Hải quan khu vực XVII tinh gọn bộ máy, thúc đẩy thuận lợi thương mại

Bộ máy tinh gọn gắn với thực hiện mục tiêu kép

Trao đổi với phóng viên về thành quả hoạt động trong năm 2025, ông Nguyễn Trần Hiệu - Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực XVII cho biết, đơn vị đã thực hiện sắp xếp tổ chức theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp hơn, thực hiện mục tiêu kép: vừa tạo thuận lợi thương mại vừa chống buôn lậu hiệu quả.

Cụ thể, từ ngày 1/7/2025, Chi cục Hải quan khu vực XVII vận hành với 15 đơn vị trực thuộc, quản lý địa bàn rộng, gồm 19 cửa khẩu; 53 khu, cụm công nghiệp; hệ thống cảng, kho, bãi và tuyến biên giới giáp Campuchia. Trong điều kiện địa hình phức tạp, lưu lượng người và hàng hóa qua lại lớn, đơn vị đã từng bước giữ vững kỷ cương quản lý, đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ doanh nghiệp, phối hợp hiệu quả với chính quyền địa phương, bảo đảm thông quan nhanh, đúng quy định, không để phát sinh ách tắc.

Cán bộ Hải quan khu vực XVII phối hợp với bộ đội biên phòng giám sát hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá. Ảnh: Cộng tác viên

Năm 2025, đơn vị làm thủ tục cho hơn 900.390 tờ khai, tăng 22,34% so với năm 2024; kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 29,17 tỷ USD, tăng 18,57%, trong đó xuất khẩu 16,41 tỷ USD, nhập khẩu 12,76 tỷ USD. Số doanh nghiệp làm thủ tục đạt 4.829 doanh nghiệp, tăng 16,3%, cho thấy niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp gia tăng.

Cũng theo ông Nguyễn Trần Hiệu, điểm nhấn của đơn vị trong tình hình mới là nâng cao năng lực nhận diện và kiểm soát rủi ro. Song song với tạo thuận lợi thương mại, công tác kiểm tra, giám sát được triển khai theo hướng trọng tâm, trọng điểm, dựa trên phân tích dữ liệu và đặc thù từng nhóm hàng.

Trong năm, đơn vị phát hiện và xử lý 179 vụ vi phạm hành chính, chủ yếu là khai sai mã, xuất xứ, số lượng, tên hàng hoặc lợi dụng hàng quá cảnh để gian lận. Việc tăng cường phân tích rủi ro với nhóm hàng có nguy cơ gian lận thuế, kết hợp kiểm tra sau thông quan, đã góp phần chống thất thu ngân sách và nâng cao mức độ tuân thủ của doanh nghiệp.

Đối với hoạt động cư dân biên giới, phương tiện và hành khách xuất nhập cảnh, Chi cục áp dụng phương thức kiểm soát linh hoạt, hài hòa giữa quản lý và tạo thuận lợi, phù hợp với đặc thù giao thương biên mậu.

Đặc biệt, đơn vị siết chặt kiểm soát buôn lậu trên tuyến biên giới Tây Ninh. Hoạt động buôn lậu chủ yếu diễn ra tại khu vực cửa khẩu, đường mòn, lối mở và các tuyến giao thông dẫn từ biên giới vào nội địa. Các mặt hàng vi phạm phổ biến là thuốc lá điếu, đường cát, rượu, bia, nước giải khát, sữa, hàng tiêu dùng, pháo nổ và một số mặt hàng cấm, không rõ nguồn gốc. Các đối tượng thường lợi dụng chính sách thông thoáng trong thương mại biên giới, địa hình phức tạp, thời điểm đêm tối, chia nhỏ hàng hóa và thuê người dân vận chuyển nhằm né tránh kiểm tra, kiểm soát.

Lấy doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ

Có thể thấy, thành công đáng ghi nhận của Chi cục Hải quan khu vực XVII trong năm 2025 là việc kết hợp chặt chẽ giữa tạo thuận lợi thương mại và kiểm soát buôn lậu, không chỉ giữ vững kỷ cương quản lý, mà còn khẳng định vai trò nòng cốt của lực lượng hải quan trong bảo vệ môi trường thương mại minh bạch và an ninh kinh tế biên giới.

Bước sang năm 2026, ông Nguyễn Trần Hiệu cho hay, Chi cục Hải quan khu vực XVII tiếp tục lấy tạo thuận lợi thương mại làm trục xuyên suốt, song hành với nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro và hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách. Trọng tâm là quản lý chặt hàng quá cảnh, tạm nhập - tái xuất; nâng cao chất lượng giám sát theo loại hình và địa điểm; đẩy mạnh phối hợp chia sẻ dữ liệu liên ngành; tăng cường tuần tra, kiểm soát trọng điểm để phòng, chống buôn lậu và ma túy...

Theo đó, đơn vị sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp cải cách thủ tục và số hóa quy trình nghiệp vụ, vừa hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí tuân thủ, vừa nâng cao hiệu quả quản lý và chống thất thu. Đơn vị tiếp tục mở rộng dịch vụ công trực tuyến mức độ 4, chuẩn hóa hồ sơ điện tử và tăng cường kết nối hệ thống với ngân hàng, Kho bạc Nhà nước để doanh nghiệp nộp thuế nhanh, chính xác, hạn chế phát sinh nợ đọng. Đồng thời, áp dụng phân tích dữ liệu lớn trong quản lý rủi ro, bảo đảm phân luồng hợp lý, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật, song vẫn kiểm soát chặt các trường hợp có dấu hiệu bất thường.

Việc triển khai mô hình thông quan tập trung và giám sát hàng hóa theo chuỗi logistics sẽ được đẩy mạnh theo lộ trình, giúp rút ngắn thời gian xử lý tờ khai, giảm khâu trung gian, tạo môi trường thông quan thông suốt tại cửa khẩu, cảng biển và cảng thủy nội địa. Đơn vị tăng cường trao đổi thông tin với các sở, ngành và chính quyền địa phương hai cấp, kịp thời tháo gỡ vướng mắc về chính sách, thủ tục cho doanh nghiệp, qua đó giữ ổn định dòng hàng xuất nhập khẩu, tạo nguồn thu ngân sách vững chắc, không chạy theo tăng thu bằng biện pháp hành chính.

Công tác kiểm tra sau thông quan, rà soát mã số, trị giá, xuất xứ được triển khai có trọng tâm, trọng điểm, gắn với phân tích rủi ro theo ngành hàng để vừa chống thất thu, vừa bảo đảm môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp trên địa bàn.

Mục tiêu năm 2026 của Chi cục Hải quan khu vực XVII là tiếp tục lấy doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ, song song duy trì kỷ luật thu - chi, nâng cao tỷ lệ thu đúng, thu đủ, thu kịp thời vào ngân sách nhà nước. Việc hoàn thiện hệ thống giám sát hiện đại, đầu tư trang thiết bị soi chiếu, mở rộng ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo trong quản lý nghiệp vụ không chỉ hỗ trợ phát hiện vi phạm, phòng ngừa buôn lậu và ma túy, mà còn góp phần bảo đảm an toàn chuỗi thương mại hợp pháp, tạo dư địa tăng trưởng cho hoạt động xuất nhập khẩu và hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách năm 2026 ở mức cao, bền vững.