể từ ngày có quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá, thì UBND cấp có thẩm quyền hủy quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất.

Nhiều đại biểu cho rằng, thời gian này quá dài, vì vậy nên quy định cứng thời gian nộp tiền trúng đấu giá quyền sử dụng đất trong Luật Đấu giá tài sản, bởi thực tế có hiện tượng khi trúng đấu giá rồi, thời gian nộp tiền rất dài nên việc đấu giá không đạt kết quả như mong đợi.

Cũng về đấu giá quyền sử dụng đất, dự thảo luật quy định trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư thì tiền đặt trước tối thiểu là 10% và tối đa là 20% giá khởi điểm. Thời gian qua, có nhiều ý kiến cho rằng cần tăng mức tiền đặt trước để bảo đảm tìm được nhà đầu tư thực sự có năng lực, tránh việc "thổi giá", tạo cơn sốt ảo.

Do đó, nhiều đại biểu băn khoăn, liệu mức quy định này đã thực sự đáp ứng được mong mỏi bảo đảm sự minh bạch của thị trường bất động sản hay chưa và đề ngh ban soạn thảo nghiên cứu xem xét bổ sung điều kiện để những doanh nghiệp không thể bỏ khoản tiền đặt trước trong quá trình tham gia đấu giá.

Làm rõ quy định về hàng dự trữ quốc gia

Đối với tài sản đấu giá có điều kiện như quyền sử dụng đất hay khai thác khoáng sản trước khi đưa ra đấu giá cần quy định phương án thực hiện tham gia đấu giá của các tổ chức cá nhân. Theo các đại biểu, hiện nay đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở địa phương gặp nhiều khó khăn do quá trình lựa chọn, trong hồ sơ về đầu giá không bắt buộc công khai số liệu tài chính này.

Vấn đề này chưa thống nhất với Luật Khoáng sản, nên trong thực tế nảy sinh hồ sơ không đảm bảo đủ tiêu chí cho việc đấu giá. Vì vậy, trong Luật Đấu giá tài sản cần quy định rõ về hồ sơ đấu giá khoáng sản.

Một số đại biểu cũng đề nghị giải trình rõ lý do đưa hàng hoá dự trữ quốc gia ra khỏi danh mục đấu giá. Ủy viên chuyên trách Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Thành Trung nêu vấn đề, theo Điều 44, Luật Dự trữ quốc gia, thì phương thức bán hàng dự trữ quốc gia là qua bán đấu giá, bán chỉ định và bán trực tiếp, rộng rãi cho mọi đối tượng. Đồng thời, tại khoản 1 Điều 45, Luật Dự trữ quốc gia nêu rõ, bán đấu giá hàng dự trữ quốc gia thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu giá. Nếu dự thảo luật bỏ nội dung về “hàng dự trữ quốc gia” sẽ tạo khoảng trống pháp lý giữa 2 luật.

Sửa Luật Đấu giá tài sản: Đề xuất nâng mức đặt cọc tối thiểu trong đấu giá đất
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu tại phiên họp

Kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật, xây dựng báo cáo thẩm tra sơ bộ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tới.

Theo tờ trình của Chính phủ, qua 5 năm triển khai Luật Đấu giá tài sản, hiện có hơn 1.200 đấu giá viên và gần 600 tổ chức đấu giá tài sản. Thống kê từ tháng 7/2017 đến tháng 12/2022, các tổ chức đấu giá tài sản đã tổ chức hơn 200.000 cuộc đấu giá, chênh lệch giữa giá trúng đấu giá và giá khởi điểm là gần 110.000 tỷ đồng, qua đó góp phần tích cực cho việc quản lý, sử dụng tài sản công, góp phần phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn triển khai Luật Đấu giá tài sản cũng bộc lộ những hạn chế, bất cập. Đó là một số quy định về trình tự, thủ tục đấu giá chưa chặt chẽ, phù hợp với thực tiễn. Việc áp dụng trình tự, thủ tục đấu giá của Luật Đấu giá tài sản đối với một số loại tài sản đặc thù còn khó khăn. Chất lượng dịch vụ đấu giá nhìn chung còn bất cập, tình trạng “ quân xanh, quân đỏ”, thông đồng, dìm giá ngày càng có xu hướng tinh vi, phức tạp, cơ chế kiểm soát còn bộc lộ một số vướng mắc… Do đó, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đấu giá tài sản.