Diễn biến tích cực ở cả hai khối công - tư
Trung gian thanh toán trực tuyến Payoo vừa công bố báo cáo xu hướng thanh toán không tiền mặt nửa đầu năm 2025 tại Việt Nam. Theo đó, hoạt động thanh toán không tiền mặt ở nhiều lĩnh vực vẫn tiếp tục chiều hướng tăng trưởng tốt ở khối dịch vụ công lẫn tư nhân, cho thấy sự tiện lợi, trải nghiệm trong thanh toán ngày càng được được ưu tiên.
 |
| Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc (thứ hai từ phải) tham quan một quầy giao dịch không tiền mặt tại Lễ hội không tiền mặt 2025. Ảnh: Đỗ Doãn |
Ở khối dịch vụ công, đáp ứng chủ trương thúc đẩy chuyển đổi số lĩnh vực công của Chính phủ, nhiều cơ quan nhà nước và đơn vị công lập đã chuyển sang thanh toán không tiền mặt. Các loại phí, lệ phí hành chính tại UBND, sở ban ngành đều đã được tích hợp thanh toán trực tuyến.
Song song đó, nhiều bảo tàng, khu di tích do nhà nước quản lý cũng triển khai các hình thức thanh toán qua POS như quét mã QR, thanh toán thẻ, giúp người dân dễ dàng tiếp cận và giao dịch, chẳng hạn Payoo cũng triển khai thanh toán không tiền mặt cho một số dịch vụ tại Bảo tàng Đà Nẵng, bảo tàng Chứng tích chiến tranh TP. Hồ Chí Minh…
| Tại các thành phố lớn, phương tiện công cộng như metro, xe buýt nhanh đã ứng dụng thanh toán không tiền mặt. Theo Sở Giao thông Vận tải TP. Hồ Chí Minh, tỷ lệ hành khách thanh toán không dùng tiền mặt đạt khoảng 70% trên các tuyến metro, cho thấy sự thay đổi rõ nét trong thói quen di chuyển đô thị, đồng thời khẳng định hiệu quả của việc chuyển đổi số trong lĩnh vực giao thông công cộng. |
Ở khối doanh nghiệp tư nhân, ngành F&B (ăn uống) tiếp tục giữ vững vị thế dẫn đầu về thanh toán điện tử, nhờ việc các chuỗi cửa hàng ngày càng phổ cập hình thức không dùng tiền mặt, đồng thời được thúc đẩy bởi loạt ưu đãi từ ngân hàng và tổ chức thẻ. Chi tiêu trong lĩnh vực này vẫn duy trì mức khả quan, với giá trị đơn hàng trung bình tăng nhẹ, phần nào phản ánh nhu cầu tận hưởng bữa ăn chất lượng trong những dịp đặc biệt như cuối tuần hay ngày lễ.
Một số lĩnh vực như bán lẻ, siêu thị, cửa hàng tiện lợi, ngành thời trang và bán lẻ cao cấp cũng ghi nhận sự phục hồi nhẹ, được hỗ trợ bởi sự sôi động trở lại của du lịch nội địa và quốc tế. Nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực sức khỏe và làm đẹp như nhà thuốc, phòng khám đến spa cũng tăng trưởng giá trị thanh toán không tiền mặt, cho thấy người dân ngày vẫn chú trọng đầu tư cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
 |
| Thanh toán không tiền mặt đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Ảnh: Đỗ Doãn |
Thúc đẩy thị trường ngày càng hiện đại, minh bạch
Ghi nhận của Payoo cho thấy, hoạt động thanh toán không tiền mặt không chỉ phát triển mạnh về quy mô mà còn đang đóng vai trò thúc đẩy hàng loạt chuyển đổi sâu rộng trong nền kinh tế. Các giao dịch ngày càng dịch chuyển khỏi tiền mặt đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều cải cách quan trọng hướng đến minh bạch doanh thu, tự động hóa kế toán, quản lý thuế hiệu quả hơn.
Một trong những bước đi quan trọng là việc ban hành các quy định về thuế mới như các hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ không còn được áp dụng hình thức thuế khoán mà bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, với hệ thống kết nối trực tiếp đến cơ quan thuế.
Việc triển khai những chính sách minh bạch hoá nền kinh tế như thuế và hoá đơn điện tử như hiện nay được xem là xu hướng tất yếu về dài hạn, nhưng bước đầu có thể khiến các hộ kinh doanh nhỏ, tiểu thương cảm thấy ngợp và gấp gáp, có thể cần một lộ trình phù hợp và tạo điều kiện để người kinh doanh từng bước thích nghi.
Dễ dàng nhận thấy, nếu như ở giai đoạn trước, doanh thu chủ yếu ghi nhận qua tiền mặt và phần mềm bán hàng còn manh mún thì hiện nay, hệ sinh thái thanh toán số đã dần hình thành, giúp việc xác minh, đối soát dữ liệu giao dịch trở nên dễ dàng, nhanh và chính xác. Đồng thời, các nghiệp vụ kế toán như ghi nhận doanh thu, chi phí cũng từng bước được số hóa và tự động hóa. Công nghệ AI cũng bắt đầu khai thác hiệu quả kho dữ liệu giao dịch từ hệ thống bán lẻ, góp phần tối ưu vận hành và thúc đẩy kinh tế số.
| Sự chuyển dịch sang thanh toán không tiền mặt là thành quả của một quá trình diễn ra trong nhiều năm, hiện đang bước vào giai đoạn tăng tốc khi có sự đồng thuận lớn từ Chính phủ, các nhà quản lý đến các đơn vị thực thi. Những lĩnh vực có giá trị giao dịch nhỏ, tần suất giao dịch cao như xăng dầu cũng đã triển khai đồng bộ thanh toán không tiền mặt, cho thấy sự quyết liệt trong thay đổi phương thức vận hành toàn thị trường. |
