Trách nhiệm bình ổn giá: Đánh giá kỹ, đảm bảo điều kiện thực thi ở cấp xã

Thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá chiều 3/11, các đại biểu Quốc hội tán thành việc sửa đổi Luật nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong hoàn thiện thể chế trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Các đại biểu tổ Lâm Đồng và Nghệ An thảo luận chiều 3/11.

Làm rõ cơ chế phối hợp bình ổn giá giữa cấp tỉnh và cấp xã

Về các vấn đề cụ thể, một trong những nội dung các đại biểu quan tâm là trách nhiệm bình ổn giá. Dự thảo đã quy định rõ vai trò của Chính phủ, bộ ngành và chính quyền cấp tỉnh trong bình ổn giá. Đồng thời, chuyển trách nhiệm triển khai bình ổn giá từ cấp huyện xuống cấp xã để phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp.

Theo đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp), việc bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu, các mặt hàng phục vụ dân sinh là rất cần thiết. Do vậy, đại biểu thống nhất với quy định, giao trách nhiệm UBND cấp tỉnh, cấp xã phối hợp với bộ, ngành để tổ chức thực hiện bình ổn giá. Đồng thời đại biểu đề nghị rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương bình ổn giá đối với mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu dân sinh.

Băn khoăn về khả năng ở cấp xã, đại biểu Trần Thị Hồng An (đoàn Quảng Ngãi) lưu ý để tránh tình trạng quá tải ở UBND cấp xã. Đại biểu dẫn chứng, theo quy định ở Luật Tổ chức chính quyền địa phương, UBND cấp xã phải thực hiện 9 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định, cũng như các nhóm nhiệm vụ, quyền hạn từ UBND cấp huyện chuyển xuống. "Khối lượng công việc đã rất nhiều, nếu giao UBND cấp xã chịu trách nhiệm bình ổn giá thì nặng và khó khả thi", đại biểu lo ngại.

Theo đại biểu, cần nghiên cứu cơ chế ủy quyền hoặc liên thông quản lý giá giữa cấp xã và cấp tỉnh; đồng thời bổ sung quy định hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm phối hợp giữa các sở, ngành liên quan của cấp tỉnh và cấp xã trong tổ chức thực hiện bình ổn giá.

Đại biểu Lương Văn Hùng (đoàn Quảng Ngãi) cũng đề nghị nghiên cứu, đánh giá kỹ về điều kiện bảo đảm thực thi của UBND cấp xã, nhất là trong điều kiện năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, công chức và nguồn lực hỗ trợ cho cấp xã hiện nay còn bất cập. "Việc phân cấp, giao thêm thẩm quyền quản lý giá cho UBND cấp xã cần được quy định đồng bộ với cơ chế hướng dẫn nghiệp vụ, đào tạo, bồi dưỡng và kiểm tra, giám sát thực hiện, nhằm tránh tình trạng quá tải nhiệm vụ, chồng chéo hoặc thực hiện không thống nhất giữa các địa phương", đại biểu đề nghị.

Có cơ chế giám sát, tham vấn trong định giá các dịch vụ công

Về định giá, dự thảo Luật quy định: “Sản phẩm, dịch vụ công (dịch vụ sự nghiệp công và sản phẩm, dịch vụ công ích) sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn chi thường xuyên thuộc thẩm quyền đặt hàng của cơ quan, tổ chức ở địa phương sẽ do UBND cấp tỉnh định giá cụ thể.”

Đại biểu Lương Văn Hùng (đoàn Quảng Ngãi)

Đại biểu Lương Văn Hùng khẳng định, quy định này phù hợp với nguyên tắc phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước, bảo đảm vai trò chủ động của chính quyền địa phương trong việc xác định giá các sản phẩm, dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, để nâng cao tính công khai, minh bạch và bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, đơn vị cung ứng và người dân thụ hưởng, đại biểu đề nghị bổ sung cơ chế giám sát và tham vấn xã hội trong quá trình UBND cấp tỉnh quyết định giá cụ thể đối với các dịch vụ công ích thiết yếu trên địa bàn như: dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt…

Cùng với đó, bổ sung quy định tham vấn ý kiến của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ở địa phương sẽ góp phần bảo đảm sự đồng thuận xã hội, phản ánh kịp thời ý kiến, nguyện vọng của nhân dân, qua đó giúp chính sách giá dịch vụ công thực sự công bằng, hợp lý và khả thi.

Đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) bày tỏ băn khoăn đối với hai lĩnh vực trọng yếu cần được điều chỉnh rõ ràng về chính sách giá gồm: giá dịch vụ thu gom và xử lý chất thải rắn đô thị; giá vật liệu xây dựng và giải ngân đầu tư công.

Đối với giá dịch vụ thu gom, xử lý chất thải rắn đô thị, đại biểu đề nghị cần có cơ chế định giá rõ ràng, gắn với phân cấp quản lý từ cấp huyện xuống cấp xã, đồng thời khắc phục lỗ hổng pháp lý trong xử lý bao bì bảo vệ thực vật tại đô thị nông nghiệp – lĩnh vực đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành nông nghiệp và xây dựng.

Đối với giá vật liệu xây dựng, đại biểu cũng cho rằng cần điều chỉnh cơ chế quản lý giá phù hợp với tình hình thực tế, nhất là trong bối cảnh khối lượng đầu tư công giai đoạn 2026–2030 tăng mạnh. Việc tháo gỡ điểm nghẽn về nguồn vật liệu và thủ tục khai thác khoáng sản cần được thực hiện thông qua sửa đổi đồng bộ Luật Khai thác khoáng sản và Luật Giá, nhằm bảo đảm nguồn cung và ổn định giá cho các dự án đầu tư công trọng điểm.