Cập nhật hai kịch bản cho tăng trưởng kinh tế năm 2024

Sáng 3/4, báo cáo tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2024 và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết tình hình kinh tế - xã hội tháng 3 và quý I tiếp tục phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước.

Nhiều doanh nghiệp lớn cam kết đầu tư vào Việt Nam

Cụ thể, tăng trưởng GDP quý I ước tăng 5,66% so với cùng kỳ năm trước, vượt kịch bản đề ra tại Nghị quyết số 01 (5,2-5,6%), là mức tăng cao nhất trong quý I kể từ năm 2020 đến nay. Một số địa phương tăng trưởng quý I cao như Bắc Giang (14,2%), Thanh Hóa (13,2%), Trà Vinh (13,9%), Khánh Hòa (12,4%), Quảng Ninh (8,9%), TP.HCM (6,54%), Hải Phòng (9,3%), Hà Nội (5,5%)...

Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2024 và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3 tăng 3,97% so với cùng kỳ, tính chung quý I tăng 3,77%. Mặt bằng lãi suất được duy trì ở mức thấp, nhu cầu ngoại tệ trong nước được đáp ứng để hỗ trợ cho tăng trưởng, sản xuất, xuất khẩu; an toàn hệ thống ngân hàng được bảo đảm. Thu ngân sách quý I ước đạt 31,7% dự toán, tăng 9,8% so với cùng kỳ.

Kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất khẩu, nhập khẩu quý I đều tăng lần lượt là 15,5%, 17% và 13,9%; ước xuất siêu 8,08 tỷ USD. Tổng vốn FDI đăng ký quý I đạt gần 6,2 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2023, trong đó vốn FDI đăng ký mới đạt 4,8 tỷ USD, tăng 57,9% (02 tháng tăng 55,2%); vốn thực hiện đạt 4,6 tỷ USD, tăng 7,1%. Nhiều doanh nghiệp lớn đã cam kết đầu tư vào Việt Nam trong các ngành điện tử, chíp, bán dẫn, năng lượng tái tạo…

“Kết quả này là nhờ chúng ta đã nắm bắt, phản ứng kịp thời cơ hội từ xu thế đầu tư toàn cầu, những thuận lợi, thời cơ, vị thế mới của Việt Nam để tập trung xúc tiến đầu tư, nhất là thông qua hoạt động đối ngoại cấp cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước” - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết.

Bên cạnh đó, giải ngân vốn đầu tư công quý I đạt 13,67% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm 2023 (10,35%), số tuyệt đối cao hơn 16,5 nghìn tỷ đồng, đã đưa được lượng vốn lớn ra nền kinh tế để hỗ trợ cho tăng trưởng và phát triển.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh tiếp tục chuyển biến tích cực. Sản xuất nông nghiệp, xuất khẩu hàng nông sản tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) quý I tăng 5,7% so với cùng kỳ (cùng kỳ giảm 2,6%), trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 5,9% (cùng kỳ giảm 2,9%); tiêu thụ tăng, tồn kho giảm mạnh, là tín hiệu tốt cho sản xuất, xuất khẩu. Khách quốc tế quý I đạt hơn 4,6 triệu lượt người, tăng 72% so với cùng kỳ, vượt 3,2% so với cùng kỳ năm 2019 (trước dịch Covid-19).

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng báo cáo tại phiên họp sáng 3/4.

Gần 74.000 doanh nghiệp rút khỏi thị trường

Tuy nhiên, những khó khăn, thách thức chung của thế giới, khu vực tiếp tục tác động không nhỏ đến tình hình trong nước. Do đó, sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, thách thức. Sản xuất công nghiệp phục hồi còn chậm.

Tốc độ tăng cầu tiêu dùng trong nước Quý I thấp hơn cùng kỳ năm 2023 và các năm trước dịch 2011 - 2019. Sức mua giảm, người dân thắt chặt chi tiêu, cho thấy tâm lý thận trọng, tiết kiệm của doanh nghiệp, người dân. Nhu cầu của thị trường trong nước thấp, tính cạnh tranh cao là các khó khăn lớn nhất với doanh nghiệp chế biến, chế tạo hiện nay. Trong quý I, có gần 74 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 22,8% so với cùng kỳ 2023, chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Trong khi đó, một số cơ chế, chính sách, quy định, thủ tục hành chính vẫn chậm được sửa đổi, còn phiền hà, gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân. Ngành hàng không đối mặt với nhiều khó khăn, số máy bay thương mại giảm mạnh, nhiều đường bay trong nước bị cắt hoặc giảm tần suất, làm tăng giá vé máy bay, ảnh hưởng đến phát triển du lịch và nhu cầu đi lại của nhân dân.

Đáng chú ý, áp lực lạm phát, tỷ giá là vấn đề cần quan tâm. Tốc độ tăng CPI bình quân có xu hướng tăng dần. Áp lực lạm phát có thể gia tăng do tác động của việc điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý, thực hiện chính sách cải cách tiền lương, giá nguyên vật liệu tăng…

Tỷ giá USD bán tại các ngân hàng thương mại có xu hướng tăng, dự báo còn tiếp tục chịu áp lực tăng do: nhu cầu nhập khẩu nguyên vật liệu dự báo tăng cao; áp lực dư thừa thanh khoản trong hệ thống ngân hàng; chênh lệch lãi suất giữa đồng Việt Nam và USD. Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, đây là những vấn đề cần theo dõi sát, chủ động có giải pháp điều hành linh hoạt, kịp thời.

Đối với thị trường tài chính, tiền tệ, hệ thống ngân hàng, rủi ro vẫn tiềm ẩn. Điều này thể hiện ở việc quản lý thị trường vàng còn bất cập, giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch lớn. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng đến cuối tháng 01 là 4,79% (cuối năm 2022 là 2,03%, năm 2023 là 4,55%), có thể tiềm ẩn rủi ro đến an toàn hệ thống. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã chuyển biến tích cực, nhưng còn nhiều khó khăn, khối lượng phát hành quý I giảm 36% so với cùng kỳ năm trước, áp lực đáo hạn trái phiếu năm 2024 lớn.

Về tình hình xã hội, đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn. Số vụ tai nạn giao thông trong quý I tăng gấp 2,8 lần cùng kỳ. Tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm chưa được xử lý dứt điểm, kỷ luật, kỷ cương có lúc có nơi còn chưa nghiêm. Tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội ở một số địa bàn, tội phạm công nghệ cao, lừa đảo qua mạng còn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp.