Nghiên cứu kỹ về trách nhiệm của các bộ, ngành

Theo báo cáo được Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (UBTCNS) của Quốc hội Nguyễn Thị Phú Hà trình bày, sau khi nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến, dự thảo luật đã được chỉnh lý, hoàn thiện theo hướng: bỏ 3 điều; bổ sung 5 điều; bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung 4 nội dung của các luật có liên quan; bổ sung thêm Phụ lục số 1 quy định Danh mục các hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá; từng điều khoản đã được hoàn chỉnh về kỹ thuật lập pháp.

Đối với một số vấn đề lớn được tiếp thu, giải trình tại dự thảo luật, UBTCNS cho biết, nội dung bình ổn giá được đề nghị giữ như quy định hiện hành, theo hướng quy định rõ mặt hàng bình ổn giá trong luật, trường hợp cần điều chỉnh, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xem xét, quyết định.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, quỹ bình ổn giá được quy định theo hướng là một trong các biện pháp bình ổn giá. Đồng thời, không quy định một điều riêng về việc lập quỹ mà gộp vào quy định về các biện pháp bình ổn giá.

Về ý kiến đề nghị xác định trách nhiệm tổ chức, cá nhân trong thẩm định giá của Nhà nước, dự thảo luật đã xây dựng theo nguyên tắc từng cá nhân, tổ chức, cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm tương ứng với công việc mà mình thực hiện.

Nguồn: petrolimex.com.vn
Nguồn: petrolimex.com.vn

Thảo luận về dự án luật, các đại biểu đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật nghiêm túc, trách nhiệm. Đồng thời, các đại biểu cũng đóng góp thêm các ý kiến, đề xuất để hoàn thiện dự thảo luật.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) tán thành việc dự thảo luật có quy định cụ thể về danh mục hàng hóa bình ổn giá, trong trường hợp cần thiết giao UBTVQH quyết định điều chỉnh theo đề xuất của Chính phủ để đảm bảo khách quan.

Đối với nội dung quản lý nhà nước về giá, đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) cho rằng, trong nội dung chương này có nhiều ý trùng lặp, đặc biệt về trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ quan. Do vậy, cần rà soát, loại bỏ các nội dung trùng lặp, đồng thời nghiên cứu kỹ lưỡng về trách nhiệm của các bộ, ngành.

Ủng hộ việc cần thiết phải có giá trần đối với dịch vụ hàng không nội địa, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cũng cho rằng, cần phải có quy định cả về giá tối thiểu cùng với giá tối đa, để đảm bảo môi trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh giữa các hãng hàng không, đảm bảo lợi ích của người dân.

Khắc phục những bất cập trong thẩm định giá

Quan tâm đến Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) cho rằng, cần có quy định rõ cơ chế quản lý, vận hành quỹ này một cách công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Đại biểu Phạm Văn Hòa đề xuất Nhà nước phải quản lý, có thể là Bộ Tài chính quản lý, không giao cho doanh nghiệp. Về lâu dài, cần có lộ trình để sớm đưa giá xăng dầu của Việt Nam vận hành theo quy luật thị trường.

Nhắc đến một số vụ án vi phạm về đấu thầu vừa qua, đại biểu Nguyễn Minh Đức (đoàn TP. Hồ Chí Minh) cho biết có vấn đề nổi lên là việc thẩm định giá, thổi giá cao. Theo đại biểu, tình trạng trên xảy ra do có lỗ hổng trong quy định pháp luật. Nhận thức điều này, cơ quan soạn thảo đã sửa đổi nhiều điều khoản để khắc phục những bất cập hiện hành. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần có quy định chặt chẽ hơn nữa về nghĩa vụ, trách nhiệm của thẩm định viên; có cơ chế kiểm soát, đảm bảo chặt chẽ trong việc cung cấp thông tin giữa các bên liên quan trong thẩm định giá.

Chưa nên bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu

Góp ý về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, nhiều ý kiến tán thành việc duy trì quỹ. Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính - ngân sách và cơ quan soạn thảo cũng cho rằng, trong điều kiện hiện nay nên duy trì Quỹ Bình ổn xăng dầu, vì đây là một trong những công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước, là biện pháp kinh tế, không phải là can thiệp hành chính. Trong bối cảnh hiện nay, thị trường xăng dầu của Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường, lượng dự trữ xăng dầu còn mỏng thì việc bỏ quỹ là chưa phù hợp.

Thay mặt cơ quan soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết sẽ nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến đóng góp; đồng thời giải thích thêm về một số vấn đề cơ bản đại biểu quan tâm.

Về quản lý nhà nước, trước ý kiến băn khoăn có sự trùng lắp trong quản lý, Bộ trưởng cho hay điểm chung là Bộ Tài chính và các bộ, ngành, UBND tỉnh đều được giao nhiệm vụ trong quản lý nhà nước về giá. Tuy nhiên, có sự khác nhau về nhiệm vụ là: Bộ Tài chính ban hành theo thẩm quyền, xây dựng, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về giá; quy định phương pháp định giá chung với hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá và hướng dẫn thực hiện; thanh tra, kiểm tra… Còn lại các hàng hóa chuyên ngành giao cho bộ chuyên ngành quản lý như: giá điện giao Bộ Công thương; giá thiết bị y tế, thuốc giao Bộ Y tế; giá về giáo dục giao Bộ Giáo dục… và ở địa phương thì phân cấp cho UBND cấp tỉnh.

Đối với giá dịch vụ hàng không nội địa, Bộ trưởng đồng tình với ý kiến đại biểu Phạm Văn Hòa về việc cần có giá tối thiểu và cũng nhấn mạnh về tính cần thiết của việc có giá trần đối với dịch vụ hàng không nội địa để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Liên quan đến ý kiến về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định, thời gian qua quỹ này đã phát huy hiệu quả, là công cụ cần thiết bình ổn giá xăng dầu từ đó giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh, đời sống người dân, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Bên cạnh đó, nhiều biện pháp khác cũng đã được thực hiện để góp phần bình ổn giá xăng dầu như giảm thuế bảo vệ môi trường, thuế nhập khẩu…

Tiếp thu ý đại biểu về quy định trách nhiệm trong thẩm định giá, song Bộ trưởng Bộ Tài chính băn khoăn bởi nếu ràng buộc trách nhiệm pháp lý cho thẩm định viên trong việc xác minh thông tin thì rất rủi ro cho thẩm định viên. Lấy ví dụ nếu thẩm định viên thu thập thông tin về giá qua phòng công chứng nơi chứng nhận giao dịch hàng hóa để làm giá so sánh, nhưng hợp đồng giao dịch ghi giá không chính xác, thì trách nhiệm không thể để thẩm định viên chịu. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu về nội dung này.

Xin ý kiến đại biểu về quy định giá trần

Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đã báo cáo xin ý kiến đại biểu về việc quy định giá trần đối với dịch vụ tại cảng biển và dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa.

Trong quá trình góp ý, một số ý kiến cho rằng không nên áp dụng giá trần đối với các dịch vụ này bởi các lý do như: danh mục các hàng hóa, dịch vụ này không thuộc tiêu chí hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá quy định; chưa phù hợp với nguyên tắc thị trường khi đã có nhiều doanh nghiệp tham gia lĩnh vực này; giá trần trong một số trường hợp thấp hơn chi phí; việc điều chỉnh giá trần có lúc chưa kịp thời; có giá trần nhưng không có giá tối thiểu…

Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo và Bộ Giao thông vận tải đề nghị giữ quy định giá trần với dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa bởi trên thực tế, các dịch vụ này vẫn là một trong những dịch vụ thiết yếu, tác động lớn đến đời sống người dân. Việc không quy định giá trần đồng nghĩa với việc Nhà nước bỏ công cụ điều tiết và để doanh nghiệp cung cấp dịch vụ toàn quyền quyết định giá.

Như vậy, các hãng hàng không có thể đưa ra giá vé ở mức cao, nhất là một số tuyến có cạnh tranh hạn chế, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, tác động tiêu cực đến xã hội. Đặc biệt, so với mức thu nhập bình quân của người dân Việt Nam hiện nay thì càng thu hẹp điều kiện để người dân được tiếp cận dịch vụ hàng không nếu giá vé tăng cao.