Nâng tầm DATC: Đầu tư cho "sức khỏe" của thị trường tài chính

"Bác sĩ" mát tay của doanh nghiệp

Trong hệ sinh thái tài chính quốc gia, xử lý nợ xấu và tái cơ cấu doanh nghiệp luôn là một bài toán khó khăn. Với hơn 20 năm hình thành và phát triển, Công ty TNHH Mua bán nợ Việt Nam (DATC) đã khẳng định vai trò là một định chế tài chính đặc thù, một công cụ đặc biệt của Chính phủ trong việc lành mạnh hóa tài chính doanh nghiệp.

Khác với các công ty mua bán nợ tư nhân thuần túy coi lợi nhuận là mục tiêu tiên quyết, DATC được thành lập với sứ mệnh chính trị là hỗ trợ quá trình sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và xử lý nợ xấu cho nền kinh tế. Đóng vai trò là "bác sĩ” cho các doanh nghiệp yếu kém bên bờ vực phá sản, DATC với các nghiệp vụ chuyên sâu đã từng bước chuyển hóa những khoản nợ "đóng băng" thành dòng vốn lưu động, đem lại cơ hội hồi sinh cho doanh nghiệp.

DATC tổ chức Chương trình Đối thoại năm 2025 với chủ đề “Thay đổi để tiến bước”.

Trong lịch sử hoạt động, DATC đã chứng minh năng lực xử lý những "ca bệnh khó" mà thị trường thông thường từ chối. Điển hình là thương vụ tái cơ cấu Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC - trước đây là Vinalines). Từ một đơn vị ngập trong nợ nần với lỗ lũy kế hơn 16.000 tỷ đồng, thông qua sự can thiệp của DATC với các phương thức mua nợ và hoán đổi nợ thành vốn góp theo cơ chế thị trường, VIMC đã phục hồi ngoạn mục, xóa sạch lỗ lũy kế và đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước... Đây chính là giá trị cốt lõi: DATC không chỉ thu hồi nợ, mà còn cứu sống cả một ngành kinh tế, bảo toàn hàng nghìn việc làm và giữ vững an ninh kinh tế.

Mặc dù đạt được những thành tựu ấn tượng như doanh thu giai đoạn 2020 - 2024 đạt hơn 11.268 tỷ đồng và xử lý nợ cho hàng nghìn doanh nghiệp, quy mô của DATC hiện vẫn còn khiêm tốn so với kỳ vọng và nhu cầu thực tế của thị trường.

Với vốn điều lệ hiện tại khoảng 6.000 tỷ đồng, DATC đang phải đối mặt với một thị trường nợ xấu lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng. Điều này khiến DATC thường buộc phải chọn lọc dự án thay vì có thể can thiệp diện rộng và sâu để hỗ trợ nền kinh tế.

Hành lang pháp lý cho hoạt động của DATC là Nghị định 129/2020/NĐ-CP, quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của công ty. Tuy nhiên, sau một thời gian thực hiện, Nghị định đã bộc lộ những bất cập, không còn hoàn toàn phù hợp với các luật mới như Luật Các tổ chức tín dụng 2024, Luật Kinh doanh bất động sản 2023. Việc ban hành Nghị định mới thay thế là hết sức cần thiết để tạo cơ sở pháp lý vững chắc, giúp DATC thực hiện các chức năng đặc thù như mua nợ xấu bằng trái phiếu đặc biệt hay kinh doanh bất động sản hình thành từ xử lý nợ…

DATC sẵn sàng cho hành trình mới

Để thực hiện tốt nhiệm vụ trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển năng động, DATC cần được trao quyền quản lý và khai thác các tài sản công, xử lý các khoản nợ có nguồn gốc từ Chính phủ (vốn vay ODA, nợ Chính phủ bảo lãnh) và thực hiện đấu giá nợ trực tuyến… Điều này giúp tối ưu hóa nguồn thu cho ngân sách nhà nước từ những tài sản tồn đọng.

DATC tổ chức tập huấn tư vấn ứng dụng AI nâng cao hiệu suất công việc.

Việc nâng tầm DATC gắn liền với ba mục tiêu chiến lược.

Thứ nhất là bảo toàn vốn và tài sản nhà nước. Thông qua các hoạt động tiếp nhận, xử lý nợ và tài sản loại trừ khi cổ phần hóa, DATC đã thu hồi hàng nghìn tỷ đồng cho ngân sách. Việc làm rõ chức năng của DATC là công cụ của Chính phủ để cơ cấu lại doanh nghiệp giúp ngăn chặn thất thoát và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.

Thứ hai là đảm bảo việc làm và ổn định xã hội. Sự phục hồi của gần 200 doanh nghiệp sau tái cơ cấu thông qua DATC đã trực tiếp giữ lại sinh kế cho hàng chục nghìn lao động. Khi một doanh nghiệp được DATC "giải cứu", chuỗi cung ứng được nối lại, người lao động có thu nhập, từ đó giảm áp lực lên hệ thống an sinh xã hội.

Thứ ba là làm lành mạnh hoá thị trường tài chính. DATC hỗ trợ giảm nợ xấu cho hệ thống ngân hàng, giúp dòng vốn được luân chuyển thay vì bị "đóng băng" trong các tài sản không sinh lời.

Theo chiến lược phát triển, DATC hướng tới việc trở thành một định chế tài chính đa sở hữu, hoạt động theo mô hình thị trường hiện đại. Không chỉ dừng lại ở xử lý nợ, DATC sẽ mở rộng sang tư vấn tài chính và tái cấu trúc các dự án kinh tế trọng điểm. Việc thay đổi để tiến bước, ứng dụng công nghệ gắn với AI trong quản trị và xử lý nợ sẽ là chìa khóa để DATC nâng cao năng lực cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác.

Nâng tầm DATC không chỉ là hỗ trợ một doanh nghiệp, mà là đầu tư vào sức khỏe của nền tài chính. Với tinh thần "Dấn thân và trách nhiệm", DATC sau hơn 20 năm trưởng thành đã sẵn sàng cho một hành trình mới./.