Bỏ thủ tục cấp phép phương tiện thủy nội địa - tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp

Việc cắt giảm thủ tục hành chính trong cấp phép cho phương tiện thuỷ nội địa sẽ tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Ảnh: Chánh Trung

Lấy doanh nghiệp làm trung tâm để cải cách

Theo Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, thực hiện Nghị quyết số 18 - NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, trong thời gian tới, hệ thống các Cảng vụ Đường thủy nội địa ở địa phương cũng được điều chỉnh, sắp xếp, tổ chức lại cho phù hợp với tình hình mới. Chính vì vậy, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đã nghiên cứu rà soát và đang dự thảo Đề án đề xuất các giải pháp cắt giảm thủ tục hành chính cấp phép cho phương tiện thuỷ nội địa. Đề án này có tác động trực tiếp đến công tác tổ chức bộ máy và tổ chức quản lý nhà nước chuyên ngành, cấp phép cho phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu trong phạm vi cả nước.

Dự thảo Đề án được xây dựng trên cơ sở quan điểm lấy doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo mọi thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, sản xuất.

Nhà nước vẫn phải cấp bù kinh phí hoạt động cấp phép

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang, thực tế cho thấy, dù đạt nhiều kết quả tốt trong việc kiểm soát an toàn cho phương tiện thủy nội địa, song công tác này vẫn phát sinh những bất cập như: tình trạng gây ùn, tắc, chậm tiến độ vận tải hàng hóa và hành khách do hầu hết quá trình giải quyết thủ tục hành chính đối với các phương tiện thủy nội địa đang tiếp nhận và trả kết quả trực tiếp thông qua hồ sơ giấy. Điều này, đòi hỏi số lượng nhân sự, thời gian giải quyết thủ tục hành chính lớn, gây ảnh hưởng đến hiệu suất giải quyết công việc, mặc dù hoạt động này diễn ra hàng giờ (24/24), kể cả thứ 7, chủ nhật và các ngày lễ.

Thứ hai, quy trình cấp phép phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu vẫn còn phức tạp, thành phần hồ sơ lớn, có sự khác biệt giữa việc áp dụng các quy định của pháp luật về hàng hải và đường thủy nội địa trong công tác giải quyết thủ tục hành chính.

Thứ ba, xuất phát từ đặc điểm phân tán của các cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu cũng như sự khác biệt trong quy trình giải quyết thủ tục hành chính và thành phần hồ sơ giữa việc áp dụng các quy định của pháp luật về hàng hải và đường thủy nội địa trong việc cấp phép mà các doanh nghiệp vận tải phải chịu thêm một số khoản “chi phí hành lang” khác phục vụ công tác làm thủ tục như chi phí thuê nhà xưởng, nhân công, phương tiện di chuyển... Những khoản chi phí này có thể lên đến 5% doanh thu của mỗi chuyến vận chuyển.

Thứ tư, thủ tục cấp giấy phép cho phương tiện vào cảng, bến thủy nội địa và việc kiểm tra phương tiện chưa tách bạch, gây khó khăn cho phương tiện.

Thứ năm, có sự bất bình đẳng trong mức thu phí, lệ phí giữa phương tiện thủy nội địa mang cấp VR-SB và các phương tiện thủy nội địa khác khi vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu.

Đặc biệt, cuối cùng là đối với nguồn thu phí, lệ phí, sau khi nộp ngân sách nhà nước theo quy định, thực tế ước tính chi phí tổ chức thực hiện công tác cấp phép phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng bến thủy nội địa khối Cảng vụ Đường thủy nội địa vẫn cần ngân sách nhà nước cấp bù.

Trong khi đó, hệ thống Cơ sở dữ liệu về phương tiện thủy nội địa, thuyền viên, người lái phương tiện, hệ thống giám sát hành trình phương tiện đang được đẩy mạnh triển khai và dự kiến đi vào hoạt động trong thời gian tới, góp phần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát từ xa mà không cần thiết phải thực hiện các thủ tục hành chính theo phương thức truyền thống.

Đề xuất giải pháp thay thế thủ tục cấp phép

Trên cơ sở rà soát, phân tích hiện trạng và xu hướng phát triển của hệ thống cơ sở dữ liệu, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đề xuất bãi bỏ thủ tục hành chính cấp phép phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu (không bao gồm: các phương tiện mang cấp VR-SB; phương tiện thủy xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh - việc cấp phép vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu của các loại phương tiện này đang được điều chỉnh theo quy định đối với phương tiện nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh theo quy định pháp luật hàng hải đối với tàu biển). Đồng thời với đó là cắt giảm khoản thu phí, lệ phí đối với phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu tương ứng với các loại phương tiện được bãi bỏ thủ tục.

Để thay thế thủ tục cấp phép, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam cũng đề xuất giải pháp quản lý đối với cơ quan quản lý nhà nước, chủ cảng biển, thuyền viên. Trong đó, cơ quan quản lý nhà nước thực hiện quản lý hoạt động của phương tiện vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu thông qua việc lập và triển khai kế hoạch điều động phương tiện trên cơ sở tiếp nhận thông báo thông tin về phương tiện hoạt động từ chủ phương tiện hoặc thuyền viên hoặc người lái phương tiện và chủ cảng, bến, khu neo đậu. Kế hoạch điều động phương tiện được đăng tải công khai trên trang thông tin của cơ quan, đơn vị.

Cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành quản lý hoạt động, hành trình phương tiện thông qua việc nhận dạng, định vị, chia sẻ thông tin giữ các tàu và bờ thông qua hệ thống nhận dạng tự động AIS và xác định vị trí, tốc độ, hướng tàu thông qua hệ thống định vị toàn cầu GPS. Đồng thời, tăng cường công tác phối hợp liên ngành giữa các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành và các cơ quan liên quan; kiểm tra an toàn phương tiện; giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, chứng chỉ chuyên môn của thuyền viên, người lái phương tiện.

Cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu về phương tiện và thuyền viên, người lái phương tiện. Tăng cường kiểm tra và xử lý vi phạm và thực hiện rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan.

Chủ cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu thực hiện thông báo kế hoạch điều độ phương tiện trước 16 giờ hàng ngày để lập và triển khai kế hoạch điều động phương tiện; thực hiện báo cáo, cập nhật số liệu thống kê theo định kỳ và khi có yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước; lắp đặt camera có đường truyền kết nối, chia sẻ tín hiệu đến cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành; khuyến khích xây dựng phần mềm quản lý việc lập kế hoạch điều độ phương tiện và chia sẻ dữ liệu với các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành.