 |
| Luật sư Trần Xuân Đông -Trưởng văn phòng Luật sư Vị Dương, Đoàn luật sư TP. Hà Nội |
Trả lời: Lãi suất điều hành là những công cụ, chính sách mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam sử dụng để điều tiết hoạt động tài chính và tác động đến nền kinh tế nhằm mục đích ổn định, tăng trưởng và phát triển.
Trong đó, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm/cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ, thể hiện ở Quyết định 1123/QĐ-NHNN ngày 16/6/2023.
Lãi suất chiết khấu là lãi suất mà NHNN áp dụng đối với các khoản vay của các tổ chức tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn trong ngắn hạn. NHNN sử dụng công cụ này để điều tiết lượng cung tiền tệ thông qua việc tăng hoặc giảm lãi suất chiết khấu trong những thời điểm nhất định.
Lãi suất tái cấp vốn là lãi suất được sử dụng trong các nghiệp vụ tái cấp vốn của NHNN cho các tổ chức tín dụng. Các hình thức tái cấp vốn gồm: cho vay đảm bảo bằng giấy tờ có giá ngắn hạn, chiết khấu/tái chiết khấu giấy tờ có giá, cho vay lại các khoản tín dụng và các hình thức tái cấp vốn khác.
Ngoài ra, một số văn bản khác liên quan đến lãi suất điều hành, đó là Quyết định 1124/QĐ-NHNN ngày 16/6/2023 của NHNN quy định lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng, tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng và lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng đồng Việt Nam tại quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô. Tiếp đó là Quyết định 1125/QĐ-NHNN ngày 16/6/2023 quy định tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (trừ quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô) áp dụng mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam.
Khi NHNN thay đổi lãi suất điều hành, các ngân hàng thương mại sẽ là đối tượng bị tác động đầu tiên. Các ngân hàng sẽ phải điều chỉnh mức lãi suất huy động, cho vay cũng như định hướng kinh doanh của mình để phù hợp với quy định và đảm bảo hoạt động hiệu quả.
Tiếp theo đó, lãi suất của ngân hàng thương mại thay đổi sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh... Ngoài ra, điều này cũng tác động đến hoạt động đầu tư, tiêu dùng hay tiết kiệm của người dân.
