Ngành lâm nghiệp vẫn kiên định 3 trụ cột kinh tế - xã hội - môi trường

Rừng trồng đạt chất lượng của Tổng công ty Lâm Nghiệp Việt Nam - Công ty cổ phần. Ảnh: Khánh Linh

Thứ trưởng Thường trực Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn đã cho biết như vậy, khi trả lời phóng viên TBTCO về kết quả và định hướng ngành lâm nghiệp trong giai đoạn tới.

*PV: Thưa Thứ trưởng, thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, ngành lâm nghiệp vận hành theo cơ chế thị trường hội nhập ngày càng sâu rộng, với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội – môi trường, phát triển có hiệu quả hơn với quan điểm xã hội hóa. Thứ trưởng có thể cho biết thành tựu nổi bật của ngành từ khi đổi mới đến nay?

- Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Từ khi đổi mới đến nay, ngành lâm nghiệp đạt tốc độ tăng trưởng cao và ổn định, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế của cả nước. Năm 2019, giá trị xuất khẩu cả nước của mặt hàng lâm sản đạt 11,3 tỷ USD, dự kiến năm 2020 đạt 13 tỷ USD chiếm 2,3% tổng giá trị xuất khẩu cả nước và chiếm trên 26% tổng giá trị xuất khẩu nông, lâm, thủy sản.

Ngành lâm nghiệp đã thực hiện tốt về xã hội hóa nghề rừng và góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo; đã thu hút khoảng 20 triệu lao động vào các hoạt động sản xuất lâm nghiệp, chế biến lâm sản và dịch vụ lâm nghiệp để tăng thu nhập, tạo thêm việc làm, phát triển sinh kế từ rừng, góp phần xóa đói giảm nghèo. Hàng triệu hộ gia đình, cộng đồng dân cư được giao rừng và đất lâm nghiệp để quản lý bảo vệ và phát triển rừng.

Hiện cả nước có trên 5.500 doanh nghiệp chế biến gỗ và lâm sản thu hút hàng triệu lao động. Giai đoạn 2011 - 2019, ngành lâm nghiệp đã thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng bình quân gần 2.000 tỷ đồng/năm cho chủ rừng và cộng đồng dân cư tham gia bảo vệ rừng.

Diện tích rừng cả nước cơ bản tăng đều qua các năm và đạt tỷ lệ che phủ toàn quốc đạt 42% vào năm 2020, hoàn thành chỉ tiêu cơ bản được Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng xác định. Đóng cửa khai thác gỗ toàn bộ 10,3 triệu ha rừng tự nhiên, kiểm soát chặt chẽ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, hình thành hệ thống rừng đặc dụng trên 2,2 triệu ha, rừng phòng hộ trên 4,6 triệu ha.

Ngành lâm nghiệp đã và đang triển khai nhiều chương trình, dự án với mục tiêu chung là phát huy chức năng phòng hộ của rừng ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ hệ thống đê biển…Nhiều chính sách quan trọng liên quan đến giảm nhẹ phát thải khí nhà kính được ngành lâm nghiệp xây dựng và triển khai thực hiện ở nhiều chương trình, dự án trên phạm vi cả nước; chủ động, tích cực tham gia và thực hiện các cam kết quốc tế về ứng phó với biến đổi khí hậu.

Để hiện thực hóa được các khát vọng của ngành, giai đoạn tới ngành lâm nghiệp vẫn kiên định 3 trụ cột kinh tế - xã hội - môi trường. Quyết tâm bảo vệ được diện tích rừng tự nhiên hiện có theo chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước. Cùng với đó là nâng cao năng suất và chất lượng của rừng trồng đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Thứ trưởng Hà Công Tuấn

*PV: Một trong những điểm ấn tượng của ngành lâm nghiệp năm 2020 là trong bối cảnh hoạt động sản xuất của nhiều ngành kinh tế sụt giảm, một số ngành hàng xuất khẩu tăng trưởng âm nhưng ngành chế biến, xuất gỗ và lâm sản duy trì được tăng cao. Nguyên nhân nào khiến xuất khẩu gỗ và lâm sản ngoài gỗ vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng như vậy, thưa Thứ trưởng?

- Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Trong khó khăn, năm 2020 đã “ló ra nhiều cái khôn” của các doanh nghiệp, doanh nhân, chủ rừng và nhà quản lý trong toàn ngành, đã sáng tạo liên tục, nghiên cứu thay đổi nhiều phương thức và hình thức tiếp thị, bán hàng để mở rộng thị trường.

Các thị trường Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, châu Âu tiếp tục là những thị trường quan trọng của gỗ và lâm sản Việt Nam. Sau khi các hiệp định thương mại tự do có hiệu lực tiếp tục là tiềm năng cao về thị trường quốc tế mà các doanh nghiệp đang triển khai tiếp thị, quảng bá. Bên cạnh đó, thời gian qua, các chính sách hỗ trợ cho ngành chế biến gỗ, lâm sản được thực hiện lồng ghép tại các chính sách phát triển lâm nghiệp.

Ngoài ra, với sự quan tâm của cả hệ thống chính trị, Quốc hội, Chính phủ, các ban ngành đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn do bị ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 như chính sách miễn, giảm lãi, phí; chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất… Những chính sách đó đã đã tạo ra nguồn sức mạnh lớn, niềm tin cho các doanh nghiệp ổn định sản xuất, kinh doanh.

Vì vậy, 11 tháng năm 2020, tổng trị giá xuất khẩu gỗ và lâm sản đã đạt được 11,7 tỷ USD, tăng khoảng 15% so với con số 10,1 tỷ USD của cùng kỳ năm trước và xuất khẩu gỗ và lâm sản ngoài gỗ cả năm nay chắc chắn “cán đích” 13 tỷ USD. Kết quả này tạo đà để ngành lâm nghiệp hướng tới đạt con số xuất khẩu 20 tỷ USD vào năm 2025.

*PV: Thứ trưởng có thể cho biết khát vọng chung của ngành lâm nghiệp Việt Nam trong giai đoạn tới và ngành lâm nghiệp sẽ làm gì để hiện thực hóa các mục tiêu, khát vọng trong giai đoạn 2021 - 2025?

Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Khát vọng chung của ngành lâm nghiệp trong giai đoạn tới là lâm nghiệp Việt Nam hiện đại và sáng tạo; phát triển hài hòa và bền vững cả về kinh tế, xã hội, môi trường; có vị thế quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Để hiện thực hóa được các khát vọng của ngành, giai đoạn tới ngành lâm nghiệp vẫn kiên định 3 trụ cột kinh tế - xã hội - môi trường; quyết tâm bảo vệ được diện tích rừng tự nhiên hiện có theo chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước. Cùng với đó là việc nâng cao năng suất và chất lượng của rừng trồng đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Ngành cũng tiếp tục tái cơ cấu đồng bộ theo chuỗi từ trồng rừng đến khai thác, chế biến và tiêu thụ để tăng trưởng bền vững. Mặt khác, ngành xác định không phát triển kinh tế bằng mọi giá, không vì phát triển kinh tế trước mắt mà bỏ giá trị môi trường.

Trước mắt, ngành phải tập trung rà soát Quy hoạch phát triển lâm nghiệp quốc gia, chiến lược phát triển ngành cùng với tổ chức thực hiện có hiệu quả các giải pháp cơ bản để duy trì tỷ lệ che phủ rừng ở mức 42%; nâng cao năng suất chất lượng rừng trồng tăng 20% vào năm 2025, 40% vào năm 2030 so với hiện nay. Đồng thời, phấn đấu kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 20 tỷ USD vào năm 2025 và 25 tỷ USD vào năm 2030, đóng góp ngày càng tăng vào phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ môi trường, góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện sinh kế cho 20 triệu người dân nông thôn miền núi, dân tộc thiểu số.

Ngành lâm nghiệp kiên định phát triển thương hiệu, uy tín chất lượng sản phẩm, duy trì thị trường xuất khẩu truyền thống; tìm kiếm mở rộng thị trường mới, thị trường tiềm năng và chú trọng phát triển thị trường trong nước…

*PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Khánh Linh