 |
| Đoàn Bộ Tài chính chụp ảnh lưu niệm tại tượng đài chiến sỹ Gạc Ma (Cam Ranh, Khánh Hòa). |
Những con tàu lớn ngày càng hiện đại
Những câu chuyện về Trường Sa với tôi trước đây mang lại cảm giác xa xôi, sóng gió, vất vả và gian khổ. Biết tôi đi Trường Sa, câu đầu tiên mọi người hỏi là có say sóng không? Hoặc những cảnh báo về say sóng, về nắng, gió. Và một trong những thủ tục quan trọng của những người lên tàu ra Trường Sa là khám sức khỏe. Điều đó lại càng gợi cảm giác… ngài ngại, lo lo.
Khi nhìn thấy tàu kiểm ngư KN-390, chúng tôi không khỏi choáng ngợp trước vẻ đồ sộ, hiện đại. KN-390 là loại tàu mới do Việt Nam tự đóng theo công nghệ chuyển giao của Hà Lan, trọng tải vào loại lớn nhất. Tàu được trang bị hệ thống cân bằng chống sóng. Trên tàu có các khoang điều hòa mát lạnh, từ buồng lái, phòng ăn, khoang ngủ. Tàu có sức chứa khoảng 300 người, trong đó khoảng 100 thủy thủ và người phục vụ. Nhà tắm, nhà vệ sinh đầy đủ tiện nghi, nước ngọt tắm rửa, giặt giũ thoải mái. Nước nóng, trà, vối luôn sẵn sàng phục vụ. Khoang điều khiển rộng rãi, sạch sẽ mát lạnh, với thiết bị hiện đại, trang bị ống nhòm, hải đồ… cho các đại biểu thoải mái tham quan. Nếu không vì các khoang ngủ, với giường tầng khá chật trội thì người ta có cảm giác đây là tàu du lịch chứ không phải kiểm ngư.
Phần vì thời tiết đẹp, sóng yên biển lặng, phần vì con tàu to lớn hiện đại mà hầu như không ai bị say sóng. Sang đến ngày thứ 2 của hải trình thì không còn ai lo lắng về sóng nữa. Thượng tá Vũ Thành Long - Phó Chính ủy Chi đội Kiểm ngư số 3 (đơn vị có chiếc tàu KN-390) kể, ngày trước đi tàu nhỏ hơn, từ Cam Ranh ra đảo thuận lợi cũng phải mất 2 - 3 ngày. Gặp thời tiết không thuận lợi, tàu ra đến nơi có hôm chỉ còn lại 4 - 5 người còn sức để thực hiện nhiệm vụ, còn lại say sóng nằm hết. Vì vậy, mỗi chuyến thăm quần đảo Trường Sa mất từ 20 ngày, đến 1 tháng. Còn đối với KN-390, với tốc độ hành trình 11 hải đâlý/giờ, trong điều kiện thời tiết tốt, chỉ mất khoảng 28 tiếng là ra đến đảo. Hải trình gần 1.000 hải lý, thăm 7 đảo và 1 nhà giàn chỉ mất có 7 ngày.
Và bởi những hành trình ngày càng thuận lợi, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân, với tinh thần tuyên truyền bảo vệ biển đảo của Tổ quốc, đã tạo điều kiện cho ngày càng nhiều người hơn đến với Trường Sa. Đại tá Phạm Đình Thành - Phó Chính ủy Vùng 3 Hải quân, Thủ trưởng Đoàn công tác số 23 của chúng tôi, cho biết: Năm 2025, Quân chủng Hải quân tổ chức 25 đoàn công tác đến với Trường Sa. Như vậy, hàng năm có hàng nghìn người tiếp tục đến với Trường Sa, với tinh thần và vật chất, tình cảm sẻ chia; góp phần hơn nữa động viên cán bộ, chiến sỹ các lực lượng vũ trang, nhân dân trên huyện đảo giữ vững quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Nói như Đại tá Nguyễn Trọng Hoà - Phó Tham mưu trưởng Vùng 3 Hải quân, Chỉ huy trưởng hành quân Đoàn công tác số 23: Ngày càng nhiều người hơn mang hơi ấm tình cảm đến với Trường Sa. Trường Sa giờ đây hơn hẳn so với ngày xưa.
Tình người nơi đầu sóng
 |
| Tác phẩm ảnh đoạt giải của Trần Thị Hoàng Nhung, chuyên viên Văn phòng Bộ Tài chính. |
Tại một lớp học trên đảo Song Tử Tây (xã đảo có 5 hộ dân), tôi gặp một trong hai giáo viên của trường. Một thầy giáo 27 tuổi, quê Khánh Vĩnh, Khánh Hòa, ra đảo công tác đã được 2 năm. Hôm nay, học sinh được nghỉ học để đón khách, nên thầy cũng rảnh. Trò chuyện với thầy giáo trẻ, tôi cảm nhận cuộc sống ở đảo nhiều khó khăn. Có lẽ điều thiệt thòi nhất với những người ở lứa tuổi này là thiếu sự kết nối, không mạng xã hội… Những thứ đó anh đã để lại bờ, hy sinh để cống hiến cho người dân đảo, cho chủ quyền của Tổ quốc.
Tàu neo cạnh đảo Sinh Tồn, một buổi chiều yên ả. Mặt biển mênh mông tĩnh lặng như mặt hồ. Trên boong sau vắng lặng, một người lính kiểm ngư nhẫn nại quăng cần câu cá. Không gian tĩnh lặng nao lòng. Thỉnh thoảng, người lính lôi lên một con cá mú đỏ chừng 3 ngón tay, mặt mũi hớn hở. Thật không thể tin được giữa biển trời mênh mông trùng khơi, lại có một buổi chiều đẹp và thanh bình đến vậy. Bữa tối đó, mâm cơm của nhóm chúng tôi có thêm đĩa sasimi cá mú đỏ tươi chấm mù tạt ngon tuyệt.
Tàu chuẩn bị thả neo ở Len Đao, bỗng cả tàu xôn xao. Cá heo xuất hiện như nhảy múa bên mạn tàu, khiến các hành khách vui thích, ngắm nhìn, quay phim, chụp ảnh. Tuy vậy, theo các thủy thủ có kinh nghiệm thì đó lại là điềm không lành. Biển lặng mà có cá heo xuất hiện là điềm báo sẽ gặp thời tiết bất lợi.
 |
| Tặng quà cán bộ, chiến sỹ đảo Trường Sa. |
Đá Tây A là một đảo khá lớn (cụm Đá Tây gồm 3 đảo: Đá Tây A là đảo nổi và 2 đảo chìm B, C), xanh mướt, là một trong những đảo xây dựng sau, rất hiện đại và đẹp. Âu thuyền lớn và kiên cố. Một ngôi chùa gỗ tuyệt đẹp. Đảo có 16 hộ dân và chừng 20 cháu nhỏ, tuổi đến bậc tiểu học. Tôi hỏi một người lính trẻ, nhỏ con, đang rót nước mời: “Năm nay cháu bao nhiêu tuổi rồi? Ra đảo lâu chưa?”. “Dạ, cháu sinh năm 2005, đã ở đảo gần 1 năm rồi ạ”. Ôi trời, nhìn cậu nhóc mặt vẫn còn non, nhưng sạm nắng và dạn dày sóng gió, bất giác tôi nghĩ về cô con gái nhỏ của mình, cùng lứa Gen Z, mà giờ này mẹ vẫn còn phải giục ăn, giục ngủ… Còn người lính này, tuổi còn nhỏ hơn nhưng đã vững vàng, chai sạn. Tôi nhớ câu hát của một người lính đảo: “Tuổi 20 chưa từng hò hẹn/Trong cơn mơ vẫn gọi mẹ ơi!”. Tôi thực sự đã khóc khi nghe lời ca này.
Đảo Trường Sa (hay Trường Sa lớn) cách Cam Ranh khoảng 250 hải lý, là thị trấn của huyện quần đảo Trường Sa. Tàu cặp cảng, lên đảo dễ dàng. Buổi tối, hoạt động giao lưu văn nghệ diễn ra ngay trên đường băng sân bay và cột mốc chủ quyền. Từ đội văn nghệ xung kích, các nghệ sỹ chuyên nghiệp, tới các ca sỹ nghiệp dư đều “cháy” hết mình. Buổi diễn tuy ngắn ngủi nhưng thật sôi động. Nhưng cảnh chia tay tại cầu tàu mới thật cảm động. Chiến sỹ, nhân dân trên đảo xếp hàng vỗ tay hát. Người đi, người ở đều cảm thấy rưng rưng và có lẽ sẽ là hình ảnh không bao giờ quên với tôi. Bóng những người lính chìm dần trong bóng tối, tiếng hát xa dần. Bất chợt, nhiều tiếng hô lớn: “Tạm biệt Trường Sa! Hẹn gặp lại Trường Sa!”.
Tàu đến nhà giàn DK1/9 khoảng 3 giờ sáng 19/5. 5 giờ, nhiều người dậy sớm đón bình minh thất vọng vì một cơn mưa lớn, trời tối đen. Tàu neo đậu cách nhà giàn một quãng. Từ trên tàu, nhà giàn mờ mịt trong mưa. Nhiều tiếng nói tỏ ra thất vọng, vì tuy sóng lặng nhưng mưa lớn và nhiều khả năng không lên được nhà giàn. Câu chuyện về cá heo nhảy lên mặt nước trở lại theo những dự báo từ hôm qua. Thượng tá Vũ Thành Long kể, có những hôm sóng lớn, tàu ra không lên được nhà giàn. Người trên tàu và nhà giàn đứng hát cho nhau nghe rồi… chia tay!… Nhưng kìa, trời bỗng sáng hẳn lên, với những mảng xanh, thắp lên tia hy vọng. Mưa đang ngớt dần và sóng biển vẫn êm. Rốt cuộc thì trời cũng chiều lòng người. Mưa tạnh. Trời quang. Nắng lên, cầu vồng xuất hiện rực rỡ…
Lúc lên đến nhà giàn, có một cái vòi nước hỏng, nước nhỏ từng giọt ri rỉ, mà hầu như không ai để ý. Một sỹ quan hải quân cố sửa, ngăn những giọt nước rơi xuống chiếc chậu nhựa hứng ở dưới. Anh bảo, nước ngọt ở đây quý lắm. Bất chợt, tôi nhận ra rằng, cơn mưa sớm nay là mưa vàng. Bởi ở trên này, nước ngọt còn quý hơn vàng.
Chia tay Trường Sa, xin lấy những lời thơ của một người bạn cùng đoàn để nói về cảm xúc của chúng tôi, sau hải trình gần 1.000 hải lý:
“Tôi về trong nắng Trường Sa
Bâng khuâng con sóng Sơn hà Việt Nam
Tôi về phố thị thân thương
Bâng khuâng sóng vỗ mạn tàu khơi xa
Tôi về với phượng nở hoa
Bâng khuâng một trái bàng vuông giữa trời
Tôi về ngồi đứng chơi vơi
Nhớ bạn đồng đội trùng khơi hôm nào
Trường Sa hỡi Trường Sa ơi
Hẹn ngày tái ngộ biển trời Việt Nam”
(Tác giả: Nguyễn Tiến Hùng - Trưởng khoa Cơ bản và ngoại ngữ kinh tế, Học viện Chính sách và phát triển, Bộ Tài chính)
 |
Ảnh trong bài của nguyễn Mạnh Hùng
