Đập Sabo được xây dựng trong phạm vi Dự án Hợp tác kỹ thuật về Nâng cao năng lực giảm thiểu rủi ro lũ quét và sạt lở đất ở khu vực miền núi phía Bắc, được đồng tổ chức bởi Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La và Văn phòng Việt Nam của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA).

Khánh thành đập Sabo chống lũ quét đầu tiên tại Việt Nam
Đập Sabo nhìn từ trên cao. Ảnh: JICA

Đập Sabo được chính thức xây dựng từ tháng 9/2024 sau mùa mưa ở tỉnh Sơn La theo tiêu chuẩn Nhật Bản, là đập bê tông khe hở với chiều dài 61m, chiều rộng 3m ở đỉnh đập và chiều cao 9m.

Quá trình xây dựng bao gồm kiểm tra xác nhận trạng thái nền móng, đào nền, đổ bê tông, bảo vệ mái dốc và san lấp. Chất lượng của đập được kiểm soát thông qua các bài kiểm tra đo độ sụt và thí nghiệm cường độ bê tông liên tục tại vị trí xây dựng. Một số hội thảo kỹ thuật đã và đang được tổ chức để chuyển giao kỹ thuật xây dựng đập Sabo tới chính quyền trung ương và địa phương, các viện nghiên cứu và các nhà thầu xây dựng.

Sạt lở và lũ quét do mưa lớn diễn ra thường xuyên và gây ra thiệt hại nặng nề tại khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam. Sau bão Yagi, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn của tỉnh Yên Bái và để hỗ trợ các hoạt động giảm thiểu rủi ro thiên tai trong tương lai, JICA đã cấp bổ sung hơn 6,3 triệu yên cho ngân sách của dự án để đánh giá thiệt hại và lập bản đồ cảnh báo rủi ro sạt lở lũ quét tại TP. Yên Bái dựa trên ảnh vệ tinh và kết quả khảo sát thực địa.

Phát biểu tại sự kiện, ông Kobayashi Yosuke - Trưởng đại diện JICA Việt Nam cho biết, lễ khánh thành đập Sabo đánh dấu một cột mốc mới trong hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong công tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai sạt lở, lũ quét.

Ông nhấn mạnh: “Được làm việc với người dân Việt Nam để xây dựng đập Sabo thí điểm áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật Nhật Bản tại Việt Nam thực sự là một trải nghiệm tuyệt vời đối với chúng tôi. Tuy nhiên, một đập Sabo đơn lẻ không thể giúp giảm dòng lũ bùn đá hiệu quả. Chúng tôi hy vọng rằng, việc thí điểm xây dựng đập Sabo tại tỉnh Sơn La sẽ là ví dụ tham khảo để Chính phủ Việt Nam xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật xây dựng các đập Sabo khác tại lưu vực Nậm Păm và các khu vực có nguy cơ cao khác”.

JICA cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục cùng với chính phủ và nhân dân Nhật Bản tích cực hợp tác hỗ trợ Việt Nam trong quản lý rủi ro thiên tai.

Đập Sabo là một trong những giải pháp công trình hiệu quả nhất, thường được xây dựng tại thượng lưu những sông có độ dốc lớn và tốc độ dòng chảy cao. Đập được thiết kế để cho nước chảy qua, nhưng giữ lại đất, đá, cây cối, được xây dựng tại các điểm xung yếu nơi thường xuyên xảy ra lũ quét, ngăn ngừa thiệt hại cho khu vực hạ lưu.