Chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, quản lý nợ công hiệu quả, an toàn

Các chỉ tiêu an toàn nợ công được kiểm soát chặt chẽ

Thông tin tại hội nghị, ông Hoàng Hải - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại cho biết, năm 2025, đơn vị đã triển khai quyết liệt công tác hoàn thiện khung khổ pháp lý về quản lý nợ công và vốn vay nước ngoài, gắn với tổng thể cải cách hành chính và đổi mới phương thức quản trị quốc gia.

Kết quả nổi bật nhất là đơn vị đã chủ trì rà soát và trình ban hành Luật số 141 sửa đổi Luật Quản lý nợ công năm 2017 theo trình tự, thủ tục rút gọn tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội Khóa XV. Song song với đó, đơn vị đã khẩn trương xây dựng các Nghị định quy định chi tiết để đảm bảo tính đồng bộ ngay khi Luật có hiệu lực.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Đức Minh

Theo ông Hoàng Hải, trong năm 2025, các chỉ tiêu an toàn nợ công được kiểm soát chặt chẽ dưới ngưỡng trần Quốc hội cho phép bảo đảm dư địa tài khóa; công tác huy động vốn nước ngoài có sự bứt phá mạnh mẽ về giá trị ký kết so với năm trước; uy tín và hệ số tín nhiệm quốc gia được củng cố.

Ước tính đến cuối năm 2025, nợ công so với GDP đạt khoảng 35 - 36%, nợ Chính phủ/GDP ở mức 33 - 34% và nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách nhà nước khoảng 20 - 21%, đều thấp hơn đáng kể so với các ngưỡng trần cho phép.

Trong bối cảnh năm cuối của kỳ kế hoạch 2021 - 2025, công tác huy động vốn nước ngoài được đẩy mạnh nhằm đáp ứng nhu cầu các dự án trọng điểm. Dự kiến cả năm 2025, tổng trị giá ký kết đạt khoảng 969 triệu USD, bằng 144,6% so với năm trước. Đơn vị cũng đã tham gia ý kiến đối với các đề xuất dự án mới với tổng vốn vay dự kiến khoảng 3,755 tỷ USD và chủ trì tổ chức gần 30 đoàn đàm phán hiệp định, thỏa thuận vay với các đối tác phát triển.

Công tác trả nợ được thực hiện đầy đủ, đúng hạn, góp phần giữ vững uy tín quốc gia. Lũy kế 11 tháng, tổng trả nợ của Chính phủ đạt khoảng 444.237 tỷ đồng, trong đó trả nợ nước ngoài qua Kho bạc Nhà nước là 85.888 tỷ đồng. Quỹ Tích lũy trả nợ được quản lý an toàn, hiệu quả, với tổng thu đến tháng 11/2025 đạt 25.856,61 tỷ đồng và tổng chi 25.733,17 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, công tác cho vay lại được quản lý chặt chẽ. Tính đến giữa tháng 12/2025, giải ngân vốn cho vay lại đạt 3.756 tỷ đồng, ước cả năm đạt khoảng 71,3% hạn mức được duyệt. Đơn vị tiếp tục hoàn thiện cơ chế cho vay lại, đôn đốc thu hồi nợ, xử lý các khoản nợ quá hạn, hạn chế rủi ro tín dụng cho Chính phủ.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Đức Minh

Trong công tác viện trợ cho nước ngoài, với vai trò Thường trực Ủy ban hợp tác Việt Nam - Lào, Cục đã tham mưu triển khai hiệu quả các thỏa thuận song phương. Năm 2025, kinh phí viện trợ cho Lào giai đoạn 2021 - 2025 được bổ sung lên 3.808 tỷ đồng và phê duyệt mức viện trợ cho giai đoạn 2026 - 2030 lên tới 10.000 tỷ đồng. Đồng thời, Cục cũng tham mưu bố trí viện trợ cho nhiều đối tác khác như Cuba, Campuchia, Triều Tiên và các khoản viện trợ nhân đạo cho Philippines, Myanmar.

Theo ông Hoàng Hải, hoạt động đối ngoại và hội nhập kinh tế - tài chính tiếp tục diễn ra sôi nổi. Cục đã phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Bộ Tài chính thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm trong kế hoạch công tác của Bộ và các yêu cầu nhiệm vụ phát sinh trên các lĩnh vực: Hội nhập tài chính, hợp tác tài chính, quản lý hoạt động đối ngoại, quản lý các chương trình - dự án,...

Năm 2025, có khoảng 60 đoàn lãnh đạo Bộ Tài chính tham dự các sự kiện quốc tế và 55 đoàn công tác cấp bộ ra nước ngoài. Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại đã tham gia tích cực vào đàm phán Hiệp định thương mại đối ứng Việt Nam - Hoa Kỳ, góp phần vào Tuyên bố chung tháng 10/2025, đồng thời bắt đầu công tác chuẩn bị cho việc Việt Nam đăng cai APEC năm 2027.

Quản lý nợ phải đi cùng an toàn và bền vững

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Phương bày tỏ sự đồng tình cao với báo cáo tổng kết của Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại, báo cáo đã phản ánh đầy đủ, sát thực tiễn các kết quả đạt được, khó khăn, thách thức cũng như phương hướng, nhiệm vụ năm 2026.

Thứ trưởng nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm, vừa nhằm nhìn lại những việc đã làm trong năm 2025, vừa định hướng các nhiệm vụ cần tập trung triển khai trong năm 2026.

Theo Thứ trưởng, nguyên tắc xuyên suốt vẫn là: huy động vốn phải đi cùng kỷ luật tài khóa; sử dụng vốn phải đi cùng hiệu quả; quản lý nợ phải đi cùng an toàn và bền vững; đối ngoại tài chính phải đi cùng uy tín quốc gia.

Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Đức Minh

Về công tác điều hành kinh tế vĩ mô, Thứ trưởng nhấn mạnh vai trò của Cục trong việc đảm bảo cân đối nợ công (một chỉ tiêu quan trọng trong báo cáo kinh tế vĩ mô). Mặc dù hiện nay các chỉ tiêu nợ công vẫn nằm trong giới hạn an toàn, song Thứ trưởng cho rằng cần phản ánh rõ nét hơn nữa những nỗ lực, kết quả điều hành nợ công trong các báo cáo tổng hợp, đặc biệt là báo cáo kinh tế – xã hội.

Thứ trưởng đề nghị Cục chủ động cung cấp thêm thông tin, số liệu, phân tích cho các đơn vị tổng hợp, nhất là Vụ Ngân sách Nhà nước, để làm rõ nội hàm, giá trị của chỉ tiêu nợ công. Thứ trưởng lưu ý, công tác huy động vốn trong thời gian tới sẽ đối mặt với áp lực rất lớn. Việc vay ở đâu, vay bao nhiêu, với lãi suất, kỳ hạn, điều kiện như thế nào đòi hỏi Cục phải chủ động đánh giá, dự báo, xây dựng các kịch bản, phương án huy động vốn khả thi, kể cả việc nghiên cứu các nguồn vốn mới, nguồn vốn quốc tế. Đồng thời, công tác trả nợ cũng cần được theo dõi chặt chẽ, chủ động xây dựng phương án ứng phó trong trường hợp các chỉ tiêu tiến sát ngưỡng an toàn.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương trao Bằng khen của Thủ tưởng Chính phủ cho Tập thể Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại. Ảnh: Đức Minh

Đối với công tác lập kế hoạch đầu tư công, đặc biệt là vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài, Thứ trưởng cho rằng đây là lĩnh vực phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại với Vụ Ngân sách Nhà nước, các vụ kinh tế ngành, địa phương và các bộ, ngành liên quan.

Thứ trưởng đề nghị đơn vị tăng cường phối hợp, rà soát, làm rõ trách nhiệm, nhằm nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch, góp phần cải thiện tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2026. Về công tác đối ngoại, Thứ trưởng đánh giá cao nỗ lực của Cục trong tổ chức các hoạt động đàm phán, ký kết, tiếp xúc, làm việc với đối tác quốc tế, song cũng chỉ ra một số hạn chế, đặc biệt là sự phối hợp giữa các đơn vị trong Bộ còn chưa thật sự rõ ràng do thiếu quy chế cụ thể.

Thứ trưởng nhấn mạnh, việc sớm hoàn thiện Quy chế quản lý thống nhất hoạt động đối ngoại của Bộ Tài chính sẽ là cơ sở quan trọng để phân cấp mạnh mẽ, rút ngắn thời gian xử lý công việc, làm rõ thẩm quyền, trách nhiệm, qua đó nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng lưu ý đến yêu cầu xây dựng đội ngũ hỗ trợ chuyên nghiệp cho các hoạt động đối ngoại cấp cao, trong đó có công tác ngôn ngữ, biên phiên dịch, nhằm phục vụ hiệu quả cho lãnh đạo Bộ trong quá trình tiếp xúc, làm việc với đối tác quốc tế.

"Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại là một trong những đơn vị có nhiều điểm khác biệt tích cực, trong đó có việc tổ chức các hoạt động an sinh xã hội, công tác xã hội ý nghĩa, góp phần lan tỏa tinh thần trách nhiệm, sự đoàn kết trong nội bộ đơn vị" - Thứ trưởng ghi nhận thêm.

Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại Nguyễn Quốc Phương phát biểu tiếp thu ý kiến chỉ đạo. Ảnh: Đức Minh

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Tài chính, ông Nguyễn Quốc Phương - Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại khẳng định, những kết quả đạt được trong thời gian qua là nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ, sự nỗ lực của tập thể cán bộ, công chức trong Cục. Thời gian tới, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức của đơn vị sẽ phát huy tinh thần quyết tâm, đoàn kết, đồng lòng và thống nhất cao để nỗ lực hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị được giao./.