Mệnh lệnh từ thực tiễn để khơi dòng chảy thịnh vượng

Nền tảng vĩ mô và triển vọng phát triển của Việt Nam là "mỏ neo an toàn"

Phát biểu tại Hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sáng 21/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu "bước ngoặt" trong tiến trình hội nhập và phát triển đất nước sau 40 năm đổi mới; là kết quả của quá trình chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, hiện thực hóa chủ trương của Trung ương Đảng, Kết luận của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, cụ thể hoá Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị.

Sự ra đời của Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam là đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn, xuất phát từ tiềm năng, thế mạnh, từ tầm nhìn mang tính thời đại đối với mục tiêu chiến lược phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam.

Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh 3 yếu tố then chốt.

Thứ nhất là sự ổn định, trong đó có nền tảng kinh tế vĩ mô và triển vọng phát triển của Việt Nam chính là "chiếc mỏ neo" an toàn nhất, là "tài sản được định giá cao nhất" mà các nhà đầu tư tài chính toàn cầu luôn tìm kiếm. Việt Nam với vị trí địa kinh tế thuận lợi có thể trở thành "điểm hội tụ" tự nhiên của dòng chảy nguồn vốn, hàng hóa, công nghệ toàn cầu nếu chúng ta biết tận dụng cơ hội.

Thứ hai là yêu cầu nội tại của nền kinh tế. Để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số từ năm 2026, Việt Nam phải dựa vào các động lực mới như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi xanh thay vì chỉ dựa vào tài nguyên hay lao động giá rẻ.

Thứ ba, tận dụng thời cơ “có một không hai”. Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để thu hút nhân tài và công nghệ toàn cầu khi dư địa phát triển thị trường tài chính còn rất lớn. “Chúng ta không thể bỏ lỡ cơ hội này”, Thủ tướng khẳng định.

Từ đó, Thủ tướng nêu rõ việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế không phải là ý chí chủ quan, mà trở thành mệnh lệnh từ thực tiễn; là yêu cầu khách quan và lựa chọn chiến lược; là sự gặp gỡ giữa nhu cầu tái cấu trúc dòng vốn đầu tư toàn cầu và khát vọng vươn lên của Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Theo chia sẻ của Thủ tướng, hành trình đi đến sự kiện hôm nay là một chặng đường đầy trăn trở, thận trọng nhưng cũng rất quyết liệt, thể hiện tư duy đổi mới mạnh mẽ, tầm "nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn" của Đảng và Nhà nước.

Lễ công bố Thành viên Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thể chế đi trước, mở đường

Những điểm nổi bật trong hành trình này là sự đổi mới tư duy tiếp cận theo hướng thể chế đi trước, mở đường. “Quan điểm xuyên suốt của Chính phủ là "5 thông”: thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh, cách làm thông dụng, hợp tác thông hiểu", Thủ tướng cho hay.

Với hệ thống khung pháp lý mới được ban hành, những điểm nghẽn khó nhất sẽ được giải quyết, bao gồm: tự do hóa dòng vốn trong phạm vi kiểm soát; cơ chế thử nghiệm (Sandbox) cho công nghệ mới; ưu đãi thuế vượt trội và chính sách visa đặc biệt cho nhân tài; và cách lưu chuyển hàng hóa có hiệu quả.

Điểm nổi bật thứ hai là lựa chọn mô hình độc đáo, khác biệt để bứt phá. Nhận thức rõ nguy cơ nếu chỉ đi theo lối mòn của các trung tâm đi trước, Việt Nam lựa chọn mô hình "một trung tâm, hai điểm đến" với triết lý "trung tâm tài chính thông minh, số và xanh". Đây là mô hình cho phép khai thác tối đa lợi thế so sánh của từng thành phố.

Như vậy, Việt Nam chủ trương không cạnh tranh trực tiếp với các trung tâm tài chính quốc tế trong khu vực, thế giới; mà là yêu cầu tự thân phục vụ sự phát triển nhanh, bền vững của Việt Nam và khai thác những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước.

Thủ tướng khẳng định, việc đưa Trung tâm tài chính quốc tế vào hoạt động hôm nay là sự khởi đầu của một quá trình đổi mới cả về số lượng, chất lượng, hiệu quả đối với sự phát triển thị trường tài chính, với những tác động lan toả sâu rộng đến tất cả các ngành, lĩnh vực, các chủ thể của đất nước

Trong đó, Thủ tướng chỉ rõ 3 giá trị đột phá.

Đó là nâng tầm vị thế quốc gia, Việt Nam sẽ chuyển từ “công xưởng” gia công sang “mắt xích” quan trọng trong mạng lưới quản trị dòng vốn toàn cầu.

Thứ hai là tạo đột phá nguồn lực, trung tâm tài chính quốc tế sẽ là kênh huy động vốn hiệu quả cho các dự án hạ tầng chiến lược như đường sắt tốc độ cao, năng lượng tái tạo mà không làm tăng nợ công, đồng thời làm bệ đỡ cho cộng đồng doanh nghiệp Việt.

Thứ ba là “đột phá của đột phá” về thể chế. Thủ tướng phân tích, lợi ích lớn nhất của trung tâm tài chính quốc tế không chỉ đo đếm bằng tiền, mà bằng sự đổi mới tư duy quản lý, công nghệ hiện đại. Áp lực cạnh tranh quốc tế sẽ thúc đẩy cải cách hành chính mạnh mẽ hơn, minh bạch hơn, số hóa toàn diện hơn. Những cơ chế thử nghiệm thành công tại Trung tâm sẽ được nhân rộng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Cân bằng giữa tự do tài chính và an toàn hệ thống

Sau khi đặt bước chân đầu tiên cho Trung tâm tài chính quốc tế, Thủ tướng cũng xác định, con đường phía trước còn rất dài và nhiều chông gai, khó khăn, thách thức phải vượt qua.

Để Trung tâm hoạt động hiệu quả, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương đổi mới tư duy quản lý, chuyển hẳn sang tư duy “kiến tạo và phục vụ”. Mọi vướng mắc của nhà đầu tư phải được xử lý theo quy trình đặc biệt, “một cửa tại chỗ”, báo cáo Thủ tướng nếu vượt thẩm quyền.

Đồng thời, phải bảo đảm cân bằng giữa tự do tài chính và an toàn hệ thống, giữa hiệu quả đầu tư và kiểm soát rủi ro. Thủ tướng yêu cầu cơ quan giám sát phát huy vai trò, hoạt động độc lập, minh bạch, tuân thủ các cam kết quốc tế về chống rửa tiền, không gây phiền hà, khuyến khích cho dòng vốn sạch gắn với công nghệ, hàng hóa, kỹ năng quản lý hiện đại vào Việt Nam.

Thủ tướng cũng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam phát huy tinh thần tự lực, tự cường, tận dụng cơ hội để học hỏi, hợp tác và lớn mạnh. Trung tâm tài chính này chính là "bệ phóng" để các doanh nghiệp vươn tầm khu vực và ra thế giới.

Đối với các nhà đầu tư quốc tế, Thủ tướng cam kết Chính phủ Việt Nam sẽ luôn đồng hành với tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” và khẳng định: “thành công của các bạn chính là thành công của chúng tôi”.

Nhắc lại cách đây hơn một thế kỷ, Bến Nhà Rồng hay thương cảng Hội An đã từng là những cửa ngõ giao thương sầm uất, kết nối Việt Nam với thế giới, Thủ tướng khẳng định hôm nay, chúng ta khởi đầu quá trình khơi lại dòng chảy thịnh vượng đó với tâm thế mới, công cụ mới, đó là tài chính và công nghệ, phục vụ phát triển nhanh, bền vững đất nước.