Thần tốc hoàn thành khung pháp lý vượt trội cho Trung tâm tài chính quốc tế

Sáng 21/12, tại Hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã giới thiệu về 8 nghị định quan trọng, được coi là khung khổ pháp lý vượt trội, linh hoạt, nhằm đưa Việt Nam bắt kịp các trung tâm tài chính toàn cầu.

Ưu đãi thuế lên đến 30 năm cho doanh nghiệp

Theo Phó Thủ tướng, đây là một nhiệm vụ hoàn toàn mới, chưa có tiền lệ và đầy thách thức. Để thành lập, hoàn thiện 8 nghị định này, thời gian vừa qua, các bộ, ngành được phân công xây dựng và các chuyên gia đã làm việc nỗ lực hết sức, rà soát từng câu, từng chữ để hoàn thiện nhất có thể.

“Có được kết quả này là sự nỗ lực lớn, đóng góp quan trọng của nhiều bộ, nhiều cơ quan, đặc biệt là Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an, Bộ Nội vụ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tư pháp, Bộ Công thương, Văn phòng Chính phủ và đội ngũ cán bộ của các cơ quan, sự phối hợp của UBND hai thành phố cũng như các ý kiến đóng góp rất trí tuệ, tâm huyết của cộng đồng doanh nghiệp, của các chuyên gia trong và ngoài nước”, Phó Thủ tướng cho biết.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh 8 nghị định đã cơ bản hình thành được hành lang pháp lý cho hoạt động của Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, các quy định khá vượt trội, có tính cạnh tranh và toàn diện. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo Nghị định số 323/2025/NĐ-CP, Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được phát triển tại hai điểm là TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng. Mô hình quản lý được thiết kế theo hướng phân cấp tối đa cho cơ quan điều hành địa phương.

Trong đó, TP. Hồ Chí Minh được định hướng trở thành trung tâm tài chính toàn diện, đa dạng, cung cấp các dịch vụ tài chính truyền thống.

TP. Đà Nẵng tập trung vào công nghệ cao, công nghệ số, tài chính bền vững và áp dụng các chính sách thử nghiệm. Sự phân định này giúp hai trung tâm trở thành một thực thể thống nhất, không xung đột về phương pháp phát triển.

Các nghị định khác đưa ra rất nhiều chính sách vượt trội, cạnh tranh cao cho Trung tâm tài chính quốc tế, đặc biệt là chính sách tài chính, thuế.

Cụ thể, doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư mới phát sinh tại Trung tâm tài chính quốc tế thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 10% trong thời gian 30 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp tối đa không quá 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 9 năm tiếp theo.

Doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư mới phát sinh tại địa bàn Trung tâm tài chính quốc tế không thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 15% trong thời gian 15 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp tối đa không quá 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 4 năm tiếp theo.

Các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, người có trình độ chuyên môn cao được miễn thuế thu nhập cá nhân đến hết năm 2030 với các điều kiện cụ thể. Trang thiết bị, máy móc, linh kiện phục vụ Trung tâm tài chính quốc tế cũng được miễn thuế nhập khẩu.

Nghị định cũng cho phép các ngân hàng, định chế tài chính, bảo hiểm áp dụng chế độ tài chính quốc tế và vận hành các cơ chế thử nghiệm. Cùng với đó là các cơ chế huy động vốn trái phiếu xanh, trái phiếu cộng đồng; có cơ chế đặc biệt để lựa chọn nhà đầu tư chiến lược và quy định về chia sẻ rủi ro.

Về thủ tục, thủ tục đăng ký thành viên được đơn giản hóa, thời gian xử lý không quá 7 ngày. Theo Phó Thủ tướng, trong tương lai, có thể rút ngắn thời gian xử lý hơn nữa, thậm chí là 3 hay 1 ngày.

Trong lĩnh vực ngân hàng và ngoại hối, các cơ quan điều hành của hai thành phố sẽ cấp phép thành lập hoạt động của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng tại Trung tâm tài chính, với thời gian cấp phép rút ngắn một nửa. Trường hợp các ngân hàng có nhu cầu triển khai nghiệp vụ mới chưa có quy định, thì Hội đồng điều hành hướng dẫn sau khi thống nhất với Ngân hàng Nhà nước.

Các ngân hàng thành viên được áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế và tự do hóa quản lý ngoại hối. Trong Trung tâm tài chính, các thành viên được phép giao dịch với nhau bằng ngoại tệ theo thỏa thuận. Thành viên 100% vốn nước ngoài được hưởng cơ chế đặc biệt thông thoáng, không cần đăng ký các khoản vay, cho vay, không cần đăng ký giao dịch ngoại hối khi đầu tư ra nước ngoài.

Cơ chế đặc biệt về giải quyết tranh chấp, xuất nhập cảnh và cư trú

Đối với chính sách xuất nhập cảnh và cư trú, các quy định cũng rất thông thoáng. Nhà đầu tư và chuyên gia có thể được cấp thị thực, thẻ cư trú lên đến 10 năm, gia hạn thêm 5 năm. Những người đi cùng như vợ, con, gia đình cũng được cấp thẻ tương tự. Người nước ngoài có nhu cầu làm việc lâu dài tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được xem xét cho thường trú. Các thủ tục hành chính, giấy tờ đơn giản, thuận lợi và thời hạn xử lý không được quá 3 ngày.

Trong lĩnh vực lao động, nghị định cho phép sử dụng người lao động nước ngoài, người lao động Việt Nam theo nhu cầu và không phải khai báo hay phê duyệt. Thời gian cấp phép tối đa đến 10 năm (quy định chung hiện nay là 2 năm), thời gian xử lý cấp phép không quá 3 ngày. Người lao động nước ngoài được lựa chọn bảo hiểm trong nước hoặc nước ngoài.

Ở Nghị định về sở giao dịch hàng hóa, trong Trung tâm tài chính quốc tế cho phép hình thành các giao dịch đa dạng các loại hàng hóa theo thông lệ quốc tế, bao gồm cả tài sản số, đồ cổ, sản phẩm văn hóa…, ngoại trừ vàng đang giao Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn riêng.

Tại Nghị định về đất đai và môi trường, Phó Thủ tướng cho biết, trước mắt giao cho hai thành phố. Nhà đầu tư có nhu cầu bao nhiêu thì đăng ký và Chủ tịch UBND thành phố, các cơ quan tham mưu phải giải quyết ngay để cấp phép trong khuôn khổ, không thẩm định “đưa lên đưa xuống nhiều vòng”. Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư do Cơ quan điều hành Trung tâm tài chính cấp sẽ là căn cứ trực tiếp để làm thủ tục về đất đai trong khuôn khổ quy hoạch đã được dành cho Trung tâm tài chính.

Để tạo niềm tin cho nhà đầu tư, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết, Nghị định về trọng tài quốc tế và cơ chế tư pháp tại Trung tâm tài chính quốc tế được xây dựng rất đặc biệt. Theo đó, thiết chế giải quyết tranh chấp trong Trung tâm tài chính có hai cơ chế.

Một là, cơ chế tư pháp, giải quyết bằng toà án chuyên biệt, cho phép sử dụng thẩm phán nước ngoài, xét xử bằng tiếng Anh và áp dụng Thông luật (Common Law) để giải quyết tranh chấp. Quyền miễn trừ của thẩm phán được đảm bảo.

Hai là, cơ chế trọng tài, trọng tài quốc tế được thành lập cho phép thu hút các chuyên gia giỏi, đáp ứng các điều kiện của nghị định, không phân biệt quốc tịch. Một quy định vượt trội là các phán quyết của trọng tài có thể có hiệu lực ngay mà không cần Tòa án công nhận nếu các bên có thỏa thuận miễn trừ. Điều này theo tinh thần "việc dân sự cốt ở đôi bên" và nhiều nước đã áp dụng, Phó Thủ tướng cho hay.

8 nghị định mới đã cơ bản hình thành được hành lang pháp lý cho hoạt động của Trung tâm tài chính với chính sách khá vượt trội, có tính cạnh tranh toàn diện. Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình, các chính sách này sẽ tiếp tục được hoàn thiện thêm trong thời gian tới cùng với quá trình vận hành các trung tâm, từ đó tích hợp thành đạo luật hoàn chỉnh về Trung tâm tài chính quốc tế.